دکتر توحید گنج با تأکید بر اینکه بنا برنتایج به دست آمده  از این تحلیل، تمامی سوالات طراحی شده در آزمون‌های نهایی فیزیک در طول سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲، برگرفته از متن و محتوای کتاب درسی، به عنوان اصلی‌ترین منبع در نظام آموزشی بوده است افزود: سوالات مبتنی بر اهداف کتاب درسی به عنوان محتوای رسمی آموزش دانش آموزان و سطوح استاندارد شناختی طراحی شده است.

گنج با بیان اینکه در این مطالعه میزان «همپوشانی» سوالات طراحی شده در آزمونهای نهایی با محتوای کتاب فیزیک نیز مورد بررسی قرار گرفته است اظهار کرد: نتایج این پژوهش نشان داد که بخش‌های مختلف تشکیل دهنده محتوای کتاب و نمرات ملاک در حیطه‌های یادگیری برای طراحی سوالات، مد نظر قرار گرفته‌اند تا میزان یادگیری دانش آموزان از اهداف آموزشی کتاب درسی در سطوح مختلف را مورد سنجش قرار دهند.

وی ادامه داد: نتیجه این مطالعه حاکیست که تمامی قسمت‌های تشکیل دهنده کتاب درسی اعم از توضیحات، متن درس،مثال‌ها، پرسش‌ها، تمرین‌های داخل و پایان فصل‌ها به همراه نمودارهای مربوط به اهداف آموزشی کتاب فیزیک، در سوالات طراحی شده مورد توجه قرار داشته است.

دبیر دبیرخانه راهبری درس فیزیک در پاسخ به این که آیا دانش‌آموزان کم برخوردار که به کتاب‌های کمک آموزشی دسترسی ندارند، توانایی پاسخگویی به سوالات را داشتند و می‌توانستند با مطالعه کتاب درسی از پس سوالات بر بیایند گفت: بلی؛  به دلیل اینکه هیچ سوالی خارج از محدوده و اهداف کتاب طرح نشده است، اگر دانش‌آموزی کتاب وزارتی(درسی) را  کامل مطالعه کرده و یاد گرفته باشد از پس پاسخگویی به سوالات بر می‌آید.

سطح دشواری سوالات طراحی شده در حد «متوسط»

گنج با جمع‌بندی داده‌ها و نتایج حاصل از این تحقیق به چند نکته اشاره کرد و افزود: هیچ سوالی خارج از محتوا و اهداف کتاب درسی در هیچ نوبت آزمون نهایی طراحی نشده و سوالات طرح شده در آزمون در هیچ نوبتی دشوار نبوده‌اند، بلکه اکثر سوالات در سطح «متوسط» طراحی شده بودند.

وی ادامه داد: تحلیل آزمون‌ها از این موضوع حکایت دارد که معمولاً در سال‌های گذشته تیپ و نوع سوالات، تکرار شونده بوده و تقریبا قالب مشخصی داشتند لذا معمولا اگر کسی نمونه سوالات سال‌های گذشته را مرور و حل می‌کرد، نمره قابل قبولی کسب می‌کرد که به نظر می‌رسد همین امر باعث شده بود دانش آموزان اشتیاق زیادی به مطالعه کامل کتاب درسی و آموزش مفاهیم آن نداشته باشند.

گنج با تاکید بر اینکه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور، باعث امیدواری درباره برگشتن مرجعیت آموزشی به کتاب و کلاس درسی و جایگزینی یادگیری پایدار به جای یادگیری نکته و تست محور شده است، گفت: اگر کسی می‌خواهد در آزمون نهایی نمره بهتری کسب کند لازم است کل کتاب درسی را با دقت بخواند و همه پرسش‌ها، مثال‌ها و تمرین‌های کتاب را با توجه به نمودارهای مربوط به مفاهیم کتاب درسی، کار کند.

وی به دانش آموزان پایه دوازدهم امسال توصیه کرد که برای آمادگی در آزمون نهایی فیزیک، هیچ بخشی از کتاب درسی را حذف نکنند و طبق برنامه مدرسه و تا زمان اتمام کتاب درسی، فرصت یادگیری را مغتنم شمرده و سر کلاس درس حضور داشته باشند.