حجت‌الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی در سخنرانی مراسم تحلیف خود که با حضور میهمانان داخلی و خارجی برگزار شد از دولت سیزدهم با این عنوان تعبیر کردند؛ دولت وفاق ملی با رویکرد تحول گرا. اما در آستانه سبک و سنگین کردن مهره‌ها برای تشکیل کابینه جدید، در ساخت چنین دولتی، چه الزامات و ویژگی‌هایی باید مد نظر قرار گیرد؟

رهبر معظم انقلاب اسلامی در صحبت‌هایشان، در این‌باره، همواره بر سه موضوع مهم تأکید کرده‌اند. نخست مردمی بودن است. مردمی بودن کابینه البته دو بعد دارد؛ اول به معنی حضور در دل اجتماع و نشست و برخاست با آحاد جامعه بوده و بعد دیگر آن تلاش برای تحقق خواسته‌های شهروندان از طریق توانمندسازی طبقات ضعیف و تقویت اقتصاد است. مردمی بودن دولت در بدنه مدیریتی نیز باید عملیاتی شود تا وفاق ملی را به منصه ظهور رسانده و گروه‌ها، قومیت‌ها و نهادهای مختلف اجتماعی را در همراهی با اهداف دولت مصمم کند. شکی نیست هر کابینه‌ای برای موفقیت در پیشبرد اهداف طراحی شده و مد نظرش به همراهی مردم نیاز مبرمی دارد. پس دولتی که بهتر بتواند از این ظرفیت استفاده کند می تواند با اجماع سازی موانع را با پشتیبانی شهروندانش راحت‌تر برطرف کند. دولت سیزدهم هم باید مردمی بودن و توجه به خواسته‌های مردم را به عنوان یک اصل مهم مورد توجه قرار دهد تا بتواند اهداف مورد نظر خویش را با همراهی آحاد جامعه به بهترین شکل ممکن محقق سازد.

موضوع دوم در تشکیل کابینه، مبازره با فساد است. این مسئله هم چند بعد دارد. اول آنکه مبارزه با فساد باید به عنوان یک کارزار ادامه دار دیده شده و تحت تأثیر جو سازی و فشارها قرار نگیرد. از سوی دیگر طبق بیانات رهبر انقلاب این مبارزه هم با فساد و هم با مفسد باشد تا از کشیده شدن فساد به سایر حوزه‌ها جلوگیری شود. امروز انتخاب مهره‌های ضد فساد در بدنه دولت به عنوان یک مطالبه مهم مطرح است. محقق شدن این موضوع می‌تواند از هدررفت سرمایه ملی جلوگیری کرده و از سوی دیگر اعتماد از دست رفته مردم به دولت را بازگرداند.

اما از این دو که بگذریم شاخص‌ترین مسئله‌ای که دولت جدید در راستای وفاق ملی و تحول آفرینی باید مد نظر قرار دهد و قابلیت بسیار مهمی در حل مشکلات دارد، تمرکز بر توان داخلی و فعال کردن ظرفیت‌های درونی کشور است. رهبری در بیانات چند باره اخیر خود بر این نکته تأکید کرده‌اند که کشور اکنون آماده و مهیای جهش است. این سخن مطرح شده از سوی ایشان بر اساس اطلاعات و آمارهایی است که از ظرفیت‌های کشور دارند. این یعنی ما زیرساخت، نیروهای انسانی جوان و تحصیلکرده و منابع لازم بالقوه برای رشد و تحول را دارا هستیم. مدیریت درست و انقلابی می‌تواند این قابلیت‌ها را محقق ساخته و آینده نیکو برای کشور و جامعه رقم بزند. البته ذکر این موضوع به معنی نبود موانع نیست. موانع و مانع تراشی‌ها همواره وجود داشته، ولی اصلی که می‌تواند کابینه جدید را متمایز سازد همین نوع مدیریت تحول آفرین و انقلابی آن‌ها با تکیه بر توان داخلی خواهد بود که می تواند مشکلات و تحریم‌ها را به کناری بیندازد.