در حقیقت مهریه نوعی تضمین مالی برای زندگی یک زن پس از طلاق و جدایی از شوهرش است. از آنجایی که حق طلاق به شکل قانونی با مردان است، زنان پس از جدایی بنا به هر دلیلی پشتوانه مالی ندارند و همین امر دلیل تعیین مهریه برای آنان شده است. اما در سال‌های اخیر به دلیل افزایش قیمت سکه و درپی آن ناتوانی مردان در پرداخت مهریه، دعاوی تعدیل اقساط مهریه و تراکم کار دادگاه‌های خانواده افزایش یافته است.
در یکی دو سال اخیر مطالبه مهریه به یکی از موضوعات حقوقی پرچالش تبدیل شده و بسیاری از زوج‌ها به‌ویژه در زمان طلاق با این مسئله و قوانین آن مواجه می‌شوند، این امر نمایندگان مجلس را بر آن داشته با توجه به شرایطی که قوانین و شرع در این حوزه اجازه داده طرحی را ارائه دهند تا خسارت‌ها را در این حوزه به حداقل برسانند؛ از این رو اکنون طرح تعیین «حق ثبت» برای مهریه‌های بیش از
۱۴ سکه در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی مطرح شده است. بنا به گفته ابوالفضل ابوترابی، نماینده مجلس بر اساس این طرح اگر مهریه ۱۴ سکه باشد، زوجین نباید حق ثبتی به مراکز ثبت ازدواج و طلاق پرداخت کنند، اما برای مهریه بین ۱۴ تا ۱۰۰سکه، ۰.۴ درصد قیمت سکه، برای ۱۰۰ تا ۲۰۰ سکه ۲ درصد و بیش از این مقدار ۱۵درصد حق ثبت درنظر گرفته شده است که هر یک از زوجین باید ۵۰درصد حق ثبت مهریه را پرداخت کنند.
با این حال کارشناسان معتقدند تعیین «حق ثبت» برای مهریه‌های بالای ۱۴سکه، مانع جدی برای ازدواج جوانان است به‌طوری که علی مظفری؛ رئیس کانون سردفتران ازدواج و طلاق کشور به ما می‌گوید: قرار دادن حق ثبت برای بیش از ۱۴ سکه برای مهریه برخلاف عرف، شرع و قانون است و گرفتن حق ثبت برای مهریه‌های بیش از این مقدار، تبعات منفی برای دختران و پسرانی دارد که در آستانه ازدواج هستند. اگر در این زمینه آگاهی‌سازی نشود، با مشکلاتی روبه‌رو می‌شویم که از جمله آن‌ها می‌توان به فرار جوانان از ثبت رسمی ازدواج و گرایش به ثبت عادی آن به‌ویژه در مناطق دور افتاده اشاره کرد.
افزایش آمار ازدواج‌های غیررسمی
مظفری با تأکید بر اینکه مصوبه این کمیسیون با هدف آن‌ها مطابقت ندارد، اضافه می‌کند: درصورتی که حق ثبت برای مهریه درنظر گرفته شود، ارزش افزوده و ۹درصد مالیات به آن تعلق می‌گیرد. تمام این هزینه‌های سنگین به عهده عروس و دامادی است که در ابتدای زندگی مشترک هستند. از سوی دیگر راه‌های بسیاری برای
دور زدن پرداخت حق ثبت وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به ازدواج‌های غیررسمی اشاره کرد. در نتیجه پرداخت مهریه به زنان با مشکل مواجه و حق آن‌ها ضایع می‌شود زیرا با تصویب این طرح برای مهریه‌های بالای ۱۴ سکه باید دست‌کم
۵ تا ۵۰ میلیون تومان برای حق ثبت مهریه پرداخت شود؛ در حقیقت این مصوبه می‌تواند مانع بزرگی بر سر راه ازدواج جوانان باشد.
از ثبت مهریه نسیه پیشگیری کنند
به گفته رئیس کانون سردفتران ازدواج و طلاق کشور، پیش از این برای تسهیل در امر ازدواج بخشنامه‌هایی صادر شده بود که به موجب آن «حق ثبت» برای مهریه ممنوع اعلام شده بود. اکنون نیز به جای تعیین حق ثبت مهریه می‌توانند از ثبت مهریه نسیه پیشگیری کنند و یا می‌توان حداقل سقفی برای مهریه نسیه‌ای تعیین کنند.در غیر این صورت تعیین حق ثبت برای مهریه‌های بیش از ۱۴سکه پیامدهای متعددی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تهدید امنیت روانی زنانی اشاره کرد که احساس می‌کنند همسرشان می‌تواند راحت و کم‌هزینه از تعهد ازدواج خارج شود، این امر موجب افزایش اضطراب آن‌ها و کاهش میل به فرزندآوری می‌شود که این با قانون «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» که آبان ماه سال گذشته ابلاغ شده در تعارض است.
طرح حق ثبت مهریه با قانون تعارض
نداشته باشد
اما امیرحسین بانکی پور؛ رئیس کمیسیون مشترک قانون جوانی جمعیت مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که آیا طرح «تعیین حق ثبت برای مهریه بیش از ۱۴ سکه» با قانون «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» در تعارض نیست، به ما می‌گوید: این پیشنهاد از سوی یکی از نمایندگان در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس مطرح شده اما هنوز به صحن علنی مجلس نیامده تا از جزئیات آن مطلع شویم.
بانکی پور با تأکید براینکه هر طرحی که با قانون «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» در تعارض باشد به تصویب نخواهد رسید، افزود: تا متن این مصوبه در صحن علنی مجلس به بحث و بررسی گذاشته نشود نمی‌توان در مورد آن اظهارنظر کرد.
حق ثبت مشمول مهریه نقدی نمی‌شود
حسن نوروزی؛ نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی نیز به ما می‌گوید: ما در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس چهار سال است که در زمینه ازدواج آسان در حال نوشتن قانون هستیم.
این طرح به عنوان اصلاحیه (ماده ۲و۳ ) قانون «نحوه اجرای محکومیت‌های مالی» مطرح شده و با توجه به اینکه طبق شرع مقدس اسلام زندانی کردن بدهکاری که مالی برای پرداخت بدهی خود ندارد ممنوع است و با در نظر گرفتن وضعیت بانک‌ها و ثبت اسناد این مهم قابل بررسی است این طرح ارائه شد تا زوج موقع تعیین مهریه با در نظر گرفتن وضعیت مالی خود مهریه تعیین کند و در نظر داشته باشد اگر پرداخت ۰.۱ یک درصد یعنی یک میلیون و ۳۰۰هزار تومان برای ثبت ۱۰۰ سکه مهریه (که در واقع نصف آن را باید بپردازد و نصف دیگرش را زوجه باید پرداخت کند) دشوار است، چگونه می‌تواند در صورت مطالبه ۱۰۰ سکه از سوی زوج یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان را پرداخت کند؟
نوروزی با بیان اینکه حق ثبت مهریه تا ۱۴ یا ۱۷ سکه رایگان است، اضافه می‌کند: اگر مهریه خانمی ۱۰۰ سکه بهار آزادی باشد، علاوه بر اینکه زوج یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به زوجه بدهکار می‌شود و زوجه هر زمانی که بخواهد (حتی قبل از رفتن به خانه شوهر) می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند، زوجه نیز واجب‌الحج می‌شود.
خبرنگار: اعظم طیرانی
نظر شما