حجت‌الاسلام والمسلمین‌ایزدهی با اشاره به الزامات تقوای جمعی برای انتخاب اصلح، می‌گوید:  آیات و روایات و آموزه‌های دین اسلام بر مقوله تقوا تأکید دارند و ملاک بسیاری از شایستگی‌ها همین تقواست، اما نباید آن را به یک امر محدود و مناسکی در عبادات و نیز جامعه مؤمنانه مقید کرد، چراکه تقوا مقوله‌ای انسانی است و فارغ از اینکه شخص مؤمن باشد یا نباشد برای حفاظت انسان از خطرات در هر جامعه‌ای مطلوب تلقی می‌شود، چنان‌که جوامع غیردینی هم متناسب با سنجه‌ها و معیارهای خود به گونه‌ای قائل به تقوا هستند.
این استاد خارج فقه حوزه علمیه ادامه می‌دهد: در اسلام جدا از اینکه تقوا به معنای کلان و نوع فردی آن مدنظر است معنای محدودی از آن نیز مدنظر قرار می‌گیرد که برای برون‌رفت از مشکلات مطلوبیت مضاعف دارد. مسئله مهم در تقوا اینکه فقط به معنای کلان آن نیست بلکه می‌تواند عرصه‌های مختلفی داشته باشد. برای مثال علاوه بر مسائل خانوادگی و ناموسی، ابعاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و مالی را هم دربرمی‌گیرد که هر یک الزاماتی دارد؛ چنان‌که انسان می‌تواند تقوای عبادی داشته باشد اما در رفتار عبادی خود فاقد تقوا باشد و به دلایل مختلف مسئولیتش را صحیح انجام ندهد.

معنا و دایره شمول تقوای جمعی
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی با بیان اینکه در کنار تقوای فردی و ابعاد آن، تقوای جمعی نیز تعریف می‌شود، می‌گوید: تقوای جمعی یعنی همه مردم باید با هم به این نوع از تقوا پایبند باشند؛ مثل اینکه در هنگام جنگ همه باید مدافع مرزهای کشور باشند و اگر عده‌ای مراقبت نکنند همه مرزها متأثر می‌شود، بنابراین همه سربازان باید با هم تقوا را رعایت کنند. همچنین در موضوع بهداشت و مقابله با بحرانی مثل کرونا که اگر قرار به مبارزه است باید همه مردم مراقبت کنند تا ابتلا صورت نگیرد وگرنه تقوای فردی و اینکه افراد فقط مراقب سلامتی خود باشند، جواب نمی‌دهد.
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره لازمه تقوای جمعی، ابراز می‌کند: لازمه تقوای جمعی آن است که از جانب مردم رعایت شود و مصونیت جمعی در پی داشته باشد، چنان که در موضوع پوشش و حجاب نیز این مسئله صادق است. مثال بارز این تقوا سخن پیامبر(ص) است که فرمودند: کسی نمی‌تواند در کشتی بنشیند و بگوید من جای خودم را سوراخ می‌کنم، چون وقتی کشتی غرق شود همه غرق می‌شوند.
وی با بیان اینکه در حوزه‌ رأی دادن به افراد خاص باز هم جامعه باید ملزم به تقوای جمعی باشد، تأکید می‌کند: یعنی کسی را انتخاب کنند که به درد همه اقشار و اصناف بخورد نه اینکه مصلحت‌های فردی و حزبی و گروهی مدنظر قرار گیرد تا خروجی چنین انتخابی، کارآمدی جامعه باشد. در فرایند تبلیغات هم رعایت تقوای جمعی ضرورت دارد، نخست نباید به رقابت ناسالم دامن زد، دوم باید دیگران را از ناهنجاری‌های تبلیغاتی بازداشته و زمینه رقابت ناسالم برطرف شود، چون فرض بر آن است تقوای جمعی زمانی حاصل می‌شود که اکثریت مردم به آن تمکین کنند و وقتی چنین اتفاقی رخ می‌دهد که هنجاری تبدیل به قانون شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی اضافه می‌کند: برخلاف نظر مشهور مبنی بر اینکه تقوا در زمره اخلاق بوده و اخلاق الزام‌آور نیست، باید گفت اخلاق باید به مُثابه قانون باشد؛ برای مثال دروغ‌گویی در فرایند انتخابات کاری غیراخلاقی است و قانون‌گذار باید در مواجهه با چنین رفتاری فرد دروغگو را از صلاحیت کسب منصب بازدارد، همچنین باید برای نامزدها اخلاق را به عنوان هنجار قانونی تعریف کند؛ در حوزه ساختاری هم باید به گونه‌ای باشد که کار غیراخلاقی رخ ندهد یا کاهش یابد.

خبرنگاران متعهد؛ مانع بی‌اخلاقی‌های انتخاباتی
وی با بیان اینکه ورود خبرنگاران متعهد نه حزبی مانعی جدی در مسیر بی‌اخلاقی‌های انتخاباتی است، ابراز می‌کند: موازنه بین برنامه و کارنامه افراد مانع می‌شود برخی بیایند و همچون چترباز آرا را به نفع خود جمع کنند. اگر نامزدی وعده و برنامه‌ای می‌دهد باید به آن پایبند باشد نه آنکه فردی با کلی وعده بیاید و آرا را جمع کند و پس از هشت سال بگوید: نشد!
استاد خارج فقه حوزه علمیه با اشاره به تحقق دهکده جهانی با گسترش ارتباطات رسانه‌ای، تأکید می‌کند: در ایام انتخابات می‌توان از رسانه‌هایی یاد کرد که دارای شرافت و سند و اتقان هستند و باید در راستای منافع جامعه نامزدها را به چالش بکشند و شفاف‌سازی کنند، اما در کنار این نوع رسانه‌ها و خبرنگاران متعهد، با رسانه‌های فیک و جعلی و غیرشریف و همسو با اهداف بیگانگان مواجه هستیم که بعضاً خود را نماینده افکار عمومی معرفی کرده و با انواع و اقسام خواسته‌های جعلی می‌کوشند جامعه را از اهداف اصیل و واقعی خود دور کنند. جامعه باید بین این دو طیف خبرنگاران و رسانه‌ها تمایز قائل شود.
وی با تأکید بر ضرورت ورود آگاهانه رسانه‌ها به میدان انتخابات، می‌گوید: این‌گونه، خط و مرز خود را با رسانه‌های مزدور بیگانه مشخص می‌کنند. طبیعتاً مردم در این شرایط اموری را غیر از مصلحت نظام انجام نمی‌دهند. این تقوای جمعی را هم باید به رسانه‌ها و هم به توده مردم القا کرد تا صحت و سقم اخبار را تشخیص دهند و در نهایت آنچه را به مصلحت است رقم بزنند.
حجت‌الاسلام ایزدهی درباره تأثیر تقوای جمعی در مسئله‌ای همچون انتخابات بر حرکت تمدنی کشور در گام دوم انقلاب، بیان می‌کند: در رویکرد تمدنی، انتخابات مدلی است که نظام اسلامی مدنظر قرار داده یعنی مردم‌سالاری دینی و در آن برخلاف مدل‌های دموکراسی که عمدتاً از منفعت مردم دم می‌زنند اما در پی مصلحت اصحاب قدرت هستند حقانیت و شایستگی ملاک است. با چنین انتخابی در گام دوم انقلاب با رویکرد تمدنی می‌توان انتخابی هدفمند داشت.
وی در پایان خاطرنشان می‌کند: در رویکرد تمدنی، شایسته‌سالاری و ارزش‌های حاکم و مبارزه انتخاباتی اخلاقی برای رسیدن فرد اصلح به منصب است نه در دست گرفتن قدرت؛ انتخابات در مسیر جز این نادرست است و چه مردم چه کارگزاران اگر فردی را اینچنین انتخاب کنند و فرایند انتخاب به جهت اصالت قدرت باشد، ارزش نخواهد داشت. از این‎رو، باید این ملاک در انتخابات رعایت شود وگرنه از وجاهت و اثرگذاری و کارایی چنین انتخابی کم می‌شود.