گرما زدگی یک وضعیت ناخوشایند است که ممکن است در دوران گرما و افزایش دمای هوا اتفاق بیفتد. این مشکل می‌تواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی افراد شود، از جمله دچاری به دهیدراسیون، سوختگی، افزایش ضربان قلب و حتی ضایعه مغزی. بنابراین، اهمیت اقدامات جلوگیری از گرما زدگی در فصل تابستان بسیار مهم است.
علائم و نشانه‌های گرمازدگی
در بدن ما به میزان بسیار زیادی حرارت داخلی تولید می‌شود که به طور طبیعی ما خودمان را با عرق کردن و خارج کردن دمای اضافی از راه پوست، خنک نگه می‌داریم. اما در برخی شرایط خاص مانند دمای بسیار بالا، رطوبت بالا و یا فعالیت شدید در زیر آفتاب داغ، این سیستم خنک کننده ممکن است درست عمل نکند و اجازه دهد که گرما تا حد خطرناک و آسیب‌رسانی در بدن بالا برود. اگر فردی آب بدنش را از دست بدهد و همچنین به اندازه کافی نیز عرق نکند تا بدنش خنک شود، در این صورت دمای داخلی بدن افزایش پیدا کرده و گرمازدگی بروز می‌کند.
اگرچه ممکن است در این حالت در هر فردی علائم متفاوتی بروز کند، اما در مجموع شایعترین علائم گرمازدگی شامل سردرد، سرگیجه، عدم قدرت تمرکز و گیجی، خستگی، گرما و خشکی پوست که قرمز می‌شود اما عرق نمی‌کند، افزایش شدید حرارت بدن، از دست دادن هوشیاری، تند شدن ضربان قلب و حالت توهم است. در ادامه به چند توصیه برای جلوگیری از گرمازدگی می پردازیم.
گاهی بیشتر آب بنوشید
حداقل ۸-۱۰ لیوان آب در روز مصرف کنید و از نوشیدن آب سرد و منظم استفاده کنید. تحرک بدنی، در هر فصلی از سال، میزان دریافت آب را افزایش می‌دهد و این در فصل گرما، مهم‌تر است. از نظر متخصصان مایوکلینیک آمریکا، اگر ورزش می‌کنید، علاوه بر نیاز پایه، ۱.۵ تا ۲.۵ لیوان آب بیشتری نیاز دارید. اگر فعالیت بدنی شما بیش از یک ساعت طول بکشد، به مقدار آب بیشتری نیاز خواهید داشت. اگر جمع‌بندی کنیم، میزان نیاز روزانه به آب به میزان تعرق بدنی، نوع و مدت زمان ورزش بستگی دارد. زنان باردار و همین طور زنان در دوره شیردهی به میزان آب بیشتری نیاز دارند اما برای آنکه بدن در طول روز میزان کافی آب دریافت کرده باشد، به شکل پایه باید در این فواصل زمانی، به میزان یک لیوان آب بنوشید پس از برخاستن از خواب، پیش از رفتن به رختخواب پایان هر وعده غذایی و دو بار در طول روز برای مثال همراه با میان‌وعده صبح و عصر اما در روزهای گرم سال، باید علاوه بر این مقدار، دو فنجان دیگر نیز بنوشید.
پوشش مناسب تابستان
مهم‌ترین موضوعاتی که می‌تواند به حفظ سلامت بدن در تابستان کمک کند، ایجاد جریان هوای طبیعی بر روی پوست است. جریان هوا از افزایش دمای بدن، آفتاب سوختگی و ایجاد مشکلات پوستی جلوگیری می‌کند. برخی از انواع پارچه‌ها مانند نخ‌پنبه، با توجه به اینکه دارای منافذی بر روی بافت خود هستند، جریان هوای طبیعی را بر روی پوست ایجاد می‌کنند. همچنین پارچه‌های نازک‌تر مانند حریر هم از این جهت انتخاب مناسبی برای فصول گرم سال به حساب می‌آیند.
استفاده از چتر یا سایه‌بان
هنگام خارج شدن از منزل برای محافظت از خود در برابر نور آفتاب از چتر یا سایه‌بان برای، کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید . در صورتی که می‌خواهید در محیط بیرون باشید، ساعات بیرون ماندن را به تدریج اضافه کنید تا بدنتان به هوای بیرون عادت کند. مکرر مایعات بنوشید و از بالا رفتن حرارت بدن با استفاده از اسپری مرطوب کننده جلوگیری کنید.
در گرما چای ننوشید
نوشیدن همه نوشیدنی‌ها در اوج گرما خوب نیست. از جمله آنها نوشیدنی‌های حاوی کافئین است. مصرف نوشیدنی‌هایی مانند چای (به‌ویژه پررنگ) و قهوه و انواع نوشیدنی‌های تهیه‌شده از آن، باعث تشدید تشنگی می‌شود. دلیل آن نیز کافئین و تئین موجود در قهوه و چای است. در صورتی که عادت به نوشیدن چای و قهوه دارید، مقدار آن را بسیار کاهش دهید تا آب بدن کاهش پیدا نکند.
راه درمان گرمازدگی
از آنجا که گرمازدگی می‌تواند آسیب‌های دائمی را متوجه فرد گرمازده کرده و حتی می‌تواند موجب مرگ وی نیز شود، لذا درمان سریع آن بسیار حائز اهمیت است. عموما استراحت در رختخواب توصیه می‌شود و ممکن است دمای بدن تا هفته‌ها پس از گرمازدگی به طور غیر طبیعی کاهش یا افزایش پیدا کند.
چندین توصیه که می‌تواند از شما در برابر تاثیرات شدید گرمازدگی محافظت کند عبارت است از در طول انجام فعالیت‌های شدید در خارج از منزل بویژه در روزهای گرم مقادیر زیادی مایعات بنوشید. آب و نوشیدنی‌های ورزشی بهترین انتخاب هستند.از نوشیدن چای، قهوه، سودا و الکل خودداری کنید چرا که این مایعات می‌توانند به از دست رفتن آب بدن کمک کنند.
ناهید آذرنوش -خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما