با این حال همواره بوده‌اند جریان‌های نفوذ فرهنگی و تاریخی که تلاش کرده‌اند آثار و نشانه‌های این چرایی را از چهره مفاهیم بر جای مانده مادی و معنوی محو کنند.
اسناد لانه جاسوسی آمریکا گواه روشنی است بر اثبات خصومت و دشمنی استکبار جهانی با ملت آزادی‌خواه ما. نسل جوان امروز با مطالعه این اسناد خواهد دانست در پس چهره بزک شده آمریکای این روزها، ستاد فرماندهی کودتای ۲۸ مرداد علیه حکومت مردمی ایران قرار دارد و می‌توان با مراجعه به این اسناد، مصداق‌ها و نشانه‌های سلطه نفتی آمریکا بر ایران، اسناد چپاول پول و نفت کشور در حکومت پهلوی و... را به نسل امروز منتقل کرد.
متأسفانه با وجود تمامی دلایل صریح و قاطعی که برای اثبات و نشان دادن خوی چپاول‌گری شیطان بزرگ در تولیدات فرهنگی، به‌ویژه کتاب‌های درسی وجود دارد اما هنوز در تبیین این مهم توفیق چندانی نداشته‌ایم.
چرا نمی‌گذارید نسل جوان ما بفهمد؟!
رهبر انقلاب اسلامی پنج سال پیش در آستانه سیزدهم آبان، روز ملی مبارزه با استکبار جهانی با اشاره به همین دلایل، ضرورت گنجاندن اسناد لانه جاسوسی را در کتاب‌های درسی مورد تأکید قرار دادند.
ایشان در بیانات آن سال خود فرمودند: «... پس از آنکه جوان‌های ما رفتند و این مرکز را تسخیر کردند و با زحمت زیاد توانستند کاغذهایی را که خرد شده بود، مدارکی را که در کاغذخردکن ریخته شده بود، گردآوری کنند، جمع کنند، به‌هم بچسبانند و به‌صورت کتاب دربیاورند، آن‌وقت معلوم شد که چه توطئه‌هایی هم در طول این مدت در داخل سفارت آمریکا وجود داشته. این کتاب‌ها حدود ۷۰ جلد است؛ شماها خوانده‌اید این‌ها را؟ چرا هیچ نشانی از مضامین برگزیده این کتاب‌ها در مجموعه مدارس ما، دبیرستان‌های ما، دانشگاه‌های ما نیست؟ چرا؟ این یکی از اعتراض‌های من است. وزیر جدید محترم آموزش‌وپرورش اینجا در جلسه هستند؛ چرا این‌ها را داخل کتاب‌های درسی قرار نمی‌دهید؟ چرا نمی‌گذارید نسل جوان ما، نسل جدید ما بفهمد و بداند که آمریکا با اینجا چه کرده است و چه توطئه‌هایی زیر سر داشته؟...».
چه کردیم؟
واقعیت آن است پس از گذشت پنج سال از این مطالبه، بخش قابل ملاحظه‌ای از آنچه تحقق پذیرفته، هنوز با نقطه مطلوب فاصله جدی دارد و برخی از وعده‌های داده شده نیز اجرایی نشده است.
۲۹ آبان ۹۵ یعنی چند روز پس از طرح مطالبه رهبر انقلاب، حجت‌الاسلام محی‌الدین محمدیان، رئیس وقت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در اظهاراتی اولویت این سازمان را تجهیز کتابخانه‌های دبیرستان‌ها به کتاب‌های این موضوع دانست اما در عین حال تأکید کرد: در کتاب تاریخ معاصر به گوشه‌هایی از تاریخ روابط ایران و کشورهای استعمارگر پرداخته و این نهضت دیده شده است. وی وعده داد سازمان پژوهش فهرست‌نویسی توصیفی از اسناد لانه جاسوسی را برای آشنایی با محتوای این لانه انجام دهد و ضمن آن مجموعه‌ای مطالعاتی از اسناد لانه جاسوسی را تدوین کند.
عباس پرتوی مقدم، رئیس وقت گروه دفتر تألیف کتاب نیز یک‌سال پس از این اظهارات، از ورود اسناد لانه جاسوسی آمریکا به کتاب درسی تاریخ پایه دوازدهم خبر داده بود و در خصوص چرایی وارد نشدن این موضوع به سایر پایه‌های درسی گفته بود: «در کتب درسی بنا بر پایه‌های مختلف، دوره‌بندی تاریخی صورت می‌گیرد. اسناد لانه جاسوسی مربوط به دوره معاصر ایران است و این امکان وجود و موضوعیت نداشت در پایه دهم یا یازدهم، از اسناد لانه جاسوسی استفاده کنیم و ارائه این اسناد بر اساس طبقه‌بندی، برنامه‌ریزی درسی، کرونولوژی تاریخی و دوره زمانی انجام می‌شود».
چندی بعد محمود امانی طهرانی، مدیرکل دفتر تألیف کتب درسی ابتدایی و نظری از تشکیل کارگروهی برای ورود این موضوع به کتاب‌های درسی خبر داد و گفت: «در کتاب آمادگی دفاعی پایه دهم، موضوع افشای اسناد دخالت آمریکا در امور ایران وارد شده است؛ ضمن اینکه قبلاً هم چنین موضوعاتی مانند تسخیر سفارت آمریکا، دانشجویان پیرو خط امام و واقعه طبس در کتب درسی منتشر شده بود. فرمایش رهبر معظم انقلاب این بود نسبت به اسناد جاسوسی آمریکا در کشورمان توجه شود و ما نیز به این موضوع ورود پیدا کرده‌ایم».
طرح مهم مجلس
ورود اسناد لانه جاسوسی به کتاب‌های درسی، آن‌قدر مهم بود که نمایندگان مجلس در جلسه علنی سیزدهم آبان ۱۳۹۸، دولت را به تعیین سرفصل جنایات آمریکا در کتب درسی ملزم کردند و بر همین اساس این طرح در اولویت بررسی دستور کارهای مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. سرانجام در نشست علنی ۱۵ دی همان سال این موضوع با عنوان طرح الزام دولت در تعیین سرفصل جنایات و توطئه‌های آمریکا در کتب درسی مدارس و دانشگاه‌ها به تصویب رسید.
بر اساس ماده واحده این طرح، وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، علوم و بهداشت و درمان مکلف شدند با بهره‌گیری از تمام اسناد تاریخی به‌ویژه اسناد به جا مانده از لانه جاسوسی در تهران سرفصل جنایات، توطئه‌ها، خیانت‌ها و مداخلات نظام استکباری به‌ویژه دولت آمریکا در دنیا (با اولویت کشور ایران) را در برنامه‌ها و کتب درسی مدارس، مؤسسات آموزش عالی و دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی کشور اعم از وابسته به این وزارتخانه‌ها یا تحت نظارت آن‌ها بگنجانند. همچنین مطابق با تبصره این ماده واحده، وزارتخانه‌های یاد شده موظف شدند در مدت سه ماه دستورالعمل و برنامه اجرایی این قانون را تهیه کرده و هر ۶ ماه یک بار گزارش عملکرد خود در اجرای این قانون را به کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس ارائه دهند.
با این‌حال سه سال پس از مطالبه رهبر انقلاب، نخستین جلسه کارگروه بررسی معارف انقلاب اسلامی و اسناد لانه جاسوسی در کتاب‌های درسی با حضور مسئولان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برگزار شد.
در آن نشست، معاون طراحی و تولید بسته‌های یادگیری سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی از ضرورت درج معارف انقلاب اسلامی و اسناد لانه جاسوسی گفت و وعده داد این کارگروه تا جمع‌بندی مشخص و رسیدن به هدف نهایی یعنی «گنجاندن معارف انقلاب اسلامی و اسناد لانه جاسوسی در کتاب درسی و تبدیل این مطالب به فرهنگ دانش‌آموزی» کارش را ادامه می‌دهد.
انتقاد از وارد نشدن اسناد به کتاب‌های درسی
حجت الاسلام علی ذوعلم، رئیس وقت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی که در حال حاضر به دلیل مسئولیت نداشتن در این سازمان از گفت‌وگو با ما در این خصوص خودداری کرد، دوازدهم آبان سال ۹۸؛ یعنی سه سال پس از تأکید رهبر انقلاب
در خصوص ورود مضامین مهم اسناد لانه جاسوسی به کتاب‌های درسی از تعلل در این خصوص گلایه کرده و گفته بود: «بااینکه سه سال از منویات رهبر معظم انقلاب در این خصوص می‌گذرد اقدامی جدی برای ورود مضامین مهم این کتاب‌ها و اسناد به کتب درسی و معرفی توطئه‌هایی که آمریکایی‌ها در سفارت انجام می‌دادند صورت نگرفته است. ایشان تأکید داشتند نسل جوان و نسل جدید ما بدانند و بفهمند آمریکا با اینجا چه کرده و چه توطئه‌هایی زیر سر داشته است».
وی البته تأکید کرده بود در کتاب‌های درسی، نفس مسئله استکبارستیزی و نام ۱۳ آبان و روز دانش‌آموز مطرح شده اما استفاده از اسناد لانه جاسوسی، به عنوان اسناد خدشه‌ناپذیری که نشان‌دهنده مداخله‌های غیرقانونی آمریکا در طول سال‌ها پیش از پیروزی انقلاب در شئون مختلف کشور ما بود، به صورت کافی و شایسته وارد نشده است.
ذوعلم در عین حال گفته بود قرار است در کتاب درسی آمادگی دفاعی، مطالعات اجتماعی و برخی کتاب‌های علوم انسانی از این اسناد استفاده شود. موضوعی که قرار بود به قول او برای سال تحصیلی ۱۴۰۰ـ ۱۳۹۹ حتماً تحقق بپذیرد.
وعده‌ها ادامه دارد
با این‌حال وعده ورود اسناد لانه جاسوسی آمریکا به کتاب‌های درسی همچنان پس از گذشت پنج سال ادامه دارد.سرپرست وزارت آموزش و پرورش صبح دیروز در حاشیه مراسم زنگ ملی مبارزه با استکبار جهانی، گرامیداشت روز دانش‌آموز و سالروز تسخیر لانه جاسوسی گفت: یکی از اقداماتی که باید انجام دهیم این است خباثت‌های آمریکا را به جامعه دانش‌آموزی بنمایانیم که یکی از ظرفیت‌های مؤثر، کتاب‌های درسی هستند. کتاب‌های درسی در این راستا نیازمند بازبینی جدی‌اند که امیدوارم در این دولت روی مجموعه کتب درسی در زمینه توسعه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و انقلاب یک بازنگری جدی اتفاق بیفتد.
علیرضا کاظمی در عین حال گفت: البته انتظاراتی که از کتاب‌های درسی وجود دارد بسیار زیاد و در مقابل، حجم کتاب‌ها و ساعات آموزش محدود است. همه موارد را هم نباید محدود به کتاب‌های درسی کنیم. باید از فعالیت‌های فوق برنامه، برگزاری جشنواره‌ها و دیگر برنامه‌ها استفاده کرده و فقط بر کتاب درسی تمرکز نکنیم. ورود موضوع مقابله با استکبار به کتاب‌های درسی نیاز به مطالعه و بررسی دارد. به موضوعاتی اشاره شده، اما کافی نیست.
چرا تأخیر؟
محمود فرشیدی، وزیرآموزش و پرورش دولت نهم با اشاره به تأکید رهبر انقلاب بر ضرورت استفاده از اسناد لانه جاسوسی در کتاب‌های درسی در گفت‌وگو با ما می‌گوید: واقعیت این است درسال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی شبکه نرم افراد وابسته به نظام سلطه غرب با الگوبرداری از تفکرات غربی در دستگاه‌های دولتی حضور داشته‌اند اما با توجه به عظمت امام، انقلاب، رهبر معظم انقلاب و مردم کمتر فرصت کرده‌اند اظهار وجود کنند. با این حال هر از گاه این عناصر سعی در پاک کردن این رخدادها از ذهن جوانان ما داشته‌اند. این شبکه در آموزش و پرورش و دانشگاه فرهنگیان نیز فعال بوده، به گونه‌ای که در برخی دوره‌ها قدرت مطلق داشته و در دوره‌هایی نیز اقداماتشان در سطوح تعیین‌کننده نبوده است.
به گفته دبیر کل کانون تربیت اسلامی، انتظار می‌رود در این دولت که دولتی مبتنی بر تحول و بازگشت به ارزش‌های انقلاب است دست این غرب‌زده‌ها و محافظه‌کاران قدرتمند که همپیمان تفکرات غربی هستند قطع شود و فرصتی برای حضور نیروهای انقلابی و انقلاب‌باور فراهم شود تا نسل آینده بتواند با روحیه سلطه‌گریزی، آزادی‌خواهی و استکبارستیزی از ارزش‌های انقلاب به‌خوبی دفاع کند و بتوانیم این نسل را با الگویی از انسان مستقل، آزاده، حامی مظلوم، مقاوم و ایستاده در برابر ظالم تربیت کنیم.
محتوای مکمل می‌خواهیم
سید علی یزدی‌خواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز در گفت‌وگو با ما با تأکید بر اهمیت تبیین موضوع استکبارستیزی برای نسل حاضر، می‌گوید: واقعه ۱۳ آبان به صورت کلی در برخی از کتاب‌های درسی مقاطع مختلف تحصیلی اعم از دبستان و متوسطه اول منتشر شده است، اما موضوع افشای خیانت‌های استکبار جهانی به ملت‌های دنیا و از جمله ملت ما که بخشی از آن در اسناد لانه جاسوسی آمریکا دیده می‌شود و به همت دانشجویان پیرو خط امام خمینی (ره) منتشر شده، هنوز به صورت نظام‌مند در نظام آموزشی و کتاب‌های درسی وارد نشده و همچنان جزو مطالبات رهبر معظم انقلاب و نمایندگان مجلس شورای اسلامی است.
مدیر کل سابق آموزش و پرورش تهران می‌افزاید: ضرورت دارد با انتشار اسناد تاریخی لانه جاسوسی آمریکا خیانت‌های استکبار جهانی مورد مو شکافی قرار گیرد تا دانش‌آموزان بدانند خوی استکبار جهانی، خوی مداخله‌گری و تجاوز به تمامیت ارضی ملت‌های مظلوم است. این موضوع را به عنوان یک مطالبه ملی در مجلس دنبال می‌کنیم، البته باید توجه داشته باشیم فرایند تولید کتاب به‌گونه‌ای است که وقتی کتابی منتشر می‌شود به دلیل سنگینی کار و اینکه باید محتوا تهیه و اعتبارسنجی شود و همچنین با توجه به شمارگان بالای کتاب‌های درسی که معمولاً نزدیک به
۱۷۰ میلیون جلد است معمولاً تا چند سال مورد تجدید نظر قرار نمی‌گیرد. وی پیشنهاد می‌کند آموزش و پرورش برای تحقق این مهم به دنبال محتوای مکمل انتشار اسناد مرتبط با تسخیر لانه جاسوسی باشد و بخشی از ارزشیابی درس‌ها را نیز به این محتواهای مکمل اختصاص دهد چرا که در محتواهای مکمل بهتر می‌توان به ابعاد تجاوزگری و خوی استکبارگری استکبار جهانی پرداخت.
نظر شما