قدس آنلاین؛ مدتی است که در بین مردم و در فضاهای مجازی بحثی ایجاد شده که تزریق واکسنهای کووید-۱۹ منجر به مغناطیسی شدن بدن می‌شود. این امر سبب ایجاد نگرانی‌هایی در جامعه شده است. کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ وزارت بهداشت با انتشار گزاره برگی با تکیه‌بر شواهد علمی به نگرانی و پرسش‌های پیرامون تزریق واکسن های کووید ۱۹ پاسخ داد.
بررسی ترکیبات واکسن ها: اگر این واکسن‌ها قابلیت ایجاد یک میدان مغناطیسی را در بدن داشته باشند یا باید محتویات خود واکسن‌ها خواص مغناطیسی داشته باشند یا اینکه خاصیت مغناطیسی را در بدن القا کند. پس ابتدا به بررسی ترکیبات تشکیل‌دهنده تعدادی از واکسنهای رایج کووید-۱۹ می‌پردازیم که از منابع معتبر جهانی نظیر CDC و FDA قابل‌استعلام هستند. از آنجا که این موضوع در خصوص همه واکسن‌ها و در همه جای دنیا بیان می‌شود، به ترکیبات همین چهار واکسن اکتفا می‌شود.
جدول شماره ۱: ترکیبات چهار نمونه از واکسنهای کووید-۱۹
| ترکیبات چهار نمونه از واکسنهای کووید-۱۹ |
|
| واکسن |
ترکیبات |
| مُدرنا |
اسید ریبونوکلئیک پیام رسان (mRNA)، لیپیدها SM-۱۰۲)، پلی اتیلن گلیکول [PEG] ۲۰۰۰ دی مریستوئیل گلیسرول [DMG]، کلسترول و ۱، ۲-دیستروآیل-اسن-گلیسرو-۳-فسفوکلین [DSPC])، ترومتامین، هیدروکلراید ترومتامین، اسید استیک، سدیم استات سه هیدرات و ساکارز (Messenger ribonucleic acid (mRNA), lipids (SM-۱۰۲, polyethylene glycol [PEG] ۲۰۰۰ dimyristoyl glycerol [DMG], cholesterol, and ۱,۲-distearoyl-sn-glycero-۳-phosphocholine [DSPC]), tromethamine, tromethamine hydrochloride, acetic acid, sodium acetate trihydrate, and sucrose) |
| جانسون و جانسون |
نگهدارنده، آدنوویروس نوترکیب نوع ۲۶ که بیانگر پروتئین اسپایک SARS-CoV-۲، مونوهیدرات اسید سیتریک، دی هیدرات سیترات تری سدیم، اتانول، ۲-هیدروکسی پروپیل-β-سیکلودکسترین (HBCD)، پلی سوربات ۸۰، کلرید سدیم (Recombinant, replication-incompetent adenovirus type ۲۶ expressing the SARS-CoV-۲ spike protein, citric acid monohydrate, trisodium citrate dihydrate, ethanol, ۲-hydroxypropyl-β-cyclodextrin (HBCD), polysorbate-۸۰, sodium chloride). |
| فایزر–بیوان‌تک |
mRNA، لیپیدها ((۴-هیدروکسی بوتیل) آزاندییل) بیس (هگزان -۶، ۱-دییل) بیس (۲-هکسی الدکانوات) ۲ [(پلی اتیلن گلیکول) -۲۰۰۰[ N,N-، دی تترادسیلاستامید، ۱، ۲-دیستروئیل-اسن-گلیسرو -۳-فسفوکلین و کلسترول)، کلرید پتاسیم، فسفات پتاسیم تک پایه، کلرید سدیم، دی هیدرات فسفات سدیم دو پایه و ساکارز. (mRNA, lipids ((۴-hydroxybutyl)azanediyl)bis(hexane-۶,۱-diyl)bis(۲-hexyldecanoate), ۲ [(polyethylene glycol)-۲۰۰۰]-N,N-ditetradecylacetamide, ۱,۲-Distearoyl-sn-glycero-۳- phosphocholine, and cholesterol), potassium chloride, monobasic potassium phosphate, sodium chloride, dibasic sodium phosphate dihydrate, and sucrose) |
| آسترازنکا |
نگهدارنده، وکتور آدنو ویروس نوترکیب شامپانزه با رمزگذاری پروتئین اسپایک SARS-CoV-۲، واکسن، هیستیدین، هیستیدین هیدروکلراید منوهیدرات، کلرید سدیم، کلرید منیزیم هگزاهیدرات، دی سدیم ادات، ساکارز، اتانول، پلی سوربات ۸۰، آب. (Recombinant, replication-deficient chimpanzee adenovirus vector encoding the SARS-CoV-۲ Spike glycoprotein. The vaccine, histidine, histidine hydrochloride monohydrate, sodium chloride, magnesium chloride hexahydrate, disodium edetate, sucrose, ethanol absolte, polysorbate ۸۰, water) |
همان‌طور که در فرمولاسیون واکسنهای فوق دیده می‌شود، هیچ ماده‌ای که بتواند خواص مغناطیسی مؤثری داشته باشد وجود ندارد. درواقع، ترکیبات این واکسن‌ها شامل مولکولهای زیستی، نوکلئیک اسیدها، لیپیدها، قندها و بافرهایی هستند که در بسیاری از داروهای دیگر و گاهی حتی در مواد غذایی نیز وجود دارند. واضح است که این ترکیبات به‌تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر نیز قادر به ایجاد میدان مغناطیسی در بدن انسان نیستند و اصولاً ماهیت این ترکیبات ارتباطی با القای میدانهای مغناطیسی ندارد. البته لازم به ذکر این واقعیت است که در بدن انسان هر سلولی میدان مغناطیسی خاص خودش را دارد اما شدت میدان مغناطیسی ایجادشده توسط کل بدن یک انسان بسیار ناچیز و در حدود ۹-۱۰ گاوس است. برای درک میزان کوچکی این میدان مغناطیسی باید گفت که این میزان تقریباً یک میلیاردم میدان مغناطیسی کره زمین است. همانگونه که همه می‌دانیم، میدان مغناطیسی زمین به‌زحمت می‌تواند آهنربای موجود در قطب‌نماها را حرکت دهد. همچنین، شدت میدان مغناطیسی آهنرباهای کوچکی که بر روی یخچال‌ها برای نصب یادداشتهای روزانه خود می‌چسبانیم، در حدود ۱۰ گاوس است. پس میدان مغناطیسی موجود در بدن انسان به‌هیچ‌وجه قابلیت جذب فلزات را ندارد. ما حتی اگر دهها عدد از این آهنرباهای یخچالی را نیز در بدن خود داشته باشیم باز نمی‌توانند یک قاشق فلزی یا حتی یک آهنربای دیگر را از ورای پوست و عضلات و بافت همبند جذب نمایند. بر این اساس می‌توان گفت که «مغناطیسی شدن بدن براثر تزریق واکسن» موضوع درستی نیست.
بررسی شواهد علمی: این ادعا نمی‌تواند صحیح باشد چون در صورت صحت مشکلات اساسی و آنی برای بدن ایجاد می‌کند. اگرچه، این ادعا با اصول و واقعیتهای علمی دیگری نیز در تضاد است. همانگونه که می‌دانیم که سیستم عصبی انسان و نیز سیستم ضربانساز طبیعی قلب بر اساس اختلاف‌پتانسیل‌های الکتریکی در دو سوی غشاهای سلولی خود، کار می‌کنند و این پتانسیل‌ها و اختلاف بارها به‌شدت و در حد میلی ولت کنترل می‌شوند. تصور کنید بدن ما در اثر تزریق یک واکسن تا حدی خاصیت مغناطیسی پیدا کند که قادر به جذب فلزات باشد. آنگاه حتما فرایندهای عصبی و قلبی تحت تأثیر قرار می‌گرفتند و در نتیجه حیات فرد دریافت‌کننده واکسن به سرعت و به شدت و با ایجاد عوارض وخیم تحت تاثیر قرار می‌گرفتند. همچنین، اگر مواد فلزی و دارای خاصیت مغناطیسی به این میزان در بدن منتشر می‌شدند که قابلیت جذب فلز را در بدن انسان ایجاد کنند، اندامها و بافت‌های حیاتی بدن دچار سمیت شدید با مواد فلزی مذکور می‌شدند و فرد دریافت‌کننده واکسن از نظر سلامت دچار عوارض وخیمی می‌شود. ایجاد این میزان خاصیت مغناطیسی در بدن با استمرار فعالیت‌های طبیعی سلول های بدن از نظر فیزیولوژیک منافات دارد.
منشأ این ادعا: درواقع، این ادعا یا شایعه ابتدا از کاربران فضای مجازی در کشورهای دیگر آغاز شد و به‌تدریج فراگیر شد. اگرچه، پیرو پیگیریهایی که توسط تیم حقیقت‌یاب خبرگزاری رویترز در این زمینه انجام شد، شرکت‌های تولیدکننده واکسنهای کووید-۱۹ قویاً استفاده از مواد فلزی و مغناطیسی را در واکسنهای خود رد نمودند. به‌جز موارد محدودی که در برخی از واکسنهای کووید در حد بسیار ناچیزی از نمک‌های آلومینیوم استفاده‌شده است که در تولید واکسنهای مختلف ماده‌ای رایج است و دهها سال است از آن استفاده می‌شود. مشروح این خبر را می‌توان در آدرس اینترنتی https://www.reuters.com/article/factcheck-coronavirus-vaccine-idUSL۲N۲N۴۱KA مشاهده نمود. درواقع، افراد حمایت‌کننده از این ادعا و شایعه بر هیچ واقعیت علمی و مدارک قابل اتکایی استناد ننموده‌اند و به بیان ادعایی گنگ و مبهم بدون ارائه شواهد کافی اقدام کرده‌اند.
پیشتر نیز ادعا شد که شرکت مایکروسافت و در رأس آن بیل گیتس با همکاری دولت‌های جهانی قصد دارند ریزتراشه‌های دیجیتالی را از طریق واکسن در بدن افراد قرار دهند تا همیشه و همه‌جا تحت کنترل و قابل رهگیری باشند؛ اما آیا می‌شود وجود ریزتراشه‌ها یا مواد مغناطیسی را به این سادگی در درون این واکسن‌ها پنهان نمود. باوجود تجهیزات شیمی تجزیه نظیر کروماتوگرافی‌های پیشرفته و دستگاههای طیف‌سنج جرمی که امروزه تقریباً در هر شهری وجود دارند، پنهان نمودن چنین مواردی غیر ممکن و غیرقابل‌باور است. تمامی این ادعاها و شایعات همیشه از سوی منابع رسمی و معتبر با تکیه بر واقعیتهای علمی و عینی رد شده‌اند.
توصیه‌ها:پیشنهاد می شود در زمان برخورد با این ادعاها برای دریافت پاسخ سؤالات و نگرانیها به منابع معتبر علمی و متخصصین حوزه سلامت اعتماد شود و به شایعات و ادعاهای بی اساس که گاهی به آنها جلوه علمی نیز داده می شود توجهی نکرد. با پیشرفتهای گسترده تجهیزات علمی و نیز فراگیر شدن رسانههای جمعی امکان فریب مردم و تزریق واکسن با اهداف غیردرمانی و پشت پرده وجود ندارد. افراد هر جامعه‌ای با افزایش آگاهی و اعتماد به متخصصین حوزه سلامت می‌توانند از چنین شایعاتی دور بمانند و از جان خود و عزیزانشان محافظت کنند.
کدام سوی این قضایا را باور کنیم؟ در مواجهه با اخبار این چنینی در شبکه های اجتماعی چه رویکردی داشته باشیم؟
به نظر می رسد که منابع این شایعات بخشی از سوی جنبش های ضد واکسن و بخشی نیز از سوی سایت‌ها و منابعی فرصت طلب برای جذب مخاطب بیشتر باشد.
در ادامه تلاش می کنیم نکاتی را جهت مواجهه علمی با این موضوع و موارد مشابه مطرح نماییم. چرا که ادعاهای عجیب و غریب درست و نادرست در شبکه های اجتماعی نه تنها کاهش نمی‌یابد بلکه رو به افزایش است. اگر با چنین مواردی مواجه شدیم، فارغ از تایید یا انکارش، می بایست مسیر درست مواجه رو طی کنیم و نتیجه هر چه شد، بی طرفانه بپذیریم. جهت راستی آزمایی ادعاهای عمومی، توصیه متدولوژیست ها طی کردن گام های سه گانه به شرح ذیل است.
گام اول: بطور واضح و شفاف، ببینیم ادعای مطرح شده چیست و آن را روی کاغذ بنویسیم؟
گام دوم: دلایل و مستندات ارائه شده دقیقا چه چیزهایی هستند، مواردی که مستقیم و یا غیر مستقیم اظهار شده‌اند، را استخراج نموده و جهت بررسی شفاف یادداشت برداریم؟
گام سوم: اعتبار ادعا و همچنین اسناد ارائه شده را بدقت بررسی کنیم تا ببینیم در چه سطحی بوده و تکیه گاه شان چیست؟
اجازه دهید مسئله واکسن و مغناطیس را با همین گامها به عنوان یک مصداق بررسی کنیم.
گام اول: در کلیپ های منتشر شده، بطور شفاف چه موضوعی ادعا شده است؟ ادعای مطرح شده در شبکه اجتماعی این است که واکسن زدن باعث ایجاد خاصیت مغناطیسی در بدن فرد مذکور می گردد.
گام دوم: دقیقا برای اثبات این ادعا چه مستنداتی ارائه گردیده است؟ برای بررسی مستندات و ادله، چند کلیپ با انتشار گسترده انتخاب شدند. مرد میانسالی که چندین قاشق را به ناحیه سینه اش می چسباند. خانمی که آهن ربای گرد کوچکی را به بازوی چپش چسباند، و مرد سالمندی که کلید و سپس قاشقی رو به بازوی چپش چسباند.
گام سوم: این گام مهمترین گام محسوب می‌شود. اعتبار ادعا و مستندات در چه وضعیتی است؟
۱. آیا سند معتبری برای واکسن زدن ارائه شد؟ یا صرفاً ادعای کلامی بود؟
۲. آیا افراد مذکور به منظور شفاف نمودن هویت حقیقی خود به مسائلی مانند: نام خود، کشور و شهرشان، مرکزی که واکسن زده اند و نوع واکسن به صراحت اشاره کردند؟
۳. آیا انسجام کافی در ادعای مطرح شده وجود داشت؟ محل ایجاد مغناطیس در یکی از افراد ناحیه سینه و دو نفر دیگه ناحیه بازو بود.
۴. آیا علت چسبیدن شی مانند قاشق به سینه صرفاً به دلیل مغناطیس است؟
۵. آیا ادعا کنندگان بجز بازویی که ادعا می شد واکسینه شده، بازوی مقابل رو هم به عنوان کنترل تست کردند؟
۶. آیا بعد از پخش شدن این کلیپ، فردی قبل از واکسیناسیون تست منفی مغناطیس را روی بازوش نشان داد؟ تا نشان دهد بعد از واکسیناسیون مغناطیس ایجاد شده باشد؟
۷. آیا یکنواختی و انسجام در اسناد وجود داشت؟ یکی ادعای تزریق آهن داشت که آهن ربا به بازویش می‌چسبید و یکی ادعای تزریق آهن ربا داشت که آهن به بدن می چسبید.
۸. آیا چنانچه فرض کنیم ادعای مغناطیسی شدن اثبات شود، چطور میکروچیپ بودن از این مسئله نتیجه گیری می‌شود؟ آیا میکروچیپ این خاصیت را دارد؟
۹. آیا تعداد کلیپها گزارش شده در مقایسه با جمعیت چند صد میلیونی واکسینه شده، در حدی هست که اثر را به واکسن نسبت بدهیم؟
نتیجه گیری نهایی: مهمترین مداخله و اساسی ترین راه برون‌رفت از بحران پاندمی کووید-۱۹، واکسیناسیون عمومی است. عدم تزریق واکسن به دلیل توجه به شایعاتی که علیه واکسن کووید-۱۹ وجود دارد، نتیجه‌ای جز به مخاطره انداختن سلامت مردم و جامعه نخواهد داشت. این ادعا یک شایعه است و باقی ماندن اجسام روی بدن در مواردی که ادعا می شود به دلیل ایجاد خاصیت مغناطیسی توسط واکسن نیست. بر اساس شواهد علمی موجود، اصولا این واکسن ها هیچ خاصیت مغناطیس در بدن ایجاد نمی کنند.
انتهای پیام/
منابع:
1) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines/Pfizer-BioNTech.html
2) https://www.fda.gov/media/144414/download#page=2
3) https://www.fda.gov/media/146305/download#page=2
4) https://www.fda.gov/media/144638/download#page=2
5) https://www.nps.org.au/medicine-finder/covid-19-vaccine-astra-zeneca
6) Y. Uchikawa and M. Kotani, "Measurement of Magnetic Field Produced from the Human Body," in IEEE Translation Journal on Magnetics in Japan, vol. 7, no. 8, pp. 600-607, Aug. 1992, doi: 10.1109/TJMJ.1992.4565462.
7) Hall, John E., and Michael E. Hall. Guyton and Hall textbook of medical physiology e-Book. Elsevier Health Sciences, 2020.
8) https://www.reuters.com/article/factcheck-emf-covid19-vaccine/fact-check-electromagnetic-field-reader-test-does-not-prove-covid-19-vaccine-emits-radiation-idUSL2N2NC0LL
9) https://www.reuters.com/article/factcheck-coronavirus-vaccine-idUSL2N2N41KA
10) https://www.reuters.com/article/uk-factcheck-coronavirus-bill-gates-micr-idUSKBN21I3EC
با تشکر از آقای آرمان رحیمی دانشجوی دکتری تخصصی رشته پزشکی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی کردستان به خاطر تهیه مطلب اولیه این گزاره برگ و آقای دکتر مهدی هدایتی، رییس مرکز تحقیقات علوم سلولی و ملکولی غدد. پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
نظر شما