به گزارش قدس آنلاین، به گفته مسئولان، خراسان رضوی رتبه نخست تولید گوشت قرمز در کشور را داراست، به طوری که این استان با تولید ۸۵ هزار تن گوشت قرمز در سال بزرگترین تولید کننده گوشت و با تولید یک میلیون تن شیر خام پس از تهران و اصفهان سومین تولیدکننده شیر کشور است و این در حالی است که حدود هشت میلیون رأس از جمعیت دامی کشور به عبارتی حدود ۱۰ درصد دام کشور را داراست.
اما متاسفانه با وجود این میزان ظرفیت تولید گوشت و شیر که خود می‌تواند عاملی در جهت تبدیل این استان به یک «هاب» دامداری و دامپروری و افزایش میزان اشتغال شود، حدود ۲ سال است که همین دامداران با مشکلات عدیده دست به گریبان هستند مشکلاتی که سبب شده بسیاری از آنان عطای این شغل را به لقایش ببخشند و با روانه کردن دام مولد خود به کشتارگاه بخشی از مخارج خود را کاهش دهند.
به گفته دامداران و مسؤولان حدود ۸۰ درصد هزینه نگهداری و پرورش دام را تغذیه آن تشکیل می‌دهد، تغذیه‌ای که طی حدود ۲ سال اخیر به دلیل نبود برنامه مدون و مدیریت اصولی چند برابر شده و آه از نهاد دامدار بلند کرده است.
قیمت تمام شده شیر جوابگوی مخارج نیست
عبدالرضا خزاعی، رئیس هیئت مدیره مجمع خبرگان کشاورزی ایران، گاودار نمونه صنعتی شیری و قهرمان تولید ملی در سال ۹۵ در این رشته و پرواربند نمونه کشوری در سال ۹۷ که بیش از ۳۸ سال در این عرصه مشغول به فعالیت است، طی گفت‌وگویی با خبرنگار فارس می‌گوید: امروز قیمت تمام شده شیر جوابگوی مخارج نیست و علاوه بر اینکه نمی‌توانیم رشدی در این صنعت داشته باشیم(استفاده از تکنولوژی مدرن و گسترش ساختمان) حتی در حال عقب‌گرد هستیم.
وی علت این امر را بالا بودن مخارج نسبت به درآمد دانست و ادامه داد: در خصوص واکسن و دارو با مشکل مواجه هستیم داروها با ارز آزاد و تقریبا با نظارت کم و آزادانه از خارج وارد می‌شود و فروشندگان به علت بالا رفتن نرخ تورم گران‌تر از حد متعارف و معمول آنها را عرضه می‌کند و از طرفی برخی از داروها که پیش از این در داخل تولید می‌شد امروز یا تولیدشان کاهش یافته و کمیاب شده‌اند و یا تولید داخلی آنها متوقف شده و یا چنانچه تولید می‌شود و قبلا رایگان در اختیار ما قرار می‌گرفته است، اکنون در قبال دریافت وجه، داده می‌شود و این موضوع باعث شده که سلامت دام کشور در خطر قرار گیرد.
رئیس هیئت مدیره مجمع خبرگان کشاورزی ایران کاهش بودجه در سازمان دامپزشکی کشور و موسسه واکسن‌سازی رازی و سایر مراکز مربوطه را علت عدم تولید برخی از داروها و واکسن‌ها در داخل خواند و در مورد تغذیه دام، بیان می‌کند: ۱۴ نوع جیره غذایی در گوسفندداری‌های داشتی و پرواری برای دام‌ها متناسب با سن و نیازشان، با نهاده‌های متفاوت تهیه می‌شود و معاونت امور دام و بخش‌های بازرگانی و غیره سهمی در تهیه این اقلام دارند که با تمام سعی که دولت در کمک به حل این معضل انجام می‌دهد در بهترین شرایط در صنعت گاوداری موفق به تهیه ۶۵ تا ۷۰ درصد این نهاده‌ها شده است.
وی یادآور می‌شود: برنامه واکسیناسیون باید همگانی باشد و این در صورتی امکان‌پذیر است که این کار رایگان انجام شود و جزو وظایف دامپزشکی است تا بیماری مربوطه ریشه‌کن شود، حالا با وجود نداشتن درآمد و انجام نشدن واکسیناسیون نه تنها دام‌ها دچار مشکل هستند بلکه در بسیاری از بیماری‌های مشترک بین دام و انسان، خطر شیوع آن نیز دور از انتظار نیست.
خزاعی به مشکلات قطعی برق اشاره و تصریح می‌کند: نوسانات برق باعث شده یک سری از دستگاه‌های حساس بسوزد و این خود مزید بر مشکلات ماست. همچنین باوجود افزایش دستمزدها؛ اما این میزان حقوق جوابگوی زندگی کارگران نیست و همین امر سبب شده آنان دلگرم به کار نباشند که در روندکار تأثیرگذار است.
رئیس هیئت مدیره مجمع خبرگان کشاورزی ایران عنوان می‌کند: کاه، یونجه و ذرت علوفه‌ای که در داخل تولید می‌شود را دامدار باید از منابع داخلی تأمین کند و جو، ذرت و کنجاله سویا و کلزا خوراک وارداتی است که دولت حدود ۶۵ درصد نیاز دامدار را وارد می‌کند.
خشکسالی مزید بر مشکلات دامداری
وی می‌گوید: خوراکی که در داخل تأمین می‌شود به دلیل خشکسالی هم از نظر میزان کاهش یافته و از نظر قیمت دچار افزایش شده است.
خزاعی ادامه می‌دهد: از طرفی عدم بارندگی نیاز دامدار به علوفه را بیشتر کرده است. روزگاری دامدار دام خود را در بهار به مدت سه ماه به مراتع چراگاهی می‌برد، بنابراین بر روی آذوقه فشار نمی‌آمد؛ اما دامدار امروز مجبور است از کاه و یونجه استفاده کند در نتیجه مصرف کننده خوراک تولید داخل افزایش یافته و همین امر قیمت را بالا برده است.
این تولید کننده ادامه می‌دهد: در خصوص خوراک وارداتی هم با مشکلِ عدم استمرار مواجه هستیم به این معنا که امروز جو به دامدار داده می‌شود و چند روز بعد کلزا و این در حالی است که ما باید مخلوط این مواد را به دام بدهیم، این اتفاق سبب می‌شود دامدار نیازش را از بازار آزاد که اتفاقا فروشندگان آن همین دامداران هستند، تأمین کند.
وی در ادامه می‌افزاید: مشکل دیگری که با آن مواجه هستیم این است که دولت در خصوص دام سبک احساس وظیفه نمی‌کند و تنها گوسفندانی که ثبت سامانه شده‌اند جیره غذایی دریافت می‌کنند و این جیره هم به قدری ناچیز است که تکافوی نیاز دام را نمی‌دهد به طور مثال برای هر دام یک قلم خوراک و بین چهار تا چهار کیلو و ۵۰۰ گرم در ماه خوراک می‌دهند.
پرورش دام زیان‌ده شده است
رئیس هیئت مدیره مجمع خبرگان کشاورزی ایران با اشاره به این نکته که متاسفانه کار پرورش دام زیان‌ده شده است، می‌گوید: باتوجه به اینکه کار زیان‌ده شده تعداد زیادی از دامداران در حال کاهش دام خود به ویژه دامی که سالیان سال بر روی ژنتیک آن کار شده، هستند.
وی کاهش این دام‌ها را عاملی در جهت از بین رفتن سرمایه ملی خواند و تصریح می‌کند: چنانچه بخواهیم همین دام را دوباره تولید کنیم حداقل چهار سال زمان خواهد بُرد تا به آمار فعلی برسیم.
تداوم این روند سبب کاهش دام در آینده می‌شود/ سال آینده دام گران می‌شود
این تولیدکننده مشهدی درخصوص آینده صنعت دامداری درصورت ادامه این روند، اظهار می‌کند: امروز هیچ‌کس نمی‌داند که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد، چراکه کشتار دام زیاد است و دام بیشتری در بازار عرضه می‌شود؛ اما تداوم این روند سبب می‌شود در آینده دام مولد کاهش یابد.
خزاعی یادآور می‌شود: سال آینده دام گران خواهد شد، چراکه امسال دامدار در حال کشتار دام و به طبع آن از دست دادن سرمایه‌اش است، بنابراین سال آینده دامی وجود ندارد که کشتار شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به مخاطرات اقتصادی و اجتماعی این رویه اشاره و خاطرنشان می‌کند: بخشی از جامعه روستایی ما دامدار هستند و ادامه این روند و کشتار دام سبب می‌شود آنان سرمایه خود را که دلیل ماندنشان در روستا بوده را از دست بدهند و همین از دست دادن سرمایه، آنان را به شهرها می‌کشاند که افزایش حاشیه نشینی، کاهش تولید، افزایش مشاغل کاذب و افزایش عدم امنیت مالی در شهر پیامدهای این کوچ است.
رئیس هیئت مدیره مجمع خبرگان کشاورزی ایران در ادامه سخنان خود به ارائه پیشنهاد می‌پردازد و ضمن اشاره به اینکه در خصوص برخی مواد همچون کنسانتره چاره‌ای جز واردات نداریم، ابراز می‌کند: دولت می‌تواند دام را با قیمت منصفانه و اصطلاحا به صورت امانی در اختیار افرادی قرار دهد که خوراک دارند و گوشت ناشی از این دام را در سردخانه نگهداری کرد.
این تولید کننده یادآور می‌شود: در سالیان گذشته سابقه واردات یونجه از اسپانیا را داشتیم و امروز هم می‌توانیم واردات یونجه انجام دهیم.
توجه به اصلاح نژاد، نگهداری دام‌های دوقلوزا، استفاده از شیرخشک وارداتی و استفاده از دامداری‌های صنعتی؛ دیگر پیشنهاداتی است که خزاعی توجه به آنان از طرف دولت را مهم و عاملی در جهت کاهش مشکلات فعلی و خریدن زمان برای جمع‌بندی بهتر در آینده برای بهبود وضعیت فعلی دامداری برمی‌شمارد.
سال آینده مجبور به واردات گوشت خواهیم شد
وی اضافه می‌کند: چنانچه اوضاع همین‌گونه باشد و دولت فکری به حال مسئله گوشت و دامداری نکند سال آینده مجبور به واردات گوشت خواهیم شد.
رئیس هیئت مدیره مجمع خبرگان کشاورزی ایران در پایان تأکید می‌کند: یکی از مشکلات ما این است که دولت از رأی و نظر دامداران در تصمیم گیری‌ها استفاده نمی‌کند که چنانچه این اتفاق رخ دهد بخشی از مشکلات مرتفع می‌شوند.
افزایش بیش از صددرصدی قیمت خوراک دام
متاسفانه افزایش بیش از صددرصدی قیمت نهاده و از طرفی کمبود آن سبب شده دامدار امیدی به ادامه این حرفه نداشته باشد.
طبق گفته دامداران یک گله ۲۶۰ رأسی در ماه باید ۲۲ تا ۲۴ تن جو اختصاص پیدا کند؛ اما سهم دامدار تنها ۱۲ تن در ماه است و از طرفی ذرت دانه‌ای نیز برای دامدار حدود ۶ تا هفت تن در ماه اختصاص پیدا می‌کند؛ اما مصرف حدود ۱۷ تا ۱۸ تن است.
این کمبود باعث می‌شود دامدار مجبور شود مابقی نیازش را از بازار آزاد تهیه کند و چندین برابر نرخ واقعی وجه بپردازد.
در کنار خوراک افزایش کرایه بار، افزایش نرخ واکسن، دستمزد، مالیات و دیگر موارد را هم که در نظر گیریم با قیمت‌ها سرسام‌آوری مواجه می‌شویم که دامدار را مجبور به کشتار دامش می‌کند.
دام‌هایی که می‌توان از آن نسل گرفت، روانه کشتارگاه می‌شود
همچنین پورعلی، یکی از دامداران دام سنگین در خصوص مشکلات دامداران می‌گوید: گرانی بیداد می‌کند و همین گرانی نهاده سبب شده گاوهایی که می توانیم از آنان نسل بگیریم را روانه کشتارگاه کنیم.
وی با بیان اینکه هیچ مسئولی به فکر نیست، ادامه می دهد: نه از دامداران چیزی مانده و نه از کشاورزی؛ هرکسی به فکر جیب خود است و در شرایطی که دامدار مدام در حال متضرر شدن است، امور مالیاتی پیامک پرداخت مالیات ارسال می‌کند!
پورعلی تصریح می‌کند: اوضاع نهاده و علوفه به قدری خراب است که دامدار مجبور می‌شود خوراک دام خود را با خرید نان تأمین کند و همین امر سبب شده نانی در نانوایی نماند.
این دامدار ادامه می دهد: نبود خوراک دام باعث شده دامدار از رفتگران چمن خریداری کنند؛ چمنی که پر از دود و گازوئیل است.
حتی یک درصد هم به آینده این شغل امید نداریم
وی ضمن اشاره به اینکه تمامی این عوامل و مشکلات سبب شده دامدار دام آبستن خود را روانه بازار و کشتارگاه کند، خاطرنشان می‌کند: حتی یک درصد هم به آینده این شغل امید نداریم، نه می‌توانیم جواب بیمه را بدهیم و نه دارایی و نه حتی کارگران‌مان را.
پورعلی قطعی‌های مکرر برق را مزید بر مشکلات دامداران می‌داند و می‌گوید: وقتی برق سه تا چهار ساعت قطع می‌شود هیچ شیری نمی‌ماند، علاوه بر آن نوسانات برق منجر به سوختن پمپ می‌شود؛ پمپی که ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارد.
مدیرعامل اتحادیه دامداران خراسان رضوی هم در خصوص مشکلات پیش روی دامداران استان اظهار می‌کند: چنانچه اوضاع دامداری ها همین گونه پیش برود سال آینده واردکننده گوشت قرمز خواهیم بود.
در ادامه به سراغ مجید مهدوی، مدیرعامل اتحادیه دامداران خراسان رضوی می‌رویم که او هم می‌گوید: خراسان رضوی با تولید سالانه ۷۳ هزار تن گوشت قرمز مقام اول تولید در این بخش را در کشور داراست و جزو تولیدکنندگان برتر کشور محسوب می‌شود که این عنوان برتر اقتضا می‌کند که بیشتر به این صنعت توجه شود.
وی ادامه این روند را عاملی در جهت از بین رفتن این حرفه می‌خواند و می‌گوید: چنانچه دامداران، شغل خود را از دستبدهند مجبور به کوچ می‌شوند که همین امر حاشیه نشینی را گسترش خواهد داد.
مدیرعامل اتحادیه دامداران خراسان رضوی با بیان این نکته که در حال حاضر فشار عرضه دام داشتی به بازار زیاد است، تصریح می‌کند: دامدار امیدوار است که با نگهداری بره‌های پروار بتواند هم درآمدی داشته باشد و هم هزینه‌هایش تأمین شود؛ اما دام داشتی باتوجه به اینکه درآمدزایی از آن در طول زمان و با بره‌گیری حاصل می‌شود، بنابراین دام مولد به بازار عرضه و همین عرضه زیاد سبب کاهش قیمت می‌شود.
مهدوی در ادامه به ارائه پیشنهاد پرداخته و بیان می‌کند: طرحی را تهیه کرده‌ایم تحت عنوان «نجات دام» که در این طرح مقرر شده چنانچه به ازای هر رأس دام یک میلیون تومان تسهیلات(۷۰ تا ۸۰ درصد نهاده و مابقی به صورت نقد) به دامداران داده شود قدری از مشکلات دامداران را مرتفع خواهد کرد.
وی در خصوص راه تامین منابع این تسهیلات، عنوان کرد: طبق قانون بانک‌ها مکلف هستند ۱۵ درصد منابع خود را در بخش کشاورزی صرف کنند که این عدد در خراسان رضوی ۹ درصد است، همچنین استفاده از گردش مالی صنایع بزرگ استان از جمله مجتمع سنگان و ایران خودرو و نهادهای عمومی غیردولتی از جمله بنیاد مستضعفین و ستاد اجرایی فرمان امام یکی دیگر از راه‌های تامین منابع مالی این طرح می‌تواند باشد.
مدیرعامل اتحادیه دامداران خراسان رضوی تأکید می‌کند: البته ما از این صنایع و نهادها وجه نمی‌خواهیم، بلکه پیشنهادمان این است که از گردش بخشی از حساب آنان تسهیلات به دامدار ارائه شود.
مهدوی با اشاره به اینکه طبق برآوردها هفت میلیون رأس دام سبک و ۳۷۰ هزار رأس دام سنگین در استان وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: ما هر عددی از هر منبعی بتوانیم تأمین کنیم اثر مثبت خواهد داشت.
دولت و سیاست‌هایش مانع تولید است
همچنین فرشید صراف، مدیرعامل اتحادیه گاوداران و دامداران صنعتی خراسان رضوی هم پیش از این به خبرنگار فارس گفته بود: زمانی که تولید به صرفه نباشد، تولیدکننده راهی جز کشتار دام مولد ندارد و این کشتار دام مولد سبب می‌شود در آینده نه گوشت و نه شیر داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: خودکفایی در عرصه شیر و گوشت ۴۰ سال زمان برد و امروز طی مدت سه سال در حال تخریب شدن است و احیای دوباره این فضا سال‌ها زمان خواهد برد.
صراف دولت و سیاست‌هایش را مانع تولید خواند و ادامه داد: خراسان رضوی با تولید ۸۵ هزار تن بزرگترین تولید کننده گوشت کشور و با تولید یک میلیون تن شیر خام پس از تهران و اصفهان سومین تولید کننده شیر کشور است.
مدیرعامل اتحادیه گاوداران و دامداران صنعتی خراسان رضوی در ادامه سخنان خود به ارائه پیشنهاد پرداخت و با بیان اینکه باید تکلیف یارانه مشخص شود، گفت: متأسفانه انتفاع ارز ۴۲۰۰ تومانی به کام دیگران است و نه تولیدکننده به این معنا نه تنها این ارز هیچ خیر و برکتی برای تولید نداشت، که هر روز تولید را عقب‌تر برد.
وی می‌گوید: ما به عنوان اتحادیه در سال ۹۸ طرحی را دادیم تحت عنوان یارانه سلامت که از محل یارانه فعلی، یارانه حاصل از تعرفه نوشابه و دخانیات و غیره حاصل می‌شد که چنانچه اخذ می‌شد و چنین یارانه‌ای(سلامت) به‌وجود می‌آمد امروز شاهد این اوضاع نبود.
افزایش حدود ۱۴۶ درصدی کشتار دام مولد در خراسان رضوی
طبق گفته مدیرعامل اتحادیه گاوداران و دامداران صنعتی خراسان رضوی کشتار دام مولد در فروردین امسال نسبت به فروردین سال گذشته حدود ۱۴۶ درصد افزایش داشته است که این آمار خود گویای وخامت اوضاع دامداری و دامپروری در استان است؛ وخامتی که چنانچه فکری به حال آن نشود تخریب این صنعت بزرگ در کشور و به طبع آن در خراسان رضوی را رقم خواهد زد صنعتی که حدود ۴۰ سال برای آن زحمت کشیده شده است.
منبع: فارس
نظر شما