به گزارش قدس انلاین، به مناسبت فرارسیدن عید سعید فطر و به‌منظور بررسی رهاورد این عید برای مؤمنان بعد از یک ماه حضور در ضیافت الهی، با حجت‌الاسلام‌والمسلمین مرتضی وافی، خطیب و کارشناس مذهبی و رئیس بنیاد بین‌المللی صحیفه سجادیه گفتگویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می‌شود:

اهمیت عید سعید فطر بعد از یک ماه روزه‌داری و گذشت شب‌های قدر و تقدیر مقدرات از چه باب است؟
این موضوع بحث از چند جهت قابل‌بررسی است، از یک منظر می‌توان به عید سعید فطر در آینه متون دینی نگریست؛ یکی از متون رسیده به دست ما که گنج است هرچند به‌ظاهر آسان و رایگان به دست ما رسیده و گاهی آن را نمی‌شناسیم و جایگاه و قدرش را نمی‌دانیم، صحیفه سجادیه است که دعای ۴۶ آن به عید فطر اختصاص دارد. در دعا به‌ویژه دعاهای صحیفه سجادیه نوع و سطح نگاه انسان نسبت به موضوع در قالب دعا تنظیم و نگرش ویژه‌ای به انسان داده می‌شود.

این دعا چه ارتباطی بین انسانی که از معبر رمضان عبور کرده با عید فطر ترسیم می‌کند و ویژگی‌های آن چیست؟
نخستین فراز این دعا که به‌نوعی بخش اول ورود انسان به عید سعید فطر را تعریف می‌کند، بر لزوم داشتن یک نگاه توحیدی تأکید دارد، لذا همه این فراز با ذکر اسماء و صفات الهی همراه است و با این عبارت شروع می‌شود: «یَا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لَا یَرْحَمُهُ الْعِبَادُ ...»؛ این فراز نشان می‌دهد بُعدی که باید و شایسته است در شخصیت انسان بعد از یک ماه روزه‌داری ایجاد شود، نگاه، تفکر و توجه توحیدی است.
نکته دوم آنکه این دعا در ادامه امید را روح حاکم بر عید فطر معرفی و آن را به مؤمنان عطا می‌کند، ازاین‌رو، در بخش‌های بعدی این دعا می‌خوانیم خوب است کسانی که با ماه مبارک رمضان وداع می‌کنند بانشاط و امید به ماه‌های بعدی ورود کنند، چنان‌که می‌خوانیم: «بَابُکَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِینَ، وَ جُودُکَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِینَ، وَ إِغَاثَتُکَ قَرِیبَةٌ مِنَ الْمُسْتَغِیثِینَ». این جنس از امید و نشاط را می‌توان در مواجهه با عید فطر درک کرد.

دعای امام سجاد(ع) برای روز عید فطر چه حقایقی از این عید سعید و اتصال عبادات یک‌ماهه رمضانی به آن را بیان می‌کند؟
در فرازهای بعدی این دعا، دو مسیر را پیش روی انسان می‌بینیم یکی مسیر شقاوت و دیگری سعادت و اختیار در انتخاب آن؛ انسان در عید فطر با نگاه به پشت سر می‌تواند دریابد که آیا سعادتمند از ماه مبارک بیرون آمده، آیا شب قدر را درک کرده است (در روایت است بدون درک این شب انسان شقی است)؟ 
چهارمین بُعد این دعا آن است که امام سجاد(ع) در عید فطر به حجت‌های الهی اشاره می‌کنند و بیان می‌دارند: خدایا! من نمی‌توانم جایگاه حجت‌های تو را بیان کنم! «حُجَّتُکَ أَجَلُّ مِنْ أَنْ تُوصَفَ بِکُلِّهَا». حجج الهی، همان نعمتی است که خدا در قرآن درباره آنها می‌فرماید: «وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ؛ و اما نعمت پروردگارت را بازگو کن».

از عید فطر به عید بازگشت به فطرت انسانی یاد می‌شود، این بازگشت از چه چیز و چه موضعی است؟

فطر را اگر به‌عنوان شاهراه بازگشت به فطرت انسانی الهی بدانیم، یعنی میل به کمال و بی‌نهایت، این بازگشت زمینه‌های اجابت را فراهم می‌کند. البته سؤال مهم آن است که از چه چیز بازمی‌گردیم و به کدام سمت پناه می‌بریم؟، در دعاهای ماه مبارک رمضان ازجمله دعای ابوحمزه از خدا می‌خواهیم جهل، گناه، خطا و غفلت را از ما دور کند پس از همان‌ها بازمی‌گردیم، برای همین هم عید فطر به‌نوعی تغییر در مدار زندگی انسان و شروع دوباره از روی تسلیم همراه با خضوع و خشوع مقابل خدای متعال است. چنان‌که حضرت زین‌العابدین(ع) در تعریف ماه رمضان در دعای چهل و چهارم صحیفه پنج ویژگی برای این ماه برمی‌شمارند: ماه قیام (یعنی حرکتی معمولی نیست)، ماه پاکی، ماه دوری از رذیلت‌ها و ... .
عید فطر بعد از ماه مبارک رمضان به‌واسطه توجهی که به دعا و تلاوت قرآن، تقویت روح صبر و اراده و استقامت و چشیدن حلاوتِ خودسازی و سلوک در آن شده، قرب الی الله را برای انسان به همراه دارد. امید است بتوان این حال را برای همه ماه‌ها حفظ کرد.

از ادعیه مورد توصیه برای عید فطر، دعای ندبه است، چه ارتباطی بین این عید با امام زمان(عج) می‌توان برقرار کرد؟
مرحوم آیت‌الله میرزاجوادآقا تبریزی از استادان امام خمینی(ره)، کتابی دارد به نام «المراقبات» شامل اعمال السنه، یعنی اعمال و رفتاری که باید در طول سال انجام شود، این کتاب با عنوان «سلوک عارفان» ترجمه‌شده و به‌نوعی درس اخلاق است، گویی در محضر آن مرحوم نشسته‌ایم. 
ایشان در المراقبات درباره نماز عید فطر و اعمال این روز صحبت کرده، نمازی که مستحب است و باید به جماعت خوانده شود؛ ایشان متذکر می‌شود اگر امام زمان(عج) را می‌دیدیم و در محضر ایشان قرار می‌گرفتیم، پشت سر حضرت حجت(عج) نماز عید را اقامه می‌کردیم سپس مرحوم تبریزی در چند صفحه در فراق یوسف زهرا(س) می‌نویسد که می‌شود صبح و شب تو را ببینیم و چشم ما به جمالتان روشن شود؟!
به نظر می‌آید بهتر است برای زنده‌تر شدن روح توسل در ما به امام زمان(عج)، در این عید و در فراق حضرت حجت(عج) و عدم امکان اقامه نماز عید به امامت حضرت(ع)، ندبه بخوانیم.

انتهای پیام

منبع:آستان نیوز