«فروشگاه سوغات فرهنگی زائر رضوی» مکانی آشنا برای زائران و مجاوران در خیابان شیرازی مشهد در نزدیکی حرم مطهر رضوی است که پر از اجناس و کالاهای مختلف تولید دستان توانمند هنرمندان ایرانی است. در این فروشگاه غرفه‌های محصولات متنوع از کتاب، آرایه، وسایل عبادی، لوازم کاربردی، سرگرمی، محتوای دیجیتال، پوشاک و موضوعات دیداری و شنیداری، چشم‌نواز زائران و مجاوران است.
وارد این فروشگاه می‌شوم و با کمی قدم زدن، نخستین چیزی که نظرم را به خود جلب می‌کند، غرفه‌هایی است که در آن کتاب وجود دارد و با نظم خاصی کنار هم چیده شده. در این غرفه مردی جوان را می‌بینم که گرمِ مطالعه کتابی است و عمیقاً در آن فرو رفته و توجهی به اطرافش ندارد. با سلامی، توجهش را جلب می‌کنم و از انگیزه‌اش برای آمدن به این فروشگاه می‌پرسم، می‌گوید: «از کودکی علاقه زیادی به کتاب خواندن داشتم و وقتم را صرف مطالعه می‌کردم، به‌همین منظور هم یکی از مکان‌های مورد علاقه من فروشگاه کتاب است. من هر بار که به این فروشگاه می‌آیم، بیشتر کتاب و اسباب بازی برای بچه‌هایم می‌خرم».
حسین عیاد، اهل کشور لبنان که دانشجوی مقطع دکترای فیزیک دانشگاه فردوسی مشهد است و بسیار روان به زبان فارسی صحبت می‌کند، ادامه می‌دهد: «یک بار که همراه همسرم از زیارت حرم مطهر رضوی برمی‌گشتم، اینجا را دیدم، پس از ورود به این فروشگاه متوجه شدم تمام محصولات آن ایرانی است. این برای من خیلی جذاب بود که مسئولان این کشور سعی می‌کنند از تولید داخلی کشور خود حمایت کنند و در مکانی نزدیک به حرم مطهر رضوی که ملجأ و پناهگاه زائران است، آن‌ها را به نمایش بگذارند».
او که این بار اسباب بازی برای کودکان سه و یک ساله‌اش خریده بود، می‌گوید: «تنوع محصولات در این فروشگاه بسیار است. اجناس با قیمت مناسب و با کیفیت خوب ارائه می‌شود. وقتی به پاساژهای اطراف حرم مطهر رضوی می‌رویم، کمتر مغازه‌ای را می‌بینیم که در آن کتاب هم برای گروه‌های سنی کودک و نوجوان و بزرگسالان وجود داشته باشد؛ ولی در این فروشگاه کتاب هم ارائه می‌شود که این خیلی حائز اهمیت است.
من همیشه سعی می‌کنم برای کودکان هم کتاب بخرم و آن‌ها را از همین سنین کودکی با کتاب آشنا کنم. از اینجا یک کتاب آموزشی اعداد به زبان انگلیسی خریدم که خیلی برای فرزندم جالب بود و از آن خوشش آمد. امیدوارم کتاب‌های بیشتری به زبان عربی و انگلیسی در این فروشگاه در اختیار خریداران قرار گیرد».
با این جوان اهل مطالعه خداحافظی می‌کنم و به سراغ غرفه‌ای دیگر که در آن پوشاک می‌فروشند می‌روم. خانم جوانی نیز در آنجا حضور دارد و به دنبال روسری مناسب با طراحی زیبا می‌گردد. به سراغش می‌روم و به گرمی سلامم را پاسخ می‌دهد. خودش را الهه شریفی معرفی می‌کند و می‌گوید: «از مشتریان دائم اینجا هستم. همواره سعی می‌کنم اجناس ایرانی بخرم؛ چرا که با این کار کسب و کارهای خانگی و تولید داخلی کشور ما رونق می‌گیرد».
در سوی دیگر، بانویی را می‌بینم که با دو کودک به فروشگاه آمده و در حال تماشای قاب فرش‌های حرم مطهر رضوی است. پس از سلام و احوالپرسی با او همکلام می‌شوم و می‌گوید: «امروز قصد دارم یکی از قاب فرش‌های حرم مطهر رضوی که بسیار زیبا هستند را برای مادرم بخرم و به عنوان سوغاتی برایش ببرم.
البته فرزندانم اصرار دارند به غرفه کتاب بروم. من هر شب پیش از خواب برای کودکانم داستان می‌خوانم برای همین آن‌ها بسیار به کتاب علاقه دارند و من از این موضوع خوشحال هستم. به نظر من در این روزهای کرونایی که رفت و آمد کم شده و بچه‌ها بیش از همیشه نیاز به سرگرمی دارند، خرید کتاب خوب و مناسب شرایط سنی کودک و مطالعه آن برای بچه‌ها می‌تواند بسیار لذت‌بخش باشد و به پرورش خلاقیت ذهنی آن‌ها کمک کند. کتاب‌هایی که در این فروشگاه برای کودکان عرضه می‌شود، دارای تصاویر جذاب برای کودکان هستند و موضوعات خوبی دارند».
بارقه امید در دل‌های خسته هنرمندان
«فروشگاه سوغات فرهنگی زائر رضوی» از سال ۹۶ فعالیت خود را در عرصه تأمین کالای ایرانی متناسب با سبک زندگی ایرانی اسلامی آغاز و سعی کرده با تولید محصول با کیفیت و صنایع دستی داخلی، با محصولات چینی که نفس بازار تولیدات داخلی را به شماره انداخته‌اند، رقابت کند و جای خودش را در سبد خرید خانوارهای ایرانی باز کند. در این میان اقدامات ارزشمندی را برای حمایت از تولیدکنندگان محصولات صنایع دستی و تولیدات داخلی انجام می‌دهد که امید حمایت شدن را در دل هنرمندان این رشته زنده می‌کند.
از سال ۹۶ تاکنون شمار فروشگاه‌های سوغات فرهنگی زائر رضوی افزایش یافته و در حال حاضر در محدوده حرم مطهر رضوی ۱۰ شعبه ارائه‌کننده محصولات سوغات فرهنگی زائر رضوی و در سطح شهر مشهد ۱۰ شعبه و در سطح کشور هفت شعبه فروش و ۱۰ نمایندگی ارائه محصولات سوغات زائر رضوی وجود دارد. در سال ۹۹ نیز یک فروشگاه جدید در صحن امام حسن مجتبی(ع) راه اندازی شده است.
ارائه محصولات ۶۰۰ تولیدکننده داخلی در فروشگاه سوغات فرهنگی زائر رضوی
حسین سعیدی، مدیرعامل به‌نشر(انتشارات آستان قدس رضوی) در خصوص نحوه تأمین کالاهای ایرانی در این فروشگاه می‌گوید: «در حال حاضر حدود ۶۰۰ تأمین‌کننده اقلام و محصولات فرهنگی با فروشگاه‌های سوغات فرهنگی زائر رضوی همکاری می‌کنند که بخشی از تأمین‌کنندگان جزو سرپرستان خانوار و افراد کم‌برخوردار هستند که خودشان با افراد زیر شاخه خود در تهیه این کالاها در ارتباط هستند. از سال ۹۶ تا خرداد ۹۹ یعنی در مدت زمان حدود سه سال، بیش از ۷ هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در زمینه تولید کالاها و محصولات قابل عرضه در فروشگاه‌های سوغات زائر رضوی در سطح کشور در ارتباط هستند».
محصولات فروشگاه سوغات فرهنگی زائر رضوی، در هشت موضوع اصلی از جمله کتاب، آرایه، وسایل عبادی، لوازم کاربردی، سرگرمی، محتوای دیجیتال پوشاک و موضوعات دیداری و شنیداری است و قاب فرش حرم مطهر در سایزهای مختلف، قاب کاشی حرم مطهر، پک‌های بسته‌بندی سوغات زائر شامل محصولات متبرک حرم رضوی مانند انگشتر، سجاده، مهر و تسبیح، عطر، کتابچه، ظروف سفالی و... از دیگر محصولاتی است که در این فروشگاه عرضه می‌شود. این اجناس، کالاها و محصولات فرهنگی ارائه شده در این فروشگاه‌ها از مشخصات و خصوصیاتی مانند کیفیت مناسب، سازگاری با خصوصیات سبک زندگی ایرانی- اسلامی، هزینه تمام شده مناسب و... برخوردار هستند.
سعیدی با تأکید بر اینکه اولویت انتخاب همکاران تولیدکننده این محصولات، با اشخاص کم‌برخوردار جامعه، سرپرستان خانوار و افرادی است که زیر پوشش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی(ره)، بنیاد مستضعفان، سازمان بهزیستی و... هستند، تصریح می‌کند: «در این زمینه از ظرفیت کانون‌های خادمیاری رضوی در استان‌های مختلف برای شناسایی سرپرستان خانوار و افرادی که می‌توانند محصولات و کالاهای فرهنگی مورد نظر ما را تولید کنند یا اینکه خودشان محصولات فرهنگی تولید کرده‌اند، ولی محل و ویترینی برای عرضه و نمایش و فروش ندارند و از این طریق می‌توانند با ما همکاری کنند، استفاده می‌کنیم.
یکسری محصولات فرهنگی هم هست که تولیدکنندگان مختلف در استان‌های گوناگون قبلاً تولید کرده‌اند و شرایط و خصوصیات مورد نظر ما را از نظر رعایت سبک زندگی ایرانی- اسلامی و هویت دینی و مذهبی و... و توجه به کالای ایرانی دارا هستند؛ اما تاکنون به دلایل مختلف نتوانسته‌اند نسبت به ارائه و عرضه محصولات تولیدی خود اقدام مناسبی به عمل آورند که در این زمینه هم وارد عمل شده و مطابق ضوابط با آنان همکاری می‌کنیم».
مقابله با هجمه‌های فرهنگی دشمنان در ارائه محصولات مبتذل فرهنگی، مهم‌ترین سیاست
مدیرعامل انتشارات به‌نشر با تأکید بر اینکه در حال حاضر یکی از مهم‌ترین سیاست‌ها و موضوعات راهبردی محصولات سوغات زائر رضوی، خنثی‌سازی هجمه‌های فرهنگی دشمنان در ارائه محصولات مبتذل فرهنگی است که تناسبی با هویت ایرانی و اسلامی و سبک زندگی مردم ایران ندارد، اظهار می‌کند: «در شبکه‌های مجازی، کانال‌های اجتماعی، اینترنت، شبکه‌های ماهواره‌ای و... همه روزه شاهد تبلیغ و ترویج کالاهای ضدفرهنگی برای مصرف نوجوانان، جوانان و خانواده‌ها هستیم که اثرات ناخوشایند و نامطلوبی بر زندگی خانواده‌های ایرانی و روحیات فرزندان دارد، در این زمینه ما در تلاش هستیم برای رفع نیاز خانواده‌ها، جوانان و فرزندان ایرانی نسبت به تولید کالاها و محصولات فرهنگی با ذائقه ایرانی و اسلامی و با کیفیت و کمیت مناسب و در راستای سبک زندگی رضوی اقدام کنیم».
به گفته سعیدی، در حوزه کتاب، کتاب‌های «به وقت اردیبهشت»، «مسابقه کوفته پزی»، «امام رضا(ع) و کرامت انسانی»، «مجموعه داستان‌های نوید و ندا»، «چگونه کتاب بخوانیم» و «دعبل و زلفا» بیشترین فروش را در سال جاری داشته‌اند. همچنین محصولاتی ایرانی اسلامی و الهام گرفته از فضاهای معنوی که بیشترین ارتباط را با فضای حرم مطهر رضوی دارند، مانند کاشی‌های حرم مطهر رضوی بیشترین فروش را در میان اجناس داشته است.
توجه به ذائقه‌ها، سبک، سلیقه و خواسته‌های مردم به‌ویژه کودکان و نوجوانان و خانواده‌ها از جمله مواردی است که در فروش سوغات فرهنگی زائر رضوی مؤثر بوده است؛ مثلاً در زمینه تهیه زیورآلات و اشیای تزئینی که در گروه آرایه‌های فردی قرار می‌گیرد سعی شده مطابق با سبک و سیاق زندگی اسلامی و ایرانی، دستبندهایی با تزئینات کاشی‌کاری حرم مطهر رضوی، انگشتر با اسمای متبرک حضرات معصومین(ع)، گردنبند با قسمتی از آیات قرآن کریم مانند آیه «ان یکاد...»، قاب تلفن همراه با تصاویر شهدا، تصاویر حرم مطهر رضوی، تصاویر شخصیت‌های فرهنگی، علمی و... تولید شود.
او در ادامه در خصوص دلایل استقبال مردم از سوغات فرهنگی زائر می‌گوید: «ما در فروشگاه‌های سوغات فرهنگی زائر رضوی تصمیم گرفتیم محصولات و کالاهایی را ارائه کنیم که هم از نظر کیفی و هم از نظر ظاهری، بصری و خصوصیات قابل رؤیت توسط مخاطبان و خانواده‌ها جذابیت ویژه داشته باشند.
در کنار این موضوع به قیمت تمام شده برای فروش محصولات و کالاها هم توجه داشته‌ایم که با قیمت مناسب و قابل رقابت با محصولات خارجی(عموماً چینی) که در اطراف بازار مشهد برای زائران ارائه می‌شوند، عرضه شوند. یکی دیگر از دلایل استقبال از سوغات زائر رضوی ارائه بی‌واسطه محصولات و کالاهای فرهنگی و سوغاتی تولید شده در استان‌ها و مناطق مختلف کشور در این فروشگاه‌هاست».
سعیدی با اشاره به تأثیرگذاری کرونا و وضعیت اقتصادی کشور در فروش محصولات ادامه می‌دهد: «قطعاً این موضوع در میزان فروش فروشگاه‌های ما در سه ماه نخست سال گذشته اثری کاهشی داشت؛ اما با توجه به ظرفیت‌های فضای مجازی سعی شد این کسری فروش جبران شود.
اجرای طرح «کروتاب»، فروشگاه مجازی با عرضه محصولات با تخفیف ویژه و ارسال رایگان این محصولات توسط پست و حضور در نمایشگاه مجازی کتاب تهران استقبال خوب مردم را به همراه داشت».
نظر شما