جوایز هر بخش به این فیلم‌ها رسید؛ جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند کوتاه: برگ، جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه‌بلند: قلعه برقرار، جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند: دبستان پارسی، جایزه بهترین فیلم مستند: قلعه برقرار، جایزه ویژه هیئت داوران: فیلم‌های خروج ممنوع و آن شب، جایزه ویژه سرباز وطن یادبود شهید سردار قاسم سلیمانی: آورتین، جایزه تماشاگران: بی‌بی‌جان، جوایز دوازدهمین جایزه شهید آوینی: فیلم‌های سرباز شماره صفر، روزهای ناتمام و تفنگ برادرم، جایزه ویژه دبیر بخش آوینی: آن مرد و راکال، جایزه ویژه هیئت داوران: استخوان‌های شکسته، جایزه شبکه مستند: تفنگ برادرم و جایزه ناجی هنر: هیچ کس منتظرت نیست. درباره تأثیری که جشنواره «سینما حقیقت» بر جریان مستندسازی ایران داشته است با برگزیدگان این دوره گفت‌وگو کردیم که می‌خوانید.
نسبت بودجه سینمای داستانی و سینمای مستند محسن اسلام‌زاده، کارگردان و تهیه‌کننده مستند «هیچ کس منتظرت نیست» برگزیده جایزه ناجی هنر در پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت با بیان اینکه بیش از یک دهه است که مستندسازی در ایران وارد مرحله جدیدی شده و جای خودش را باز کرده است، می‌گوید: البته نگاهی که مسئولان در حوزه تصمیم‌گیری به مستند داشته‌اند، نگاه درستی نبوده و آن را جدی نگرفته‌اند، بودجه‌هایی که باید به این حوزه تخصیص می‌یافته، اختصاص داده نشده ولی از آنجا که سینمای مستند، یک سینمای دغدغه‌مند است و تولید نسبتاً ارزان‌تری نسبت به سینمای داستانی دارد، فیلمسازان زیادی جذب این گونه تصویری شدند و آثار قابل توجهی ساختند.
او با اشاره به بحران‌های یک دهه اخیر در منطقه خاورمیانه خاطرنشان می‌کند: با وجود ممانعت‌هایی که از سوی مسئولان برای حضور نیافتن بچه‌های مستندساز در جنگ عراق و سوریه و حمله داعش به این مناطق صورت گرفت اما این بچه‌ها با پیدا کردن رابط‌های محلی و پول قرض گرفتن، به این مناطق رفتند و فیلم‌هایشان را ساختند. در حوزه آسیب‌های اجتماعی، مبارزه با مفاسد اقتصادی و مسائل مرتبط با حفظ محیط زیست هم آثار خوبی ساخته شده است.
وی با بیان اینکه حمایت مسئولان از سینمای مستند آنچنان که باید وجود نداشته است، می‌افزاید: آن قدری که به سینمای داستانی، ضریب و بها داده شده، به سینمای مستند توجه نشده است. بایستی گروه متخصصی این موضوع را بررسی کنند که نسبت بودجه در سینمای داستانی و سینمای مستند چقدر است و آورده هر دوی آن‌ها، چند به چند بوده است. آیا سینمای داستانی هم به اندازه سینمای مستند، دغدغه‌مند بوده و یا اینکه در رفع مشکلات کشور چه تأثیری داشته است؟
مستندها را در دانشگاه و سینما اکران کنید
کارگردان فیلم «زندگی میان پرچم‌های جنگی» می‌گوید: امروز مستندسازهای ما می‌توانند در حوزه رفع آسیب‌های کشور تأثیرگذار باشند به شرطی که از آن‌ها در تولید و اکران حمایت شود. البته منظورم از حمایت کارهای پیچیده و بودجه‌های آنچنانی نیست ولی دست‌کم می‌توانند فیلم‌هایشان را در دانشگاه‌ها و سینماها اکران کنند و برای رفع معضلات درباره آن‌ها صحبت شود.
اسلام‌زاده با تأکید بر اینکه سینمای مستند یک سینمای تأ ثیرگذار در حوزه‌های مختلف بوده است، عنوان می‌کند: مستند «هیچ کس منتظرت نیست» که نگاهی به آسیب‌های اجتماعی جنوب شهر تهران دارد با استقبال مردم و حضور مسئولان در اکران‌های جشنواره سینما حقیقت مواجه شد. معاونت اجتماعی ناجا با رصد آثار این دوره از جشنواره به این فیلم جایزه دادند، حتی پس از اختتامیه جشنواره نیز پیگیرعدم تعطیلی مرکز حمایت از زنان در میدان شوش تهران شدند. از زمانی که فیلم اکران شده، گروه‌های مختلف دانشجویی و افراد دغدغه‌مند با من تماس گرفتند که چطور می‌شود جلو تعطیل شدن این مرکز را گرفت. این‌ها نشان می‌دهد که اگر فیلم مستندی با دغدغه درستی ساخته شود می‌تواند موج ایجاد کند.
وی با بیان اینکه قول اکران این فیلم در سینماهای حوزه هنری سراسر کشور به ما داده شده است، می‌گوید: بهترین سرنوشت برای یک مستند، دیده شدن و تأثیرگذاری آن است.
حمایت نهادهای دولتی از مستندسازان
مهدی حجت‌پناه، تهیه‌کننده و کارگردان مستند «آن مرد» برنده جایزه ویژه دبیر بخش آوینی پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت می‌گوید: نخستین آورده‌ای که جشنواره ها برای فیلمسازان دارند، جنبه آموزشی آن است. حضور در جشنواره‌ها موجب می‌شود فیلمسازان با شرایط ساخت فیلم‌های دیگر و تجهیزات فنی به‌روزتر آشنا شوند.
او با بیان اینکه دیده شدن آثار در جشنواره‌ها سبب می‌شود از فیلمسازان در بخش‌های دولتی برای ساخت آثار جدیدشان حمایت شود، خاطرنشان می‌کند: بخش خصوصی به دلیل اینکه برایش توجیه اقتصادی ندارد در این گونه سینمایی سرمایه‌گذاری نمی‌کند و حضورش بسیار کمرنگ است. این جشنواره‌ها می‌توانند کمک بزرگی در حمایت نهادهای دولتی از مستندسازان باشند.
تنوع موضوعی، ویژگی بارز آثار
وی با بیان اینکه تنوع موضوعی یکی از ویژگی‌های بارز آثار نمایش داده شده در این دوره از جشنواره بود، عنوان می‌کند: آثار امسال نشان از دغدغه‌مندی مستندسازانی داشت که در عرصه‌های مختلف کار کرده بودند.
حجت‌پناه با اشاره به اهمیت روایت تاریخ دفاع مقدس می‌گوید: تا زمانی که شهیدان مدافع حرم نبودند، نسلی که پس از جنگ به دنیا آمده بودند یا در دوران دفاع مقدس، بچه بودند شناخت ملموسی از روحیات و دلاورمردی رزمندگان اسلام نداشتند ولی امروز شهدای مدافع حرم به ما نشان دادند معنای شهادت و ایثار چیست، شهدای مدافع حرم رهرو شهدای دفاع مقدس بودند و زنده نگه داشتن تاریخ دفاع مقدس از این منظر ارزش دارد که معنای از خودگذشتگی در راه آرمان‌ها و ارزش‌ها را احیا می‌کند.
او درباره جزئیات ساخت مستند «آن مرد» هم توضیح می‌دهد: سال ۹۴ در جریان یک مصاحبه تلویزیونی که برای شهدای غواص انجام می‌دادیم با دختر تنها روحانی شهید غواص، شهید محمد شیخ شعاعی آشنا شدیم که ماجرای فراق ۲۲ساله با پدرش و چگونگی پیدا شدن پیکر این شهید بزرگوار را تعریف کردند و جرقه ساخت مستند از همین جا زده شد. این مستندساز با بیان اینکه فیلم، داستان پیوند دو شهید بزرگوار است یادآور می‌شود: تدوین این مستند به دلایل مختلفی عقب افتاد تا اینکه سردار حاج‌قاسم سلیمانی به شهادت رسیدند و من پیوند داستان را پیدا کردم چون شهید شیخ شعاعی آرزو داشت در گلزار شهدای کرمان، کنار شهدای لشکر ۴۱ ثارالله به خاک سپرده شود و مزار شهید حاج‌قاسم سلیمانی هم در گلزار شهدای کرمان است. به گفته حجت‌پناه، فیلم «آن مرد» داستان آمدن مردهای از خود گذشته‌ای است که برای دفاع از ایران و اسلام جانفشانی کردند.
نظر شما