در شرایطی که ایران شروطی چون لغو کامل تحریم‌ها از جمله لغو تحریم‌های بانکی و سپاه پاسداران را برای احیای برجام خواستار شده، سنای آمریکا در مصوبه‌ای خواستار حفظ تحریم‌های بانک مرکزی و سپاه پاسداران شده و نسبت به لغو تحریم‌های این دو نهاد کشورمان به دولت بایدن هشدار جدی داده است.

مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین هم‌اکنون متوقف و منتظر واکنش آمریکاست. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفت‌وگوها بارها تلاش کرده طرف‌های مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند. یکی از دلایل عدم انجام اقدامات لازم از سوی طرف‌های آمریکایی در مذاکرات وین مخالفت‌های نماینده‌های کنگره با سیاست‌های دولت بایدن در خصوص برجام بوده است. یکی از انتقادات این گروه از قانونگذاران آمریکایی این است که برجام به همه حوزه‌های اختلاف آمریکا با ایران از جمله فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران نمی‌پردازد. این در حالی است که دیپلمات‌های غربی گفته‌اند که مقامات اروپایی در حال آماده شدن برای اعمال یک فشار جدید به منظور نجات توافق هسته‌ای با ایران هستند و پیشنهادشان فرستادن مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا به تهران در تلاش برای خروج از «بن‌بست کنونی» در مذاکرات است. این منابع خبر داده بودند «انریکه مورا» هماهنگ‌کننده مذاکرات وین، به همتایان ایرانی خود گفته که آماده است به تهران بازگردد تا راهی برای عبور از بن‌بست باز شود. طبق این گزارش، ایران تاکنون با دعوت از وی، به این پیشنهاد پاسخ نداده است. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان هم در واکنش به این اخبار گفت که مذاکرات وین متوقف نشده، بلکه در روندی دیگر به منظور رفع تحریم‌های یک‌جانبه تحمیلی علیه ما و از طریق تبادل پیام‌های مکتوب با آمریکایی‌ها به‌واسطه نماینده اتحادیه اروپا ادامه دارد.

 سردرگمی در کاخ‌سفید
اما عدم توانایی تصمیم‌گیری در داخل آمریکا، احیای برجام را با بلاتکلیفی روبرو کرده است. در همین رابطه، رسانه آمریکایی پولیتیکو به نقل از برخی منابع مطلع مدعی شده اعضای تیم مذاکره‌کننده آمریکا در محافل خصوصی «تقریباً اذعان کرده‌اند» که توافق با ایران بر سر مسائلی فراتر از برنامه هسته‌ای این کشور دیگر ممکن نیست. علاوه بر این رسانه آمریکایی،  «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک نشست خبری شامگاه پنجشنبه گفت که بازگشت به برجام هنوز منافع واشنگتن را تأمین می‌کند. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوال یک خبرنگار مبنی بر اینکه برنامه جایگزین آمریکا در صورت شکست مذاکرات برجام چیست گفت: «ما معتقدیم که برجام کماکان منافع امنیت ملی ما را تأمین می‌کند، زیرا برجام یک بار دیگر برنامه هسته‌ای ایران را مهار می‌کند؛ برنامه‌ای که از سال ۲۰۱۸ در وضعیتی قرار گرفته که به صورتی که برای ما قابل قبول نیست رو به جلو می‌تازد.» وی اضافه کرد: «اگر ما در وضعیتی قرار بگیریم که بتوانیم به پایبندی کامل دوجانبه به برجام برگردیم اتفاقی که می‌افتد این است که یک بار دیگر شدیدترین نظام راستی‌آزمایی و نظارتی برخواهد گشت.» همچنین شبکه خبری العربیه که وابسته به حکومت آل سعود است در گزارشی به افزایش یأس در وزارت خارجه آمریکا به ویژه به دلیل ناکام ماندن سیاست‌گذاری این کشور در قبال ایران پرداخته است. بخش انگلیسی شبکه خبری العربیه نوشته «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا اندکی قبل از آنکه صلاحیتش در مجلس سنا به تأیید برسد به نمایندگان کنگره گفت که تلاش خواهد کرد با تشکیل یک جبهه متحد برای مقابله با ایران، روسیه و چین، اعتبار آسیب‌دیده دیپلماسی آمریکایی را بازیابی کند. با وجود این، دیپلمات‌ها و منابع نزدیک به وزارت خارجه آمریکا از افزایش یأس در داخل این وزراتخانه به دلیل متمرکز شدن تصمیم‌گیری‌ها در دستان چند مقام معدود خبر داده‌اند. العربیه می‌نویسد: «با آنکه ایالات متحده توانسته جبهه غرب را در پس زدن حمله روسیه به اوکراین متحد کرده و رهبری کند، وزارت خارجه این کشور در متحد ساختن دنیا علیه ایران و چین آنقدر موثر عمل نکرده است.» این در شرایطی است که سنای آمریکا در روزهای گذشته، کلاف تصمیم‌گیری درخصوص احیای برجام را در آمریکا پیچیده‌تر کرده است. در همین رابطه، مجلس سنای آمریکا بامداد پنجشنبه طرحی را با هدف حفظ تحریم‌های «مرتبط با تروریسم» علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد. این طرح که با پیشنهاد «تد کروز» سناتور تندروی ضد ایرانی ارائه شده بود، با ۸۶ رأی مثبت و ۱۲ رأی منفی تصویب شد تا یکی دیگر از اهداف آن یعنی محدود کردن همکاری چین با ایران باشد. کروز طی سخنرانی در جلسه امشب مجلس سنا برای مجاب کردن سناتورها به دادن رأی مثبت به این طرح ضد ایرانی، مدعی شد: «ایران اولین حامی تروریسم دولتی در جهان است... اگر شما از تحریم‌های تروریستی بر سپاه حمایت می‌کنید، باید رأی مثبت دهید». رسانه‌های آمریکایی نیز در این‌باره نوشتند: «یکی از پیشنهادهایی که راب مالی، نماینده آمریکا در امور ایران و سرپرست تیم مذاکره‌کننده در وین، به طرف ایرانی برای بازگشت به توافق هسته‌ای داده بود، برداشتن تحریم‌های مرتبط با تروریسم بر بانک مرکزی ایران بود». علاوه بر این سناتورهای آمریکایی بامداد پنجشنبه دومین طرح ضد ایرانی خود را با هدف جلوگیری از احیای توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌های ظالمانه علیه سپاه پاسدران انقلاب اسلامی تصویب کردند. این طرح که با پیشنهاد «جیمز لنکفورد» سناتور جمهوری‌خواه ضد ایرانی ارائه شده بود، با ۶۲ رأی مثبت و ۳۳رأی منفی تصویب شد تا دولت آمریکا را مجاب کند هرگونه توافق هسته‌ای با ایران باید شامل «تمام فعالیت‌های شرورانه و مخرب» جمهوری اسلامی شود. به نوشته رسانه‌های آمریکایی، طرح مذکور که اقدامی غیرالزام‌آور برای دولت آمریکا است، از کاخ‌سفید می‌خواهد تا زمانی که تهران یک‌سری از پیش‌شرط‌های دشوار از جمله محدود کردن فعالیت موشکی بالستیک را نپذیرفته، به توافق هسته‌ای بازنگردد. این طرح همچنین به دولت بایدن هشدار می‌دهد که حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست سازمان‌های تروریستی و لغو تحریم‌ها علیه آن را در هیچ توافق هسته‌ای جدیدی با ایران نگنجاند.

منبع: حمایت