به گزارش قدس خراسان، گردش تولید و ایجاد چرخش مالی نیازمند بازارهای جدید است که صادرات در این بخش یک راهکار اساسی محسوب می‌شود اما این پرسش مطرح می‌شود که شرایط صادرات در خراسان رضوی چقدر برای صادرکنندگان استان تسهیل شده است؟
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی در این باره عنوان کرد: برای موفقیت در صادرات باید بدانیم هدفمان چیست، هر چند بزرگ‌ترین هدف از صادرات اشتغال‌زایی و ایجاد گردش در تولید است اما با شرایط به وجود آمده بزرگ‌ترین مسئله هر صادرکننده خراسانی مانند سایر صادرکننده‌های ایرانی تعهد ارزی است یعنی صادرکننده اگر بخواهد کالا صادر کند بابت تعهد ارزی برای صادرات باید
۲۰ درصد هزینه سربار بدهد.
کاظم شیردل ادامه داد: صادرکننده کالای خود را با قیمت بازار آزاد خریداری و صادر می‌کند و ارزی که می‌خواهد وارد کند باید نیمایی و یا ثنایی باشد که قیمت کمتری نسبت به ارز آزادی دارد که صادرکننده کالای خود را با آن تهیه می‌کند.
وی به راه حل‌های دیگر ورود ارز حاصل از صادرات به کشور اشاره کرد و گفت: راه حل دیگری هم وجود دارد و آن دادن پول حاصل از صادرات به یک واردکننده است تا آن را به کشور بیاورد اما واردکننده هم برای این کار دلاری ۳ تا ۴هزار تومان می‌گیرد تا کالا وارد کند و باید تأکید کرد یکی از مشکلات اصلی صادرات وجود تعهد ارزی است که بسیاری از موارد صادراتی استان از جمله خدمات فنی مهندسی، محصولات کشاورزی، صنعت و معادن و تمام کالاهای صادراتی را درگیر کرده است.
شیردل در ادامه در تشریح تبعات وجود تعهد ارزی در صادرات استان با توجه به نزدیکی به مرزها گفت: از تبعات این طرح در آینده فرار از تعهد ارزی است که سبب می‌شود کالاها برای خروج از استان قاچاق شود. به عبارت دیگر صادرات بدون وجود اظهارنامه گمرکی و به صورت قاچاق اتفاق می‌افتد و به عنوان نمونه می‌توان به زعفران اشاره کرد.
وی وجود مشکلات زیرساختی در بحث حمل و نقل استان را جدی دانست و ادامه داد: پس از تعهد ارزی مشکل صادرکنندگان استان زیرساخت‌های حمل و نقلی است که قیمت تمام شده کالای صادراتی را بالاتر می‌برد و قدرت رقابت صادرکننده را کم می‌کند.
نبود برنامه برای صادرات راه را برای خام‌فروشی هموار می‌کند
به گفته رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی حل مشکلات صادرات استان نیازمند برنامه‌ریزی و آماده کردن زیرساخت‌هاست و در صورت تحقق نیافتن این موضوع شاهد افزایش خام‌فروشی خواهیم بود.
وی ادامه داد: نوع صادرات استان در حال تغییر است و به سمت خام‌فروشی کالاها از جمله فولاد و پتروشیمی در حال حرکتیم. در گذشته از استان خراسان رضوی کفش، لباس ورزشی، پوشاک و سایر کالاها را صادر می‌کردیم و شرایط طوری بود که حتی تولیدهای مختلف اصناف صادرات کالا داشتند اما متأسفانه به خاطر قیمت تمام شده کالا شرایطی پیش آمده که ما بخش زیادی از کالاهای تولیدی و مازاد را به دلیل قیمت تمام شده گران‌تر از رقیبان نمی‌توانیم صادر کنیم و این بزرگ‌ترین معضل صادرات استان و کشور است.
شیردل تصریح کرد: خام‌فروشی شاید بیشتر در بحث معدن مطرح باشد اما منظور این است که موارد مختلف از جمله مواد پتروشیمی تبدیل به کالا شود و بعد ما آن را صادر کنیم. هر کالا برای صادرات باید ارزش افزوده و اشتغال داشته باشد اما در حال حاضر وقتی تولید می‌شود قیمت آن با قیمت‌های جهانی رقابت‌پذیر نیست و در نهایت برای ماندن در بازار مجبور به خام‌فروشی هستیم. در حال حاضر در پتروشیمی گرانول و در فولاد شمش صادر می‌کنیم که در صورت وجود برنامه صادراتی می‌توانیم کالایی با ارزش افزوده بالاتر صادر کنیم.
مشکلات عضویت در پیمان‌های بین‌المللی
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی به عضویت ایران در پیمان‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر کشور ما جزو پیمان‌های شانگهای، بریکس، دبلیو تی‌او و اوراسیاست اما اگر قیمت تمام شده کالا را نتوانیم مدیریت کنیم خود به خود با توجه به این پیمان‌ها واردکننده خواهیم شد. براساس این پیمان‌ها صادرات کالاها بدون تعرفه است اما چون قیمت تمام شده کالاهای صادراتی ما بالاتر است قدرت رقابت با اعضای این پیمان‌ها را نداریم و کالاهای کشورهای دیگر وارد بازار می‌شود و خود به خود به مشکل خواهیم خورد.
وی تدوین برنامه‌های صادرات و ایجاد زیرساخت‌ها را ضروری دانست و عنوان کرد: اگر برنامه‌ای برای صادرات و زیرساخت نداشته باشیم عضویت در این پیمان‌ها برای تولید و صادرات ما مشکل‌آفرین خواهد شد. بیشتر آمار صادرات ما در بخش محصولات کشاورزی است که مزیت‌های خراسان رضوی محسوب می‌شود و باید گفت عمده محصولات ما مانند پسته و زعفران به صورت فله‌ای از استان صادر می‌شود.
شیردل ادامه داد: یک پیشنهاد خوب برای صادرکنندگان آوردن طلا بود که تعهد ارزی با مبلغ کمتری برای صادرکنندگان داشت، اما در حال حاضر می‌گویند طلای وارداتی در بورس ارائه شود و مشکلاتی برای صادرکننده‌ها در این زمینه درست شده، کار خوبی است حتی این صحبت بود که خودرو یا تلفن همراه بالای ۶۰۰ دلار وارد تا تعهد ارزی محقق شود اما نتیجه داشتن این موارد نیاز به برنامه‌ریزی و بها دادن به صادرات است. متأسفانه در حال حاضر صادرکننده مبلغ مازادی را در صادرات متحمل می‌شود که نمی‌تواند آن را تأمین کند و ادامه‌دار بودن این شرایط سبب می‌شود صادرکندگان از بازار حذف شوند.
ضرورت نظارت بر کالاهای وارداتی
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی نظارت بر ارز مصرفی واردکنندگان را ضروری دانست و عنوان کرد: بر ارزهایی که به واردکنندگان داده می‌شود باید نظارت کامل باشد که اگر از صادرکننده ارز نیمایی یا ثنایی می‌گیرند، واردکننده هم تحت نظر باشد تا کالایی که وارد می‌کند به قیمت ارز ثنایی عرضه کند تا در چرخه تولید کالا هزینه تمام شده کمتر باشد.
وی تشریح کرد: به عبارت دیگر صادرکننده با ارز آزاد کالای خود را می‌خرد و به قیمت پایین‌تر از آنچه برایش هزینه شده باید ارز حاصل از تلاش خود را به کشور وارد کند، این در حالی است که واردکننده با ارز نیمایی و با قیمت پایین جنس وارد می‌کند که اگر در بازار به قیمت بازار آزاد بفروشد در چرخه تأمین کالا برای صادرات به ضرر صادرکننده تمام می‌شود و نظارت و کنترل جدی بر این مطلب نیست.
شیردل اعضای اتحایه صادرکنندگان استان را ۲۰۰نفر عنوان کرد و گفت: برای موفقیت در بازارهای عضو پیمان‌های بین‌المللی باید برای شرکت‌های خرد و متوسط انجام کارگروهی را برنامه‌ریزی کنیم که اگر سفارشی از کشورها آمد بلافاصله تأمین کنیم و در صورتی که آماده نباشیم بازار را از دست می‌دهیم و آمادگی، ضرورت حضور در بازارها و پیمان‌های بین‌المللی است.
وی توضیح داد: بازارها و فرصت‌های موجود در پیمان‌های بین‌المللی برای استان باید شناسایی شود و این تعریف را انجام دهیم که چه کالاهایی مورد نیاز است سپس به دنبال تولید آن‌ها در قالب کارگروهی برای عرضه در این بازارها برویم و باید یادآور شد اگر این روش و راه محقق نشود ما حتماً در این بازارها شکست می‌خوریم و واردکننده این بازارها می‌شویم.
برنامه‌ریزی حقیقی نیازمند کار عملیاتی
شیردل یادآور شد: برای موفقیت در این عرصه بخش دولتی باید به بخش خصوصی بها بدهد و در برنامه‌ریزی‌ها و تدوین برنامه‌ها از نظر بخش خصوصی استفاده کند. شاید جلساتی برگزار شود اما چون چندان تجربه بازارهای جهانی را نداریم نیازمند کار عملیاتی هستیم و باید به این نکته اشاره کرد که برای ورود به هر بازاری باید زیرساخت‌هایی که داریم آماده باشد. هر چند مسئولان استانی در رفع مشکلات پای کار هستند اما بیشتر تصمیم‌گیری‌ها در مرکز انجام می‌شود و با توجه به محدودیت‌ها بابت تحریم‌های ظالمانه و وجود قوانین و مقرراتی که مخل کسب و کار است صادرکنندگان در بحث صادرات با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می‌کنند.
وی تصریح کرد: به سه دلیل قیمت تمام شده برای صادرکننده گران تمام می‌شود که این سه دلیل شامل تعهد ارزی، حمل و نقل کالا و انتقال موارد مالی است. تعهد ارزی ۲۰درصد و نقل و انتقال مالی در بهترین حالت ۵/۱ درصد بر هزینه تمام شده کالا اضافه می‌کند که در کنار این موارد باید از افزایش قیمت حمل و نقل کالا به دلیل افزایش قیمت از طرف واسطه‌ها هم یاد کرد و این در حالی است که در کشورهای دیگر به دلیل تحریم نبودن سیستم بانکی، نقل و انتقال مالی و حمل و نقل مشخص است و این موارد در قیمت تمام شده کالای صادراتی مؤثر است.
خبرنگار: طاهره فجر داودلی
نظر شما