وی با اشاره به  ماده «یک» کنوانسیون مبارزه با بیابان‌­زایی سازمان ملل متحد، که در مارس ۲۰۲۰ توسط ۱۹۷ کشور تصویب شد، افزود: فرسایش خاک دلیل اصلی تخریب زمین است که به نوبه خود از طریق تأثیرات منفی آن بر کشاورزی، امنیت غذایی و اکوسیستم به فقر و نابرابری منجر می‌شود.

معماریان با بیان اینکه شواهد علمی نشان از گرم شدن کره زمین و متاثر از آن افزایش نابرابری اقتصادی و رشد مهاجرت دارد،  اظهار داشت: استان خراسان شمالی و منطقه ترشیز (شامل شهرستان های کاشمر، بردسکن، خلیل‌آباد و کوهسرخ) از مناطق آسیب‌پذیر در حوزه فرسایش خاک، چه به صورت آبی و چه بادی است و براساس برآوردهای انجام شده، سطح کانون‌های بحران فرسایش بادی در منطقه کاشمر به حدود ۱۲ هزار هکتار افزایش یافته‌ است.

وی افزود: میزان فرسایش آبی خاک در حوضه آبخیز کال ششطراز بالغ بر ۱۶۵ هزار تن در سال است و ارزش سالانه کودهای NPK از دست رفته بر اثر فرسایش در همین حوزه و در اراضی کشاورزی حدود ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار ریال در هر هکتار (بر اساس ارزشگذاری انجام شده در سال ۹۲) و خسارت ناشی از کاهش علوفه در اثر فرسایش در مراتع منطقه حدود ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار ریال در هر هکتار است.

معماریان گفت: به‌طور متوسط در هر سال و از هر هکتار اراضی منطقه بر اثر فرسایش در حدود ۷۵ کیلوگرم نیتروژن، ۲۴ کیلوگرم فسفر و ۸ کیلوگرم پتاسیم از دست می رود. این رقم معادل ۱۵۰ کیلوگرم کود شیمیایی در هکتار است که سالانه معادل میلیاردها ریال خسارت از طریق کاهش عناصر غذایی خاک به کشور تحمیل می‌شود.

وی گفت:  مطالعات بنده در سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که میانگین فرسایش آبی خاک در منطقه ترشیز در سناریوی پایه ۲۰۱۵ (بر اساس الگوی اقلیمی و کاربری اراضی حال حاضر)، سالانه ۶۸ صدم تن در هکتار برای منطقه بردسکن، و ۳۳ صدم تن در هکتار برای منطقه کاشمر، خلیل‌آباد و کوهسرخ است؛ اما نتایج پیش‌بینی‌ها بر اساس مدل جهانی GloSEM نشان می‌دهد که آینده منطقه ترشیز با افزایش شدت تغییر کاربری‌ها و تغییر اقلیم نگران‌کننده خواهد بود و موجب افزایش معنی دار فرسایش آبی می‌شود.

معماریان افزود: بر مبنای سناریوی محافظه‌کارانه، تغییر اقلیم و کاربری اراضی، شدت فرسایش خاک تا سال ۲۰۷۰ برای منطقه بردسکن ۴۳/۱ تن در هکتار در سال و برای منطقه کاشمر، خلیل آباد و کوهسرخ ۳۵/۱ تن در هکتار در سال خواهد شد. بر اساس سناریوی متوسط تغییر اقلیم و کاربری اراضی، تا سال ۲۰۷۰ میزان فرسایش آبی برای منطقه بردسکن به سالانه ۲ تن در هکتار و برای منطقه کاشمر، خلیل‌آباد و کوهسرخ به ۶/۱ تن در هکتار می رسد.

وی گفت: در سناریوی شدید یا بدبینانه نیز که به نظر محتمل‌تر می‌رسد میزان فرسایش آبی تا سال ۲۰۷۰ در منطقه بردسکن سالانه به حدود ۳ تن در هکتار و در منطقه کاشمر، خلیل‌آباد و کوهسرخ به ۲/۲ تن در هکتار افزایش پیدا خواهد کرد که این میزان بسیار بالاتر از آستانه تحمل فرسایش خاک این منطقه است و عملاً امنیت غذایی منطقه را به شدت تهدید می‌کند.

وی گفت:  راه حل ساده برای جلوگیری از این پدیده رعایت اصول توسعه پایدار، کشاورزی حفاظتی، آبخیزداری سازگار، تعیین الگوی بهینه کشت، مدیریت مشارکتی منابع و مصارف آب، مدیریت سبز شهری، و فرهنگ سازی عمومی است.

منبع: ایرنا

انتهای خبر/