باوجود تلاش همهجانبه دولتهای اروپایی و ایالات متحده، پوتین که منافع روسیه را در خطر میدید، با توجیه مقابله با خطر پیشروی ناتو به مرزهای این کشور، تهاجم نظامی گستردهای را به همسایه غربی کلید زد؛ اقدامی که مطمئناً تأثیرات بسیاری بر نظام بینالملل گذاشته و آن را متأثر خواهد کرد.
فارغ از اینکه این بحران به کجا میانجامد، پوتین تا کجا پیش خواهد رفت و یا اینکه واکنشهای احتمالی غرب در مقابل این اقدام مسکو چه خواهد بود، به نظر میرسد حمله روسیه به اوکراین میتواند برای آنها دستکم در دو حوزه هزینهزا بوده و پیامدهای منفی داشته باشد. اگر کمی به گذشته یعنی سال ۲۰۰۳ و حمله نظامی آمریکا به عراق بازگردیم، امروز درک میزان خسارتهایی که این جنگ و دیگر ماجراجوییهای یانکیها برای کاخسفید به همراه داشته روشنتر خواهد شد. مداخلات نظامی آمریکا در نقاط مختلف جهان و بهویژه خاورمیانه در دستکم ۳۰ سال اخیر چیزی جز رسوایی به بار نیاورده که خروجی آن هم هزینه ۷ تریلیون دلاری در خاورمیانه و مطالبه اخراج آنها از سرتاسر منطقه است. در این میان روسها که پس از فروپاشی شوروی در لاک دفاعی فرو رفته بودند، با استفاده از فرصت ایجاد شده و آغاز موج بیاعتباری آمریکا، فضا را مهیا دیده و به بازیگری مهم در حوزه صلح بینالملل تبدیل شدند. این نقشآفرینی گسترده روسها از این بابت بود که آنها طی دستکم۲۰ سال گذشته نشان داده بودند تمایلی به جنگ نداشته و در حل چالشهای جهانی دیپلماسی را مقدم میدانند. اما اقدام کنونی کرملین در حمله به اوکراین با هر عنوان و توجیهی که صورت گرفته باشد غلط بوده و آنها را از چشم جهان خواهد انداخت. نکته دیگر لطمه احتمالی به بازیگری مسکو در حوزه انرژی است. روسیه در چند سال اخیر توانسته پس از عربستان سعودی به جایگاه دومین صادرکنندگان نفت دست یابد. کرملین در حوزه گازی نیز مسیر خوبی را طی کرده و به صادرکننده عمده انرژی به قاره سبز تبدیل شده بود، با وجود این در میان افزایش تنشها و احتمال استفاده مسکو از ابزار انرژی برای زیر فشار گذاشتن طرف غربی همانگونه که دیمیتری مدودف، رئیس جمهور پیشین روسیه هم به آن اشاره داشته میتواند غرب را به بازبینی در حوزه تأمین انرژی مجاب کند. البته اروپا از سالهای پیش به این مسئله میاندیشد ولی جایگزینی برای آن نیافته، اکنون موضوع تهدیدات حوزه انرژی مطمئناً در آینده به صورت جدیتر از سوی اروپا پیگیری شده و این موضوع میتواند در بلندمدت به ضرر منافع راهبردی کرملین تعبیر شود.
نظر شما