اما همان زمان پس از کشوقوسهای مختلف رسانهای، این مذاکرات علنی و از سوی مقامهای رسمی دو کشور تأیید شد، اکنون این مذاکرات شاهد ادامه روند دیپلماتیک در راستای ترمیم و احیای روابط دوجانبه با میانجیگری بغداد است و بهتازگی نیز دور پنجم این مذاکرات در بغداد برگزار شد و شنیدهها و گزارشها حاکی از آن است که موضوعات مورد بحث از پروندههای امنیتی به مسائل سیاسی انتقال پیدا کرده و این امر میتواند نشان دهنده سیر جدیدی از گفتوگوها و پیشرفت در آن باشد، تا جایی که حتی اخباری از بازگشایی کنسولگریهای
دو کشور و یا حتی احتمال دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان در آیندهای نزدیک منتشر شده است. به مناسبت برگزاری دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان به میزبانی بغداد، در گفتوگو با «وائل الرکابی»، تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی و بینالمللی از عراق به تشریح ابعاد و چشم اندازهای این مذاکرات میپردازیم که شرح آن از نظر میگذرد:
در ابتدا رویکرد ایران برای احیای روابط با کشورهای عربی و همسایه در مرحله کنونی را چگونه ارزیابی میکنید؟
من معتقدم رویکرد ایران همیشه برقراری رابطه خوب و نزدیک با کشورهای عربی و حاشیه خلیجفارس به ویژه در مرحله کنونی بوده و همواره به آن چشم دوخته است و از این رو باب گفتوگو را در تعامل با این کشورها باز گذاشته و به سمت آنها دست دوستی دراز کرده است، اما متأسفانه این کشورها تاکنون تحت تأثیر رویکرد خصمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران قرار داشته اند و هر بار بهانههایی را مقابل اینگونه گفتوگوها تراشیده اند.
استقبال کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی از احیای روابط با ایران و خیز آنها برای مذاکرات تدریجی و چند مرحلهای بر اساس چه تحولات و واقعیتهایی تحلیل میشود؟
اکنون و در نتیجه متغیرهایی که به وجود آمده و در پی افزایش قدرت و پیشرفت ایران در زمینههای مختلف، از جمله در عرصه سیاست داخلی و نیز عرصه سیاست خارجی که به اقتضای مرحله کنونی در عین قدرت، رویکردی میانه دارد و توانسته نوعی توازن بینالمللی و منطقهای را ایجاد کند، کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی به این نتیجه رسیدهاند راهی جز گفتوگو با ایران ندارند. امروز به جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یک قدرت نگریسته میشود و همانطور که آقای «سید علی خامنه ای» رهبر جمهوری اسلامی گفتند، دیگر جهان تک قطبی یا دو قطبی وجود ندارد، بلکه امروز شرایط به طور کامل تغییر کرده و یکی از همین تغییرات، بازگشت به گفتوگو و مذاکره میان ایران و همین کشورهای عربی است؛ این کشورها در امور منطقه و دیگر کشورها اعم از عراق، سوریه، یمن، بحرین و حتی برقراری رابطه با رژیم صهیونیستی دخالت زیادی کرده اند.
میزبانی بغداد در مذاکرات دوجانبه بین ایران و عربستان سعودی جایگاه عراق را بهعنوان یک کشور مهم در تحولات منطقه چگونه تبیین میکند؟ و چنین ایفای نقشی در تحولات منطقه چه دستاوردی برای آینده سیاست خارجی عراق میتواند داشته باشد؟
انتخاب عراق بهعنوان کشور میزبان برای گفتوگوها، باوجود اینکه ادعا میشد این کشور فقط رویکرد شیعی دارد، کشور بی طرفی نیست و نمی خواهد بین ایران و عربستان نزدیکی ایجاد شود، ثابت میکند این گونه نبوده و عراق کشوری صلحجو و همسایه دو کشور مهم مذاکره کننده در منطقه است. عراق بهعنوان یک کشور بی طرف از اینگونه دیدارها و گفتوگوهای امنیتی حمایت میکند و امیدواریم به زودی این گفتوگوها به دیدارهای سیاسی در سطح مقامات عالیرتبه منتهی شود، به ویژه اینکه در برهه کنونی ایران از صحنه
سیاست داخلی عراق به دور ایستاده و مردم عراق به یقین رسیدهاند ادعاهای رسانهها به ویژه سعودی و حتی ترکیهای در مورد دخالت ایران در امور داخلی کشورشان صحت نداشته است.
امروز پس از آنکه به وضوح دخالت ترکیه و امارات در امور عراق از طریق حمایت از برخی شخصیتهای سیاسی آشکار شده، ثابت شده ایران دخالتی در امور عراق ندارد و اساساً ارادهای از جانب ایران برای دخالت در تعیین سرنوشت مردم عراق وجود ندارد؛ بنابراین برگزاری گفتوگوهای ایران و عربستان در بغداد این اطمینان بخشی را به همراه دارد که ایران به تمام منطقه نگاهی واحد دارد و ایفای نقش عراق در نزدیک سازی دیدگاههای ایران و عربستان میتواند جایگاه عراق را در منطقه تقویت کرده و در آینده نیز نقش پررنگ تری را در این مسائل داشته باشد.
در روزهای گذشته دور پنجم مذاکرات بین ایران و عربستان در بغداد برگزار شد و گزارشهای دریافتی حاکی از آن است که موضوعات مورد بحث از پروندههای امنیتی به مسائل سیاسی رسیده است. آیا از دیدگاه شما این تغییر و تحول در روند مذاکرات مثبت ارزیابی میشود؟
بیشتر گفتوگوهای انجام شده بین ایران و عربستان تاکنون حول محور موضوعات امنیتی بوده و پروندههای امنیتی بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. پنجمین دور این گفتوگوها که چند روز پیش در عراق برگزار شد در مورد موضوعات و محورهای مطرح شده در آن، پیش از برگزاری جلسه توافق شده بود و آنگونه که از اظهارات مسئولان ایرانی و عراقی برداشت شد، اکنون مذاکرات و گفتوگوها از مرحله بررسی موضوعات امنیتی وارد مرحله گفتوگوهای سیاسی شده و گفتوگوی سیاسی نشان دهنده آن است دیدگاهها و نظرات دو طرف به یکدیگر نزدیک شده و در بسیاری موارد به توافق رسیدهاند. کشورهای عربی خلیجفارس به این نتیجه رسیدهاند تغییرات زیادی در سطح دنیا و در منطقه رخ داده و جغرافیای جدیدی شکل گرفته است که دیگر مانند گذشته آمریکا بر آن سیطره ندارد، اکنون دنیا تغییر کرده و یک محور واقعی بدست طرفهای مقاومت شکل گرفته و توانسته است سیاستهای آمریکا در منطقه را محدود کند و تحت فشار قرار دهد.
چشم انداز مذاکرات ایران و عربستان چگونه ترسیم میشود و آثار این مذاکرات و نتایج آن در تحولات آینده منطقه و جهان چگونه خواهد بود؟
قطعاً ازسرگیری روابط بین ایران وعربستان به طور قطع بر تحولات منطقه تأثیرگذار خواهد بود؛ ایران یک کشور تأثیرگذار در مناسبات منطقه و حتی جهان است و در آستانه تبدیل شدن به ابرقدرت در خاورمیانه است، از این رو کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس باید متقاعد شوند فرصت و جایی برای اجرای دیکتههای آمریکایی و اسرائیلی علیه محور مقاومت و جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد و همین مسئله موجب خواهد شد یک نوع وفاق و توافق سیاسی در منطقه شکل بگیرد. ایران طی سالهای گذشته از طریق گفتوگوها و مذاکرات خود در زمینههای مختلف به ویژه در زمینه توافق هستهای و همچنین سیاستهای خود در قبال کشورهای همسایه و تحولات سوریه و یمن ثابت کرده است رویکرد عقلانی را دنبال میکند و دیکته دیگر قدرتها را نمی پذیرد و اجازه نمیدهد ملت خود تحت حرف زور قرار گیرد و سیاستهای جهانی بر امور اقتصادی این کشور حاکم شوند. این تغییرات و موفقیتهای ایران در نتیجه سیاستگذاریهای حکیمانه و چشم انداز روشن محقق شده است.
نظر شما