به مناسبت فرا رسیدن این روز و به منظور بررسی الزامات و بایدهای تربیتی دختران در فرهنگ و آموزه‌های دینی، با حجت‌الاسلام سیدمهدی واعظ موسوی، سخنران آستان قدس رضوی و مشاور خانواده گفت‌وگویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
حجت‌الاسلام واعظ موسوی با تأکید بر اینکه تربیت دخترانه باید با تربیت پسرانه متفاوت باشد، اظهار می‌کند: نباید تربیت این دو جنس را یکسان‌سازی کرد. متأسفانه، پس از انقلاب صنعتی در غرب این یکسان‌سازی رخ داد و در پی آن تعادل خانواده و اجتماع بر هم خورد، مسئله‌ای که امروز عقلای غرب نیز به آن واقف و معترف هستند. باید توجه داشت جنس دختر، جنس ظرافت و لطافت است و پسر از جنس استحکام، صلابت و اقتدار؛ پسر جلالی آفریده شده و دختر جمالی، یعنی دختر مظهر جمال الهی و پسر مظهر جلال خدای عالم است.
اشتباه بزرگ ما در تربیت دختران!
سخنران آستان قدس رضوی با بیان اینکه در آموزه‌های دینی و سیره اهل بیت(ع) به این تفاوت تصریح شده است، می‌افزاید: چنان‌که امیرمؤمنان(ع) به امام حسن(ع) می‌فرمایند: کارهای طاقت‌فرسا را از شانه دختران و زنان بردار، چراکه زیبایی آن‌ها لطمه می‌بیند و فراغت بال آن‌ها از بین می‌رود! در واقع مولای متقیان(ع) به رهبر پس از خود تأکید دارند در سیاست‌گذاری‌ها باید بین زن و مرد تفاوت قائل شد، چراکه خدا دو شئ را مساوی خلق نکرده است همان‌طور که حتی دو چشم و دو اثرانگشت مثل هم نیستند. بزرگ‌ترین اشتباه ما مساوی دانستن دختر و پسر و تربیت آن‌هاست! باید در بزرگداشت روز دختر این مسئله را تبیین و تبلیغ کنیم.
این مشاور خانواده تصریح می‌کند: گاهی در جلسات مشاوره با مردانی روبه‌رو می‌شوم که از همسران خود رضایت ندارند و می‌گویند همسر ما اخلاق مردانه و پسرانه دارد و آن ناز و دلبری لازم را ندارد؛ این صحیح نیست و ریشه در تربیت ما دارد. حتی در مشاوره‌ها می‌بینم درک حس مادری، دغدغه دختران ما نیست و وقتی درباره حس مادری از آن‌ها می‌پرسم، پاسخ می‌دهند دغدغه مادری در آن‌ها جدی نیست و بعد هم برای خودخواهی اقدام به بچه‌دار شدن می‌کنند و می‌گویند بچه نمک زندگی است و دومی را برای جور شدن جنسشان به دنیا می‌آورند در حالی که حوصله بچه‌داری ندارند!
حس مادری و همسری را در دختران کشت نمی‌کنیم
وی با بیان اینکه این‌ها انحرافاتی است که از همان کودکی ایجادشان کرده‌ایم، ابراز می‌کند: در گذشته وقتی دختربچه‌هاعروسک‌بازی می‌کردند، بزرگ‌ترها می‌گفتند بزرگ می‌شوی، ازدواج می‌کنی و بچه‌دار می‌شوی، اما امروزه به دختربچه‌ها می‌گوییم بزرگ می‌شوی، دکتر و مهندس می‌شوی و... در واقع احساس زیبای مادر و همسر شدن را در ذهن دختران غرس نمی‌کنیم، برای همین هم شاهدیم وقتی دختران ما به سن ازدواج می‌رسند تازه می‌خواهند در مدت ۶ ماه و یک سال به ازدواج فکر کنند، چون تاکنون دغدغه‌شان درس و مدرک و کنکور و شغل بوده است؛ متأسفانه، عطش ازدواج در این دختران وجود ندارد. حتی دختران مذهبی ما به دلیل آنکه دستور دین است اقدام به ازدواج می‌کنند نه از سر میل و عطش روحی و عاطفی. این به تربیت ما بازمی‌گردد که دختران را با لطافت و ظرافت تربیت نکرده‌ایم.
حجت‌الاسلام واعظ موسوی ادامه می‌دهد: همان‌طور که شیوه رشد و پرورش یک درخت چنار و یک گل زیبا یکی نیست، تربیت فرزند دختر و پسر هم یکسان نیست، چنان‌که خداوند در آیه ۳۷ سوره مبارکه آل‌عمران درباره حضرت مریم(س) از تعبیر رویاندن که برای گل به کار می‌رود، استفاده کرده است و نیز در روایات از زن به «ریحانه» (گل خوشبوی بهاری) تعبیر شده است و نباید از او به عنوان پهلوان و قهرمان و کارگزار یاد شود؛ برای جنس دختر عنوان شیشه به‌کار برده می‌شود یعنی باید مراقب باشیم نشکند. آیا مواجهه با شیشه همچون برخورد با آهن است!؟
بین دختران و پسران مسابقه یکی شدن می‌گذاریم
سخنران آستان قدس رضوی تأکید می‌کند: در روان‌شناسی عشق آمده انسان، عاشق نیمه گمشده خود می‌شود، بنابراین مردِ دارای صلابت و اقتدار، از اقتدار زن خوشش نمی‌آید بلکه در پی ظرافت زنانه است تا وجودش را تلطیف کند؛ به عبارت بهتر، زن، مرد را به درون می‌کشد و مرد، زن را به بیرون و اینچنین تعادل برقرار می‌شود. اما ما بین دختران و پسران مسابقه یکی شدن می‌گذاریم تا هر دو شاغل شوند، هر دو رانندگی کنند و... به قول ویل دورانت گاهی یک پسر از دختر از پشت سر تشخیص داده نمی‌شود؛ اینجاست که دختران خُلق و خوی مردانه می‌یابند و پسران، لطافت زنانه! رفتارهای مردانه، دختران ما را به چه فضیلتی می‌رساند که تاکنون نداشته‌اند جز آنکه خانواده را بی‌برکت کرده و آمار طلاق را بالا برده است.
وی با بیان اینکه امروز غرب هم بر بازگشت دختران و پسران به جای اصلی خود تأکید دارد، می‌گوید: در قدیم به برادر خان‌داداش و به دختر آبجی‌خانم می‌گفتند که نوعی تأکید بر جنسیت آن‌ها بود اما اکنون این تفاوت‌ها اهمیت و معنایی ندارد و در حال محو شدن است. اختلاط‌های فارغ از جنسیت شیوع یافته و پرده‌نشینی دختران و زنان بی‌معناست؛ در پی همین رویه، جای حامی و حمایت‌کننده، عاشق و معشوق، طالب و مطلوب، مُحب و محبوب، ناز و نیاز تغییر کرده است، برای همین امروز دختران به دنبال پسران می‌دوند و به آن‌ها امتیاز می‌دهند تا به ازدواج با خود راضی‌شان کنند! این مشکلات و آسیب‌ها همه ناشی از نگاه ما به دختران است.
قرآن مراقب است احساس دختران و زنان جریحه‌دار نشود
وی با اشاره به نگاه اسلام درزمینه محبت به فرزندان دختر، ابراز می‌کند: اسلام تأکید دارد اگر چیزی می‌خرید و به منزل می‌آورید، اول به فرزند دختر بدهید، اگرچه اسلام طرفدار عدالت و نبود تبعیض است اما این توصیه‌اش به لحاظ شکنندگی و روحیه حساس دختران است. قرآن تربیت دخترانه را با تربیت پسرانه متفاوت می‌بیند و صریحاً می‌فرماید: «لیس الذکر کالانثی». ما باید قرآن را مبنای تربیت فرزند به‌ویژه دخترانمان قرار دهیم نه انقلاب صنعتی غرب را. قرآن دختر را اصل می‌گیرد و بعد پسر را با او مقایسه می‌کند، این نشان می‌دهد قرآن برای لطافت زنانه اهمیت قائل است چنان‌که وقتی می‌خواهد با بانوان مسائلی را مطرح کند اصطلاحاً دست به عصا برخورد می‌کند تا احساساتشان جریحه‌دار نشود، برای مثال در موضوع شیردهی به فرزندان می‌فرماید: مادران دو سال تمام فرزندان خود را شیر می‌دهند... این جمله خبری است نه انشایی و حالت دستوری ندارد. پدران و مادران، نظام آموزش و پرورش ما و... هم در نصیحت دختران باید این شیوه قرآن را به کار بگیرند.
شرط جنسیت در برخی رشته‌ها عقلانی است
وی اضافه می‌کند: زمانی به یکی از مسئولان رده‌بالای کشور گفتم: شما تفاوت‌های جنسیتی را برداشته‌اید، پیش از انقلاب برخی رشته‌ها شرط جنسیت داشت مثل رشته مکانیک، اما اکنون این شرط برداشته شده است! همان‌طور که خوب نیست یک آقا مامایی بخواند؛ هر کسی را بهر کاری ساخته‌اند؛ شرط جنسیت در برخی رشته‌ها و مشاغل مسئله خوبی است. اینکه امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: کارهایی را که از طاقت جنس مؤنث خارج است، بر شانه او نگذار به معنای این نیست که زن نمی‌تواند، نه! بلکه این‌ها مناسب او نیست، مثل پاکبانی خیابان‌ها و معابر یا کار در معدن. خدای متعال اصلاً جنسیت‌ها را مساوی خلق نکرده و برای هر یک ظرفیت‌های خاص قرار داده است. برای مثال جهاد بر مردان فرض است نه زنان، البته دفاع در مقابله هجمه متفاوت است و زن و مرد و بچه و پیر ندارد.
وی در ادامه بیان می‌کند: انقلاب صنعتی بیش از یک و نیم قرن عمر دارد و به قول ویل دورانت اشتباهی در غرب رخ داد که برای نیروی کار ارزان‌قیمت در غرب به سراغ زنان رفتند؛ این سنت غلط هنوز هم در همه دنیا وجود دارد و در شرایط مساوی، مردان ۳۰ درصد حقوق بیشتری نسبت به زنان می‌گیرند؛ این یعنی آن‌ها هم به ادعای خودشان عمل نمی‌کنند! این چه تساوی‌ای است که در حقوق وجود ندارد؟ در غرب زنان را با احساسات به میدان کار کشاندند و سنگ‌بنای فروپاشی خانواده را گذاشتند؛ به گفته دورانت، کارفرمایان در اندیشه سود و زیان هستند نه سنن و آداب و خانواده؛ با همین سودمحوری کارفرمایانِ انگلیسی، یکسان‌سازی‌ها رخ داد و جالب آنکه به اصول آن هم پایبند نماندند!
این مشاور خانواده در پایان درباره راه‌های برون‌رفت از این وضعیت، خاطرنشان می‌کند: این خیلی سخت است که راه به اشتباه رفته را بازگردیم، چون ترکش این انقلاب صنعتی به همه دنیا ازجمله ما رسید. امروز عقلای غرب برای برگرداندن هر کسی به جا و نقش خود تلاش بسیار دارند اما در شرق هنوز هم آنچه را آن‌ها مزه‌مزه کرده و دور انداخته‌اند، مزه‌مزه می‌کنیم و به غلط بودن آن باور نداریم! مگر آنکه در تمدن نوین اسلامی بحث‌های کارشناسی در سطح مناظره و رسانه ملی انجام شود و روی آن تبلیغ کنیم؛ هر چند صداوسیما خود در جابه‌جایی نقش‌ها و کاهش ارزش‌های زنانه و مردانه بسیار تأثیر داشته است مثل آنکه غیرت مردانه به تمسخر گرفته می‌شود در حالی که غیرت از جلوه‌های صلابت مرد است.
نظر شما