همین مسئله بار دیگر اهمیت تعامل فعال ایران با اعضای بریکس و به کارگیری دیپلماسی را در مسیر اهداف اقتصادی گوشزد می‌کند. عضویت در گروه بریکس می‌تواند راهبردی در مسیر اجرای سیاست منطقه‌گرایی اقتصادی ایران باشد. گروه بریکس از ابعاد مختلف دارای اهمیت بسیاری برای کشورمان است که حضور و عضویت اقتصادهایی همچون برزیل، روسیه، چین و آفریقای جنوبی و پیگیری سیاست مقابله با انحصارگرایی اقتصادی آمریکا و ایجاد بلوک اقتصادی قوی در برابر آن یکی از همین موارد است. بدین ترتیب عضویت در این گروه می‌تواند کشورمان را در مسیر توسعه اقتصادی خود با کمترین تأثیرپذیری از اقدام‌ها و تصمیم‌های آمریکا و جریان وابسته به آن یاری دهد. همچنین طبق گزارش‌ها، گروه بریکس ۲۴درصد گردش مالی خارج از دلار و یورو را به خود اختصاص داده است و همکاری با آن می‌تواند فرصت خوبی در شکستن یکه‌تازی دلار در عرصه اقتصادی کشور داشته باشد.
نصف اقتصاد دنیا در اختیار بریکس در کمتر از ۱۰ سال
چنان که مهدی خورسند، کارشناس مسائل چین و اوراسیا نیز در اظهارنظری در این باره گفته است: «پیمان بریکس که به گفته اقتصاددانان کمتر از ۱۰ سال آینده نصف اقتصاد دنیا را در اختیار خود دارد، نخستین اقدامش کاهش سهم دلار از تجارت دوجانبه و چندجانبه اعضای این پیمان بوده است. سهم دلاری تجارت متقابل کشورهای پیمان بریکس سال به سال در حال کاهش است و طبق آخرین مستندات منتشر شده، استفاده از دلار در تجارت گروهی اعضای بریکس به زیر ۷۰درصد رسیده است. نوع عملکرد این اعضا کاملاً در مقابله با نظم لیبرالی صحنه تجارت بین‌الملل است».به گفته وی، «آمریکا در سال‌های گذشته به دلیل سوءاستفاده از جایگاه ابرقدرتی و هژمونیک خود در دنیا تلاش کرد با حربه‌هایی چون تزریق ایدئولوژی از طریق اعطای وام از سوی نهادهای مالی بین‌المللی، تحریم‌های فزاینده و حتی بالاتر، جنگ مستقیم، همه کشورها را به استثمار و زیر یوغ خود درآورد و علاوه بر این اقدام‌ها، دلایلی چون رشد اقتصاد این کشورها، کاهش مشروعیت نهادهای بین‌المللی، عدم بازیگری کشورهای در حال توسعه در این نهادها و ادامه استفاده ابزاری آمریکا از دلار موجب شدند رقیبان گردن‌کلفتی برای آمریکا ایجاد شود».
بریکس به دنبال اقتصادی مکمل بدون نفوذ قدرت‌های استعماری است
در همین راستا جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با قدس اظهار کرد: با آغاز به کار دولت سیزدهم چندین اقدام سازنده در وزارت خارجه پیگیری و به اجرا درآمد که یکی از آن‌ها ایجاد معاونت اقتصادی فعال و مرتبط با نیازهای ایران بود. مورد دیگر، گسترش روابط با همسایگان و کشورهای همجوار و همسایه ایران است. همچنین اولویت‌بندی کشورها بر اساس اهداف و نیازهای کشور و متناسب با تأمین منافع ملی صورت گرفت. این اقدام‌ها سبب شد تا ما علاقه‌مندی و تمایل بیشتری برای حضور در مجامع اقتصادی مختلف دنیا داشته باشیم. در حال حاضر چندین نوع اتحادیه‌های اقتصادی بین‌المللی وجود دارد. برخی از اتحادیه‌های اقتصادی مانند اکو، ابعاد منطقه‌ای دارند و برخی دیگر مانند بریکس جنبه بین‌المللی دارند.
قنادباشی ادامه داد: در واقع پس از اینکه دولت سیزدهم روی کار آمد تلاش کرد روابط با همسایگان و قدرت‌های مستقل اقتصادی را گسترش دهد. بر اساس همین راهبرد گسترش ارتباطات با همسایگان بود که ما به عضویت سازمان شانگهای درآمدیم، سازمانی که دارای قابلیت‌های اقتصادی فراوان است و زمینه‌های رونق‌بخشی به تجارت متقابل را فراهم می‌کند. در این بین اتحادیه‌های جهانی مانند بریکس نیز توانسته از تمامی نقاط جهان کشورهای قدرتمند اقتصادی را در خود جای دهد. همچنین بریکس تلاش می‌کند اقتصاد مکمل، فعال و مؤثری را بدون نفوذ و حضور قدرت‌های اقتصادی استعماری داشته باشد و تا حد امکان نیازهای خود و اعضا را توسط کشورهای عضو تأمین کرده و از وابستگی به ابرقدرت‌ها دوری کند.این کارشناس بین‌المللی گفت: گرچه گروه بریکس مجموعه‌ای است که توانسته مقدمات کاهش نیازهای کشورهای عضو به کشورهای استعماری را فراهم کند، اما این شروع کار است و روندی که با ایجاد مجموعه بریکس آغاز شده در حال پیشروی به سوی کاهش کامل تأمین نیازها از طریق قدرت‌های غربی است. این تحول جهانی و عضویت کشورمان در بریکس قاعدتاً برای ما و نیز این گروه فرصت جدیدی است. قابلیت‌های ایران به دلیل جایگاه جغرافیایی منحصر به فرد آن و نیز به خاطر برخورداری از اقتصاد در حال پیشرفت، می‌تواند مورد توجه باشد و توانمندی‌های کشور در عرصه صنعت نیز موجب می‌شود بتوان گام‌های مهمی در عرصه صنعتی شدن و کشاورزی فعال برداشت؛ بنابراین چنین ظرفیت‌هایی می‌تواند برای اعضای بریکس نیز فرصت‌های جدیدی فراهم کند.
عضویت در بریکس بازار خوبی برای کالاهای صادراتی ایجاد می‌کند
وی تصریح کرد: از سوی دیگر، عضویت در بریکس می‌تواند بازارهای بسیار خوبی برای کالاهای صادراتی و صدور خدمات فنی و مهندسی ایران ایجاد کند؛ بنابراین ابراز علاقه‌مندی کشورمان برای عضویت در این مجموعه نشان‌دهنده عزم و جدیت ایران برای اجرای راهبردهای تازه در سیاست خارجی و اقتصاد بین‌المللی است. البته عضویت در بریکس با یکسری موانع روبه‌روست. عمده‌ترین این موانع، تحریم‌هایی است که برخی از کشورهای عضو بریکس نگران آن هستند و هراس دارند روابطشان با ایران منجر به اعمال فشارهای تحریمی توسط آمریکا شود. البته با توجه به شرایط کنونی به نظر می‌رسد این نگرانی در حال کمرنگ شدن است گرچه مانع همچنان وجود دارد. مانع دیگر بر سر راه عضویت ایران در بریکس، مرتبط با بخش خصوصی و تجاری است. متأسفانه بخش خصوصی شناخت خوبی از بازارهای جهانی، قابلیت‌های کشورها و اتحادیه‌های اقتصادی ندارد تا از آن بهره‌برداری صحیحی برای
رونق صادرات و واردات داشته باشد.
خبرنگار: مینا افرازه
نظر شما