طبق اعلام موزه بریتانیا منشور کوروش قرار است در سفری نادر در به سرزمین‌های اشغالی فرستاده شود.

فرستادن منشور کوروش به سرزمین اشغالی!

منشور کوروش که در موزه بریتانیا (بریتیش میوزیوم) نگهداری می‌شود قرار است از۱۳ ژانویه ۲۰۲۴به آمریکا فرستاده شود تا در موزه ییل شهر نیوهیون ایالت کنتیکت برای مدت محدودی قرار گیرد و بعد از آن در سفری نادر در اسرائیل به نمایش گذاشته می‌شود. موزه بریتانیا منشور کوروش را در مهرماه سال آینده به اسرائیل می‌فرستد تا به مدت یک ماه  در شهر بیت المقدس به نمایش گذاشته شود.

در حال حاضر بیش از ۱۰۰ روز از آغاز طوفان‌الاقصی می‌گذرد و شرایط آن منطقه عادی نیست. این در حالی است که شرایط سرزمین‌های اشغالی کاملاً جنگی است و باید فهمید هدف موزه بریتانیا از فرستادن این استوانه تاریخی که به نوعی میراث بشریت محسوب می‌شود در این شرایط به این سرزمین‌های اشغالی چیست؟

مالکیت معنوی ایران بر منشور کوروش

محمدرضا کارگر، مدیر سابق اداره کل موزه ها و آثار منقول تاریخی و فرهنگی در رابطه با تصمیم موزه بریتانیا برای نمایش منشور کوروش در موزه بیت المقدس گفت: این اقدام به هیچ‌وجه عقلانی نیست و در شرایط جنگی کنونی هیچ توجیهی ندارد.

وی ادامه داد: منشور کوروش از خاک عراق به دست آمده است  و از سرزمین‌هایی در خاک عراق کشف شده است. ایران تنها مالکیت معنوی بر روی این اثر دارد و مالکیت مادی در اختیار موزه بریتانیا است، اما ایران همیشه به عنوان مالک معنوی می‌تواند نگران این اثر در رابطه باشیوه نگهداری و انتقال به مکانی دیگر باشد.

آنجا شرایط جنگی است

کارگر افزود: این منشور بخشی از سند تاریخی به حساب می‌آید و از افتخارات ملی ما ایرانیان است. براساس ضوابط جهانی می‌توانیم نگران این اثر باشیم. وزارت امور خارجه، وزارت میرات فرهنگی یا موزه ملی ایران می‌توانند یادداشتی اعتراضی به موزه بریتانیا نوشته و مراتب نگرانی خود به جابه جایی منشور کوروش به این نقطه در حال جنگ را اعلام کنند.

حرکتی سیاسی

مدیر سابق اداره کل موزه ها و آثار منقول تاریخی و فرهنگی  ادامه داد: از نظر شرایط جهانی وقتی در یک نقطه شرایط جنگی حاکم است انتقال شی‌ تاریخی مرسوم و متداول نیست، می‌توان بیشتر انتقال را یک حرکت سیاسی دانست تا یک حرکت فرهنگی. در واقع آن‌ها می‌خواهند با این کار بگویند که اسرائیل امن است و مسائل فرهنگی در این منطقه در جریان است.

کارگر گفت: ما می‌توانیم مراتب نگرانی خود را به دولت انگلیس اعلام کنیم چون این منشور از داخل خاک عراق و  محل شهر بابِل در قدیم کشف شده است. می‌توانیم ما مشترک با کشور عراق این موضوع را پیش ببریم. این منشور در خاک عراق به دست آمده و جز افتخارات این کشور هم محسوب می‌شود و جدا از آن این منشور جز میراث جهانی محسوب شده و حتی یونسکو هم باید در این زمینه فعال باشد. این کار بیشتر زمینه سیاسی دارد و در این شرایط هر اتفاقی برای منشور کوروش می‌تواند بیفتد.

منشوری که زیر دیوارهای بابل یافت شد

منشور کوروش که به استوانه کوروش نیز شهرت دارد، به هنگام فتح بابل توسط کوروش و شکست نبونئید (بخت النصر) پادشاه وقت بابل در سال ۵۳۹ قبل از میلاد مسیح، زیر دیوارهای بابل کار گذاشته شد. مالکیت فیزیکی این منشور البته در اختیار موزه بریتانیا است اما مالکیت معنوی آن متعلق به ایران و آثار مرتبط به امپراطوری هخامنشی در ایران است.

منشور کوروش استوانه‌ای گلی از خشت خام پخته شده با ۲۳ سانتی ‌متر طول و ۱۱ سانتی ‌متر عرض از مهمترین آثار موزه ای جهان است که پیشتر و در دو مرحله در ایران نیز به نمایش گذاشته شده است.

منشور کوروش یکبار در جریان جشن‌های ۲۵۰۰ ساله و برغم مخالفت دولت وقت بریتانیا برای چند روز در برج آزادی تهران به نمایش گذاشته شد و یک بار نیز در سال ۲۰۱۰ برای نمایش به مدت چهار ماه به موزه ملی ایران رسید و به معرض نمایش عمومی گذاشته شد.

آن زمان ایرانی ها برای تماشای منشور کوروش در موزه ملی ایران صف کشیدند و در ده روز نخست حدود ۵۰ هزار بازدیدکننده و روزانه حدود ۲ هزار بازدید از این منشور صورت گرفت و بدین ترتیب رکورد بیشترین بازدید موزه‌ای در ایران ثبت شد.