به گزارش قدس آنلاین؛ حضرت امام محمد باقر (ع) در روز اول رجب یا به روایتی سوم صفر سال ۵۷ هجری قمری در مدینه منوره چشم به جهان گشودند پدر ارجمند ایشان امام سجاد (ع) و مادر گرامی شان ام عبدالله، فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع) است بنابراین امام محمدباقر (ع) اولین امامی است که از نسل هر دو فرزندان امام علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) یعنی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) می‌باشند و طبق نظر مورخان خالص علوی هستند به همین علت به ایشان علوی من علویین و هاشمی من هاشمیین می‌گویند.

حضور در کربلا

طبق منابع تاریخی امام محمدباقر(ع) در واقعه کربلا حضور داشتند ولی خردسال بودند.

امام باقر (ع) پس از شهادت پدرشان و در سال ۹۵ هجری قمری به امامت رسیدند آن حضرت (ع) در زمان شهادت پدر بزرگوارشان ۳۶ سال سن داشتند و تا سال ۱۱۴ هجری قمری به مدت ۱۹ سال پیشوای شیعیان بودند. دوران امامت ایشان همزمان با پنج تن از خلفای بنی امیه به نام‌های ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزید بن عبدالملک و هشام بن عبدالملک بوده است.

مشهورترین لقب

مشهورترین لقب امام باقرالعلوم یعنی شکافنده علم است که به معنای علم گسترده آن حضرت است که ایشان قادر بودند مشکلات و مسایل پیچیده علمی را حل کنند.
آوازه منزلت علمی امام (ع) به حدی بود که همه تاریخ نویسان، اعم از مسلمان و غیر مسلمان، در توصیف کمالات ایشان بدون استثنا به مقام علمی آن حضرت (ع) اشاره نموده اند.
حضرت امام محمد باقر (ع) همانند اجداد پاکش عابدترین فرد روزگار خود محسوب می‌شد و در عبادت، الگوی راستین عابدان بود. اما علیرغم کثرت عبادت هرگز به گوشه نشینی و دوری از فعالیت‌های اجتماعی روی نیاورد.

باقرالعلوم (ع) در علم، زهد، عظمت و فضیلت سرآمد بنی‌هاشم بود. ایشان همچنین به گسترش دادن حلقه درسی و تربیت نخبگان علمی پرداختند.

چرا به امام پنجم باقرالعلوم می گویند

باقر العلوم مشهورترین لقب این امام عالیقدر است و برگرفته از حدیثی نقل شده از پیامبر اکرم (ص) است. در این حدیث پیامبر به جابر بن عبدالله انصاری فرمودند که: «إنّک ستُدرِک رجُلاً مِنّی، اسمُه اسْمِی و شَمائلُهُ شَمائلی یبْقَرُ العِلْمَ بَقْراَ». تو مردی از [ خاندان] مرا درک خواهی کرد که نامش نام من و رفتار و کردارش رفتار و کردار من است و دانش را تا ژرفایش می شکافد.

همچنین روایت مشهور دیگری به نام "حدیث لوح" وجود دارد که در آن جابر بن عبدالله انصاری روایت کرده که پیامبر(ص) نام "محمد" و لقب "باقر" را پیش از تولد برای آن حضرت انتخاب کرده بودند.

شهادت در مدینه تدفین در بقیع

امام پنجم (ع) در ۷ ذی الحجه سال ۱۱۴ هجری قمری و در سن ۵۷ سالگی به شهادت رسید. در برخی منابع هشام بن عبدالملک و در برخی دیگر ابراهیم بن ولید عامل شهادت ایشان ذکر شده است. امام محمد باقر (ع) در قبرستان بقیع، کنار مرقد پدرش امام سجاد (ع) و عموی پدرش امام حسن (ع) دفن شدند.

سخنانی گهربار از امام پنجم

امام باقر (ع) می فرمایند: سه چیز از خصلت‌های نیک دنیا و آخرت است: از کسی که به تو ستم کرده است گذشت کنی، به کسی که از تو بریده است بپیوندی، و هنگامی که با تو به ندانی رفتار شود، بردباری کنی. بحارالانوار، دار احیاء الترا العربی، ج ۷۵، صفحه۱۷۳.

آن حضرت در حدیثی دیگر فرمودند: چه بسا شخص حریص بر امری از امور دنیا، که بدان دست یافته و باعث نافرجامی و بدبختی او گردیده است، و چه بسا کسی که برای امری از امور آخرت کراهت داشته و بدان رسیده، ولی به وسیله آن سعادتمند گردیده است. بحارالانوار، دار احیاء الترا العربی، ج ۷۵، صفحه۱۶۶.

و در حدیث دیگری از امام پنجم نقل شده است که آن حضرت می فرمایند: از سستی و بی قراری بپرهیز، که این دو، کلید هر بدی می‌باشند، کسی که سستی کند، حقی را ادا نکند، و کسی که بی قرار شود، بر حق صبر نکند. بحارالانوار، دار احیاء الترا العربی، ج ۷۵، صفحه۱۷۵.