آزاده خلیلی: با نگاهی به اعمال این روز متوجه می‌شوید برخی از مستحبات آن در حوزه رفتار فردی و اجتماعی است و گویی بزرگانی که این اعمال و مستحبات را توصیه کرده‌اند در کنار تکریم این عید بزرگ، در اندیشه گسترش شادی مؤمنان در این وقت مبارک نیز بوده‌اند. در ادامه برخی از این اعمال را با هم مرور می‌کنیم.
شادباشی و تهنیت
به عنوان نخستین عمل سفارش شده در این روز می‌توان به گفتن شادباش و تهنیت اشاره کرد. براساس روایات، رسول خدا(ص) نخستین فردی بودند که از اصحاب خواستند این عید مبارک و خوش را به ایشان تهنیت بگویند. حلبی از ابوسعید خدری روایت کرده: سپس پیامبر(ص) فرمود: «ای مردم! به من تهنیت بگویید، زیرا خدا مرا به نبوت و اهل بیتم را به امامت برگزید». در حدیثی از امام رضا(ع) می‌خوانیم: «روز عید غدیر روز تهنیت‌گویی است، بعضی از شما به بعضی دیگر تهنیت بگوید و هرگاه مؤمنی با برادرش برخورد کرد، بگوید ستایش مخصوص خداوندی است که ما را از پیوستگان به ولایت امیرالمؤمنین(ع) و امامان(ع) قرار داد».
شکرگزاری
شکرگزاری یکی از توصیه‌های مکرر در خصوص روز عید غدیر و نعمت تکمیل دین و ولایت است. در این باره پیامبر(ص) فرمود: یکی از سنت‌ها این است که مؤمن، در روز غدیر، ۱۰۰ بار بگوید: «الحمدلله الذی جعل کمال دینه و تمام نعمته بولایة امیرالمؤمنین علی بن‌ابیطالب(ع)».
اعمال عبادی
برای شب و روز عید غدیر، غسل، نماز و همچنین روزه سفارش شده است. همچنین ادعیه‌ای از امامان معصوم(ع) برای این روز آمده که می‌توانید شرح نماز و همچنین سایر اعمال عبادی مخصوص به این عید بزرگ را در مفاتیح‌الجنان مطالعه کنید. امام رضا(ع) در خصوص ثواب عبادت در این روز فرمود: «غدیر روزی است که خداوند بر مال کسی که در آن عبادت کند، می‌افزاید...».
اهتمام به کار نیک
روایت شده کردار نیک در روز غدیر، با عمل ۸۰ ماه برابری می‌کند و نیز روایت شده کردار نیک در این روز کفاره ۶۰ سال است. یاری رساندن به دیگران و پرداخت صدقه نیز در این روز توصیه شده است. امام صادق(ع) فرمود: «در عید غدیر حاجت‌های برادرانت را برآور». همچنین امام علی(ع) در این خصوص فرموده‌اند: به یکدیگر نیکی کنید که خداوند الفت میان شما را پایدار می‌سازد و نیکی در این روز موجب افزایش مال و عمر می‌شود. امام علی(ع) فرمود: با یکدیگر عطوفت و مهربانی کردن در روز غدیر، موجب رحمت و عطوفت خدای متعال خواهد شد.
شادی و بخشش
عید غدیر خم روز عشق، صلح، دوستی و آشتی است. امام صادق(ع) فرمود: روز غدیر روز خوشحالی و شادی است. همچنین امام رضا(ع) روز عید غدیر را «یوم التودد» به معنای روز مهر ورزیدن نام‌گذاری کردند. شادی در روز غدیر جزو اعمال توصیه شده است. در این خصوص امام رضا(ع) فرمود: روز غدیر روز تبسم به روی مؤمنان است. کسی که در این روز به روی برادر مؤمنش تبسم کند، خداوند در روز قیامت نظر رحمت به او می‌افکند، هزار حاجتش را برآورده و قصری از در سفید برایش بنا کرده و صورتش را زیبا می‌کند. همچنین امام علی(ع) درخصوص ابراز شادمانی در این روز فرموده‌اند: در برخوردها شادی را آشکار کنید. شاید ندانید آشتی کردن و بخشیدن یکدیگر جزو اعمال این روز است که توسط ائمه(ع) سفارش شده است.
میهمانی گرفتن
صله رحم و دید و بازدید، یکی از سنت‌های پسندیده‌ای است که همواره به آن توصیه شده‌ایم. امام علی(ع) در خطبه‌ای به مناسبت عید غدیر در خصوص دید و بازدید در این روز فرموده‌اند: «در روز غدیر، گرد هم آیید تا خداوند امورتان را از نابسامانی و پراکندگی برهاند». این دور هم جمع شدن هم خیر دنیایی دارد و هم ثواب اخروی؛ در روایتی معتبر می‌خوانیم: «هر کس در روز غدیر به دیدار مؤمنی رود، خداوند ۷۰ نور در قبرش داخل کند و قبرش را بگستراند و هر روز، ۷۰ هزار فرشته به زیارت قبرش آیند و به او مژده بهشت دهند».
افطاری دادن و اطعام
اهمیت طعام دادن در این روز به اندازه‌ای است که امام صادق(ع) روز غدیر را روز اطعام خوانده است. در روایتی از امام رضا(ع) نقل شده که ایشان در روز غدیر عده‌ای را برای افطار میهمان می‌کردند. ایشان در فضیلت این عمل فرمود: کسی که مؤمنی را در روز غدیر غذا دهد مانند فردی است که تمام پیامبران و صدیقین را غذا داده است. در این خصوص امام صادق(ع) می‌فرمایند: غذا دادن به یک مؤمن در روز عید غدیر ثواب اطعام یک میلیون پیامبر و صدیق (در رأس آن‌ها خود ائمه معصومین) و یک میلیون شهید (در رأس آن‌ها حضرت عباس و شهدای کربلا) و یک میلیون فرد صالح در حرم خداوند را دارد. (بحار، ج۶، ص ۳۰۳)
هدیه دادن
هر چند رسم است در این عید، سادات به دیگران به‌منظور تهنیت و شادباش عیدی می‌دهند اما هدیه دادن در این روز به طور کلی توصیه شده است. امام رضا(ع) فرمود: «در این روز بر برادرانت بخشش کن». براساس روایات، ایشان در این روز برای خانواده گروهی از اصحاب غذا، گندم، لباس‌های نو و حتی انگشتر و کفش می‌فرستاد.
نظر شما