از سوی دیگر، شمار کتاب‌هایی با موضوع الگوی اقتصاد مقاومتی و حمایت از کالای ایرانی نیز توسط نویسندگان و پژوهشگران زیادی نوشته و چاپ شده، اما در این راستا حجت‌الاسلام دکتر احمدعلی یوسفی که دانشیار گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است کتابی با عنوان «بررسی فقهی اقتصادی حمایت از کالای ایرانی» با محوریت احکام و مبانی اسلامی نوشته است.
حجت الاسلام یوسفی تاکنون کتاب‌ها و مقالاتی با موضوعاتی همچون نظام اقتصادی اسلام، پول و احکام فقهی آن و اقتصاد تعاون از منظر اسلام نوشته است. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

از ایده نگارش کتاب «بررسی فقهی اقتصادی حمایت از کالای ایرانی» بگویید.
در دهه ۹۰ شاهد نام‌گذاری شعار سال در حوزه اقتصادی از سوی رهبر معظم انقلاب بودیم. ایشان علاوه بر اینکه مسئله توجه به الگوی اقتصاد مقاومتی را مطرح می‌کردند به مواردی که منتهی به تولید ملی می‌شد نیز اشاره داشتند تا جایی که در سال۹۷ شعار سال حمایت از کالای ایرانی اعلام شد که می‌توان گفت این موضوع یکی از مهم‌ترین عناصر شعارهای اقتصادی منتهی به تولید محسوب می‌شود، این موضوع سبب شد نگارش «بررسی فقهی اقتصادی حمایت از کالای ایرانی» به ذهنم خطور کند.

در این کتاب مدل‌هایی براساس مبانی اسلامی برای حمایت از کالای ایرانی طراحی و ارائه شده، در این خصوص بیشتر توضیح می‌دهید؟
مدل‌های مختلف برای کشورهای جهان براساس فرهنگ و نوع نگاه آن‌ها طراحی و ارائه شده اما در کشور ما مبانی اسلامی و آیات و روایات هستند که مدل‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و... را برای جامعه مشخص می‌کنند.
در آیات و روایات بسیاری به موضوع اقتصاد مقاومتی و حمایت از کالای ایرانی اشاره شده که شاید کمتر مطرح شده باشد، اما یکی از آیاتی که دراین باره شناخته شده‌تر بوده و استفاده بیشتری دارد با عنوان نفی سبیل شناخته شده «... وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرینَ عَلَی الْمُؤْمِنینَ سَبیلاً» این آیه با این مضمون معنی شده که «... خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان، تسلطی نداده است».
«قاعده نفی سبیل» از جمله قواعد فقه است که در روابط حقوقی مسلمانان با غیرمسلمانان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد و به عنوان شاخصی مطمئن برای تعدیل و تنظیم روابط یاد شده به‌کار می‌رود و استقلال، عزت و شرافت مسلمانان را حفظ می‌کند. در جهان امروز که کشورهای استعمارگر به دنبال نفوذ و سلطه هر چه بیشتر ‌بر جهان اسلام هستند، قاعده نفی سبیل سنگری مهم در برابر هجمه‌ها محسوب می‌شود. در این راستا، بسیاری از روابط و مناسبات جهان اسلام و جهان کفر، در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، نظامی، اجتماعی و... تحت تأثیر این قاعده قرار می‌گیرد.
همچنین، قرآن در آیه۲ سوره مبارکه مائده می‌فرماید: «یا ایها الذین امنوا لا تحلوا شعائر الله و لا الشهر الحرام و لا الهدی و لا ... و التقوی و لا تعاونوا علی الاثم و العدوان و اتقوا الله ان الله شدید العقاب، ای کسانی که ایمان آورده‏اید! شعائر و حدود الهی را حلال ندانید! و نه ماه حرام را و نه قربانی‌های بی ‏نشان و نشاندار را، نه آن‌ها را که به قصد خانه خدا برای بدست آوردن فضل پروردگار و خشنودی او می‌‏آیند! اما هنگامی که از احرام بیرون آمدید، صید کردن برای شما مانعی ندارد و خصومت با جمعیتی که شما را از آمدن به مسجدالحرام (در سال حدیبیه) بازداشتند، نباید شما را وادار به تعدی و تجاوز کند! و (همواره) در راه نیکی و پرهیزگاری با هم تعاون کنید! و (هرگز) در راه گناه و تعدی همکاری ننمایید! و از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است».

در این کتاب در چند بخش به بررسی این آیات و روایات پرداختید و برای کالای خارجی تقسیم‌بندی قائل شده‌اید، از جزئیات این تقسیم‌بندی بگویید.
در این کتاب کالاهای خارجی که توسط کشورهای جنگ‌افروز تولید می‌شود مانند رژیم اشغالگر و آمریکا در بخش اول تقسیم‌بندی قرار گرفته، در بخش دوم درباره کالاهای تولید شده از سوی کشورهای همراهی‌کننده کشورهای مرحله اول صحبت شده، در مرحله سوم، کشورهای مسلمانی که تولیدکننده کالاهای خارجی هستند اما به‌واسطه اینکه از سوی کشورهای غربی زیر فشار قرار می‌گیرند شرایط خاصی دارند مدنظر است، در بخش چهارم کشورهای مسلمانی که به هیچ عنوان از کشورهای جنگ‌افروز حمایت نمی‌کنند اما خود از جمله مناطق هدف جنگ کشورهای مرحله اول هستند و در بخش پنجم نیز کالاهای خارجی که توسط کشورهای اطراف ایران تولید می‌شوند که با ایران همراه هستند معرفی شده‌اند که برای همه این پنج بخش آیات و روایات استخراج و براساس آن، مدل‌هایی ارائه شده است.

آیا مخاطب این نوع کتاب‌ها جامعه خاصی را در برمی‌گیرد یا همه مردم می‌توانند از آن استفاده کنند و اگر مخاطب، همه مردم هستند احکام فقهی با چه مدلی نگارش شده که فهم آن برای عامه مردم قابل درک و کاربردی باشد؟
در این کتاب مدل‌ها را طوری طراحی کرده‌ایم که برای جامعه هدف یعنی فعالان اقتصادی کاربردی باشد، در این راستا بسیاری از فعالان اقتصادی این کتاب را محور اقدامات خود قرار داده و مشاغل خود را ساماندهی کرده‌اند.

نگارش این کتاب چقدر طول کشید؟
تحقیقات و پژوهش را از نیمه دوم سال ۹۷ آغاز کردم و در مجموع با نگارش کتاب، سال ۱۴۰۰ این اثر چاپ شد و قرار است در آذر ماه امسال از آن به صورت رسمی رونمایی شود.

خبرنگار: مهدیه قمری