به گزارش قدس آنلاین، پسته به عنوان یک محصول استراتژیک جایگاه خاصی در بین تولیدات کشاورزی دارد، به طوری که این محصول بخش عمده‌ای از صادرات غیرنقتی کشور را تشکیل می‌دهد.
به‌گفته سرپرست دفتر امور میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی پسته سالیانه به‌طور متوسط بیش از یک میلیارد دلار ارزآوری دارد و با توجه به قیمت بالاتر آن در مقایسه با سایر محصولات باغی در بازارهای جهانی، به طور متوسط بیش از نیمی از ارزش دلاری صادرات محصولات باغی را به خود اختصاص داده است.
وی می‌گوید: ایران با دارا بودن حدود ۵۳۴ هزار هکتار باغات پسته، تاهمین چند سال پیش جایگاه نخست جهان را در سطح و جایگاه دوم دنیا را در تولید پسته دارا بود؛ اما متاسفانه به‌دلیل مشکلاتی چون تعهدات ارزی، بازارسازی و حمل‌ونقل، کمبود سرمایه در گردش صادرکننده و دیگر مسائل، این جایگاه را در حوزه تولید و صادرات از دست داده است.
دو سال است که آمریکا با تولید حدود ۶۰۰ هزار تن پسته تبدیل به یکی از رقبای قدرتمند ایران در این بازار شده، هرچند که به‌گفته مسئولان انجمن پسته ایران به دلیل کیفیت و طعم بی‌نظیری که محوصل ایرانی نسبت به محصول دیگر رقبا دارد، بازار فروش بهتری داریم؛ اما این میزان تولید در آمریکا و پس از آن در ترکیه زنگ خطری برای ما محسوب می‌شود که چنانچه فکری به حال آن نشود، باید منتظر از دست رفتن بازارهای صادراتی خود در دنیا باشیم.
افت ۷۵ درصدی صادرات پسته ایران
محمد صالحی، رئیس انجمن پسته ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن بیان اینکه در مهر ماه ۶ هزار تن و در آبان ماه سال جاری ۹ هزار تن پسته از ایران صادر شد، ابراز کرد: در حال حاضر آماری از میزان صادرات پسته در آذرماه تحویل ما نشده است.
وی ضمن اشاره به افت شدید صادرات پسته امسال نسبت به حدود سه سال پیش، تصریح کرد: سال قبل محصول را سرما زده بود، بنابراین میزان صادرات ما در سال گذشته بیشتر از سال جاری نبود؛ اما در آبان ماه سال ۹۹؛ حدود ۴۰ هزار تن صادرات داشتیم.
صالحی ادامه داد: براساس برآوردهای انجمن ۱۲۵ هزار تن پسته از مجموع کل پیش‌بینی ۱۴۰ هزار تن محصول پسته در دسترس سال تجاری ۱۴۰۰(مهر۱۴۰۰ تا شهریورماه ۱۴۰۱) مصرف شده است، بر این اساس از مجموع ۱۲۵ هزار تن مصرف سال تجاری گذشته، ۲۰ هزار تن پسته در داخل ایران به فروش رسیده است.
رئیس انجمن پسته ایران افزود: وزن صادرات انواع پسته ۸۸ هزار تن بوده که این میزان صادرات نسبت به سال تجاری قبل۵۷ درصد افت داشته است.
وی بیان کرد: در سالی که گذشت بازار شرق دور با سهم ۲۰ هزار تنی، ۷۶ درصد کاهش داشته است و صادرات ۱۹ هزار تنی سال ۱۴۰۰ به کشورهای مشترک‌المنافع، به عنوان دومین مقصد پسته صادراتی ایران، در مقایسه با صادرات ۲۵ هزار تنی سال قبل از آن با افت ۲۴ درصدی و بازار شبه قاره هند به عنوان سومین بازار صادراتی ایران، با ثبت صادرات ۱۸ هزار تن نسبت به سال تجاری قبل(۳۶ هزار تن) کاهش ۵۰ درصدی و بازار اتجادیه اروپا نیز به عنوان چهارمین مقصد صادراتی، خریدار ۱۶ هزار تن پسته ایران بوده که سهم این بازار نسبت به سال تجاری قبل(۲۷ هزار تن) حدود ۴۱ درصد کاهش داشته است.
تا سه سال پیش یک‌سهم بازار پسته در دست ایران بود
صالحی ضمن اشاره به کاهش ۷۵ درصدی صادرات پسته نسبت سال‌هایی که به‌صورت نرمال سرمازدگی نداریم، ابراز کرد: تا سه سال پیش مصرف پسته دنیا ۶۰۰ هزار تن بوده که این میزان هرساله در حال افزایش است به خصوص در ترکیه و هند و سهم ایران از این بازار در همان سه سال پیش یک‌سوم بود و در حال حاضر به دلیل موضوع سرمازدگی و تعهدات ارزی این میزان بسیار کاهش یافته است.
رئیس انجمن پسته ایران علت اصلی کاهش صادرات پسته ایران را تعهدات ارزی دانست و گفت: البته اصل موضوع، بازگشت ارز نیست، بلکه مشکلی آنجایی است که دولت بر روی ارز قیمت میگذارد که این موضوع به‌ضرر صادر کننده است.
رئیس انجمن پسته ایران اضافه کرد: به این معنا که صادرکننده پسته را به قیمت روزِ ارز، از باغدار خریداری می‌کند؛ اما زمانی که باید به تعهدات ارزی خود عمل کند، دولت این ارز را به نرخ نیمایی از صادرکننده دریافت می‌کند در صورتی که صادرکننده با نرخ آزاد از تولیدکننده پسته را دریافت کرده است.
وی جابه‌جایی پول را مشکل دیگر بازار پسته خواند که قابل حل شدن است و ابراز کرد: اصلی‌ترین مشکل ما که بیشترین مانع را در مسیر صادرات ایجاد کرده است، بحث تعهدات ارزی به شکل کنونی است؛ مابقی مشکلات قابلیت رفع شدن دارند.
صالحی در ادامه سخنان خود به بازارهای صادراتی ایران اشاره و تصریح کرد: عمده صادرات ایران به کشورهای چین، هند، اتحادیه اروپا، کشورهای عربی، روسیه و کشورهای اطراف آن است.
آمریکا سالانه ۶۰۰ هزار تن پسته تولید می‌کند
رئیس انجمن پسته ایران به حضور رقبای ایران در بازار جهانی پسته اشاره کرد و آمریکا و ترکیه را از جمله رقبای جدی ایران خواند و خاطرنشان کرد: آمریکا در سال ۲۰۲۲، حدود ۶۰۰ هزار تن پسته تولید کرد که حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن از این میزان مصرف داخلی این کشور است، ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن در قاره آمریکا مصرف و مابقی آن به دیگر نقاط صادر می‌شود.
وی تاکید کرد: البته پسته ایران به دلیل کیفیت و طعمی بسیار مناسبی که دارد، همیشه بازار خود را داراست و همیشه مشتری ترجیح می‌دهد که پسته ایران را تهیه کند و درصورت نبود پسته ایرانی، نوع آمریکایی آن را خرید می‌کند.
رئیس انجمن پسته ایران ادامه داد: چنانچه دولت خودتحریمی را بردارد، ایران توان رقابت در بازار جهانی پسته را داراست و آمریکا و ترکیه، کشورهایی نیستند که ما نتوانیم با آنان رقابت کنیم.
صالحی در رابطه با ترکیه بیان کرد: ترکیه هم همچون آمریکا قابل رقابت است، چرا که بخش زیادی از پسته تولیدی را در کشور خودش مصرف می‌کند.
وی اضافه کرد: امروز در حالی نمی‌توانیم صادرات انجام دهیم که پسته در انبارها موجود است؛ اما بازهم نمی‌توانیم صادرات کنیم که همان‌طور که عنوان شده به بحث خودتحریمی بازمی‌گردد.
رئیس انجمن پسته ایران در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به اینکه گفت‌وگوهای بسیاری با دولتمردان شده و از آنان درخواست داریم که دست به هیچ کاری نزنند، تصریح کرد: دولت مدعی است که مخارج بالایی دارد، بنابراین برای تامین مخارج باید این ارز صادراتی بازگردد؛ اما در نهایت به دلیل اینکه صادرکننده ضرر زیادی را متحمل می‌شود با کارت خود اقدام به صادرات نمی‌کند و از وجود قاچاقچیان بهره می‌برد که در این صورت هیچ ارزی به دست دولت بازنمی‌گردد.
صالحی در بخش دیگری با بیان اینکه حدود ۲۰۰ هزار نفر در حوزه پسته مشغول به کار هستند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر در ۲۷ استان کشور کشت پسته انجام می‌شود که عمدتا در استان‌های کرمان، خراسان‌های رضوی و جنوبی، یزد و فارس این کشت صورت می‌گیرد.
خبرنگار: فرزانه زراعتی
نظر شما