تحقیق در زمینه‌هایی همچون بودجه درآمدها، میزان دارایی‌های موهومی هر بانک، کشف بدهکاران بزرگ هر بانک براساس آیین‌نامه بانک‌مرکزی، میزان تسهیلات پرداختی و تعهدات به اشخاص و ... از جمله محورهای این تحقیق و تفحص است. با توجه به توییت اخیر احسان خاندوزی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس مبنی بر ارائه اخباری درباره این موضوع در روزهای آینده، حسین درودیان؛ کارشناس مسائل پولی و بانکی در گفت‌وگو با خبرنگار قدس درباره عملکرد بانک‌های خصوصی و میزان اثرگذاری تحقیق و تفحص مجلس از این بانک‌ها، اظهار کرد: بانک‌های خصوصی در دو دهه اخیر نقش پررنگ و برجسته‌ای در اقتصاد کشور داشته‌اند، به همین دلیل تحقیق و تفحص از عملکرد چنین بانک‌هایی در شرایط کنونی اقدامی ضروری است.

بانک‌های خصوصی کنترل را از سیاست‌گذار گرفته‌اند

وی افزود: اثری که بانک‌های خصوصی در نظام اقتصادی کشور داشته‌اند، این بوده که موجب شدند متغیرهای پولی از جمله کمیت پول و نرخ سودهای بانکی تا حدودی از کنترل و قدرت تحت اختیار سیاست‌گذار خارج شوند. علاوه بر آن، همین عامل نیز موجب شده سیاست‌گذار نتواند ابزارهای سیاستی خوب و کاربردی را برای هدایت متغیرهای پولی به سمت‌وسوی مطلوب خودش طراحی کند.

نظام بانکی مجموعه‌ای از تخلفات شده است

حسین درودیان ادامه داد: از جنبه نظارتی نیز، مسئله بغرنج‌تر و مشکلات بیشتر بوده و انحراف‌های بانک‌های خصوصی از چارچوب‌ها و دستورالعمل‌های نظارتی و قانونی  قابل‌توجه بوده است. به همین دلیل باید گفت در مجموع، نظام بانکی ما تبدیل به مجموعه‌ای از تخلفات شده است که گاهی‌اوقات همین تخلفات و عدم‌پایبندی‌ها به قوانین و قواعد بانک‌مرکزی به ‌نوعی به یک‌ رویه رایج تبدیل ‌شده و به نظر می‌رسد بانک‌مرکزی هم آن را پذیرفته است. بدین‌ترتیب من فکر می‌کنم تحقیق و تفحص از عملکرد بانک‌های خصوصی دست‌کم می‌تواند یک تحقیق جامعی از آنچه بر نظام بانکی کشور گذشته است، ارائه کند.

بازی بانک‌های خصوصی در بورس

این تحلیلگر مسائل اقتصادی افزود: بخشی از محورهای تحقیق و تفحص و حساسیت مجلس نسبت به این موضوع، با صورت‌های مالی بانک‌های خصوصی مرتبط است. از آنجایی‌ که بانک‌های خصوصی در بورس حضور دارند به ‌گونه‌ای ناچارند کمی از الزامات شفافیت حداقلی را رعایت کنند و مسئله مهم‌تر این است که چنین شفافیتی ممکن است صرفاً جنبه پولی داشته باشد. بدین‌صورت که بانک برخی گزارش‌ها و صورت‌های مالی را منتشر کند اما اینکه صورت‌های مالی تا چه میزان واقعی و اعداد و ارقام مطرح‌ شده در گزارش‌ها حقیقی است، موضوع دیگری است که کشف دقیق آن بر عهده نهادهای ناظر است که ما آنجا هم کماکان دچار مشکل هستیم.

وی افزود: به همین دلیل شفافیت این حوزه در حقیقت کمک چندانی به اصلاح امور نداشته است، زیرا بانک‌ها در دوره‌های مختلف قادر بوده‌اند واقعیت‌ها را از طریق آذین‌بندی صورت‌های مالی خود گزارش ندهند و باید گفت این شفافیت بیشتر جنبه صوری دارد.

علاوه بر بانک‌های خصوصی بانک‌مرکزی هم باید مورد بررسی قرار بگیرد

درودیان بیان کرد: تحقیق و تفحص مجلس از بانک‌های خصوصی، قطعاً اثرگذار خواهد بود. گرچه قرار است این تحقیق از بانک‌های خصوصی صورت بگیرد، اما در واقع اگر به‌درستی انجام شود بسیاری از نهادهایی که مرتبط با این موضوع بودند مانند قوه نظارتی بانک مرکزی و سازمان حسابرسی، ضروری است به‌ طور جانبی به عملکرد آن‌ها و کاستی و کوتاهی‌هایی که درباره راستی‌آزمایی گزارش‌های رسمی بانک‌ها داشته‌اند، پرداخته شود.

نارضایتی بانک‌های خصوصی از تحقیق و تفحص

درودیان همچنین درباره اظهارات برخی مسئولان بانک‌های خصوصی مبنی بر غیرقانونی بودن تحقیق و تفحص از بانک‌های خصوصی گفت: تمامی نهادهای نظارتی مرتبط با فعالیت بانک‌های خصوصی آماده باشند که اقدام آنان در تحقیق و تفحص و نظارت جدی ممکن است نارضایتی‌های اینچنینی را ایجاد کند و نه‌تنها خود بانک‌ها بلکه به دیگر نهادها به دلیل منافع سازمانی‌شان تسری یابد. اگر کمیسیون تحقیق و تفحص چنین شرایطی را گزارش نکند، در واقع کار خود را به درستی انجام نداده و ماهیت تحقیق را از بین برده است.