هرچند ریشه پرده‌خوانی، تعزیه یا شبیه‌خوانی به قیام حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) باز می‌گردد، اما در نحوه اجرا بیشتر تداعی‌گر رویارویی و مبارزه بین دو نیروی خیر و شر یا نیکی و بدی با یکدیگر است که در ادبیات محرم به نام‌های «اولیا» و «اشقیا» ظاهر می‌شوند.
ادامه‌دهنده راه پدر
مهدی جلالیه تنها پرده‌خوان تربت حیدریه به خبرنگار ما گفت: متولد ۱۳۵۵ و۴۴ سال سن دارم و پس از درگذشت پدرم در سال ۹۱، تاکنون هنر وی را ادامه داده‌ام و تصور می‌کنم از نسل جوان یا میانسال تربت حیدریه تنها من این راه را ادامه می‌دهم. ۳۵ سال است مداح اهل بیت(ع) هستم و مدت ۱۰ سال است که پرده‌خوانی هم دارم. پرده‌خوانی را از پدرم مرشد میرزاعباس جلالیه که از پرده‌خوانان باتجربه بود آموختم، پدرم در قید حیات نیست ولی پرده‌ای را برای من به یادگار گذاشته که حدود ۱۱۰ سال قدمت دارد.
وی اظهار کرد: در این پارچه‌ها از رنگ گیاهی استفاده می‌شده که ماندگاری آن را زیاد کند و در تمام پرده‌ها اغلب ۷۲ تصویر یا مجلس به عدد قهرمانان کربلا وجود دارد که موضوعات آن نیز به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به واقعه عاشورا مرتبط است. جلالیه گفت: علاوه بر آن، تصاویر اشقیا نظیر شمر، ابن‌سعد و ابن‌زیاد نیز در این پرده‌ها به چشم می‌خورد و یک پرده‌خوان زمانی که قصد دارد از رنج و مصیبت امام حسین(ع) و یارانش سخن بگوید با لحنی ملایم و با سوز و گداز (گونه‌ای از مداحی) آن را اجرا می‌کند و در مقابل زمانی که بنا بر توصیف اشقیا باشد، با لحن خشن و مستبدانه (بحر طویل) سخن می‌گوید.
هنری که نباید فراموش شود
وی که هنرمند تئاتر نیز هست، از مسئولان اجرایی خواست نسبت به هنر پرده‌خوانی توجه بیشتری داشته باشند تا این هنر به فراموشی سپرده نشود. درحال حاضر در تربت دو نفر با این هنر آشنایی دارند، من و مرشد رجبعلی صالحی که ایشان دیگر به دلیل کهولت سن فعالیت نمی‌کنند.
جلالیه بیان کرد: تا به‌حال در چهار سوگواره شرکت کرده‌ام، در استان حدود هشت نفر پرده‌خوان داریم که ۶ نفر آنان دیگر از کارافتاده شدند. در پرده‌خوانی تمثال شخصیت‌های نقش بسته در پرده، مستمعین را از همان ابتدا جذب مجلس می‌کند به نحوی که خود را همراه در قصه می‌بینند.
وی بیان می‌کند: درخواست من از مسئولان فقط این است به این هنر و دیگر هنرها قدری بها دهند،چراکه در این دو سالی که کرونا بوده واقعاً روزهای سختی برای ما که این هنر و هنرهای نمایشی را داشته‌ایم، بوده است، ضربان قلب «پرده‌خوانی» تربت حیدریه در ایام کرونا به شماره افتاده است.
اطلاعاتی از پرده‌خوانان ثبت نشده است
محمد حسن‌زاده، مدیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تربت حیدریه نیز به خبرنگار ما گفت: تاکنون بانک اطلاعاتی در زمینه پرده‌خوانی و نقالی در این شهرستان شکل نگرفته و فقط نام افرادی که توسط مرکز هنرهای نمایشی مورد قدردانی واقع شده‌اند، در بولتنی به ثبت رسیده است. وی اظهار کرد: چند سال پیش با همکاری انجمن هنرهای نمایشی و حمایت شهرداری و شورای شهر، پرده‌خوانی را برگزار کرده و سعی داشتیم ادامه دهیم، ولی به سبب ادامه نداشتن حمایت‌ها و کمبود منابع مالی، این امر انجام نشد. در این زمینه باید همگرایی بیشتری بین اداره‌ها و سازمان‌ها انجام شود.
گفتنی است از نسل بزرگ هنرمندان پرده‌خوان و نقال تربت حیدریه اینک فقط دو نفر باقی مانده و هیچ نشانی جز واگویه‌های مردم از دیگر پرده‌خوانان این منطقه موجود نیست.
نظر شما