مدیر کل حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان محیط زیست گفت: در ایران قدیم هزاران سال پیش آبخیزداری سنتی را در کشور داشتیم اما به مرور به سمت سدسازی پیش رفت و سازه محور شد، در حالیکه که با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور، طرح آبخیزداری نباید به این سمت کشیده می شد، باید از دانش های بومی خود بهره کافی را ببریم.
لادن رضیکرد محله افزود: به عنوان مثال سازه آبی شوشتر متعلق به چند هزار سال پیش است دانش به کار رفته در آن هنوز مورد تعجب دنیاست، نباید به راحتی از کنار آن بگذریم، دانش بومی که سازگار با محیط، تجربه و شرایط جغرافیایی است، قطعا اثرگذاری آن به مراتب بیشتر خواهد بود.
وی با اشاره به بروز سیل های مخرب و فرسایش خاک در چند سال اخیر گفت: تا زمانی که آب و خاک را جدا از هم ببینیم نمی توانیم به هدفمان که حفاظت از این منابع است برسیم، این دو مولفه باید در کنار هم دیده شوند، این روزها به این نتیجه رسیده اند که آلودگی هوا و انتشار دودکش ها بر روی زمین می نشیند و اثرات مخربی به همراه دارد بنابراین جدا مدیریت کردن هر کدام از این مولفه ها فایده ای به همراه نخواهد داشت.
وی اظهار داشت: بر اساس اعلام فائو یک چهارم تنوع زیستی دنیا داخل خاک است و سه چهارم بعدی هم در خاک نگهداری و حفظ می شود، در واقع بقیه تنوع زیستی موجود در جنگل ها هم در خاک حفاظت می شوند به این معنا که خاک از درختان نگهداری می کند و باعث می شود تنوع زیستی شکل بگیرد، علاوه بر این در مناطق کویری هم خاک باعث شکل گیری و حفظ تنوع زیستی می شود.
رضیکرد محله تاکید کرد: بنابراین باید بحث آب، خاک، هوا و تنوع زیستی به صورت اکوسیستمی و مدیریت همه جانبه در کنار هم دیده شود، یکی از مواردی که باید در این بخش از مدیریت به آن توجه شود بحث پخش سیلاب است، یعنی اگر خاکی داشته باشیم که قدرت نفوذ مناسبی نداشته باشد در صورت بروز باران، آب فرصت نفوذ در خاک را پیدا نخواهد کرد و وقتی که سرعت و حجم باران زیاد می شود به سیل تبدیل شده و روی زمین جاری می شود و هر آنچه که در مسیر باشد را با خود می برد.
وی ادامه داد: بنابراین اگر به آب فرصت نفوذ بدهیم سیلی جاری نخواهد شد، این کار زمانی اتفاق می افتد که خاک تخریب نشده باشد تا قدرت نفوذ را از دست ندهد و آنرا حفظ کند، در این صورت آب به جای اینکه به سیلاب تبدیل شود در خاک نفوذ می کند و باعث تغذیه منابع آبی زیر زمینی می شود که همزمان با آن رطوبت خاک هم حفظ می شود که در این صورت دچار فرسایش و تخریب نخواهد شد.
مدیر کل حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان محیط زیست با تاکید بر اهمیت پخش سیلاب در زمان وقوع سیل گفت: این یکی از موضوعات مهمی است که در آبخیزداری هم بسیار حایز اهمیت است، در واقع ارتباط زیادی بین آبخوانداری و آبخیزداری با پخش سیلاب وجود دارد اگر بتوانیم رابطه بین آبخیزداری، آبخوانداری، آب، خاک و تنوع زیستی را درک کنیم و حفاظت از آنها را در سیاستگذاریها کنار هم ببینیم موفق خواهیم شد، در این زمینه اتفاق خوبی در دولت سیزدهم افتاد و تمام خط مشی ها و استراتژی ها نوشته، تصویب و ابلاغ شد و در برنامه هفتم هم آورده شده است که اگر به طور کامل اجرایی شوند نتایج خوبی حاصل خواهد شد.
وی ادامه داد: در این راستا طرح پخش سیلاب در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته و برای اولین بار در برنامه هفتم به طور کامل به این طرح پرداخته شده است که قطعا اجرای آن نقش بسیاری در کاهش تخریب سیلاب ها و به طور کلی بروز سیل خواهد داشت، در واقع مهار سیلابها، تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، بهبود پوشش گیاهی و افزایش تولید مراتع از پیامدهای اجرای طرحهای پخش سیلاب در کشور است که باید جدی به آن پرداخته شود.
نظر شما