سیدصولت مرتضوی، وزیر کار و دیگر مسئولین این وزارتخانه بارها اعلام کردهاند که دولت سیزدهم موفق به ایجاد بیش از یک میلیون شغل در سال شده است. همچنین ادعا کردهاند که نرخ بیکاری در طی این ۳ سال، از ۱۱ درصد به ۸.۸ درصد رسیده است.
با این وجود شواهد دقیقی درباره نحوه ایجاد یک میلیون فرصت شغلی و بودجه تامین هزینهها وجود ندارد. علاوه بر این، آمار خالص تعداد جمعیت فعال کشور و افراد جویای کار محاسبه و منتشر نشده است و عملاً مشخص نیست این یک میلیون شغل چطور و کجا ایجاد شدهاند. حتی یک مدرک تصویری از فرد شاغل یا محلی که در آن اشتغالزایی شده است هم منتشر نشده و تنها تعدادی عدد و ارقام بدون پشتوانه اعلام شده است.
مدتی هم اشتغالزایی توسط دولت در فضای مجازی دستمایه طنازی کاربران شده بود؛ به طوری که می گفتند اگر فردی دو ساعت در هفته کار کند، شاغل محسوب میشود و با این حساب فرد سیر کسی است که هفتهای یکبار غذا بخورد!
ناصر چمنی در رابطه با سخنان اعضای وزارت کار برای ایجاد یک میلیون شغل در سال در گفتوگو با خبرنگار تحریریه جوان قدس اظهار کرد: اصلا نمیتوان به ادعای ایجاد یک میلیون شغل در سال اعتماد کرد. دوستانی که در وزارت کار هستند، آمار مختلفی اعلام میکنند که با واقعیتها سنخیتی ندارد. مردم از صحت یا کذب بودن اعداد و ارقام آگاه میشوند و نمیتوانیم با سخندرمانی یک موضوع را به جامعه القا کنیم؛ بلکه باید برای اثبات حرف خود مدرک ارائه دهیم.
چمنی در ارتباط با راستیآزمایی این ادعا بیان کرد: سازمان تامین اجتماعی، نهادی است که از نظر آماری بهروزترین مرکز داده و اطلاعات است. با جستوجو در آمار این سازمان میتوانیم بهسادگی به تعداد کارگران مشغول به کار و بیمهپردازان تامین اجتماعی پی ببریم و گزارش دهیم که چه تعداد بیمهپرداز ریزش کردهاند و چه تعداد بیمهشده اجباری جدید وارد سازمان شده است. لذا مسئولین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی میتوانند به این وسیله با مقایسه آمار و ارقام، ایجاد یک میلیون شغل در یکسال گذشته را اثبات و مشخص کنند چه تعداد نیروی کار جدید به بدنه جامعه کارگری ما افزوده شده است.
زمانی دولت اشتغالزایی کرده که شغل پایدار باشد
این کارشناس روابط کار در خصوص استفاده از اشتغال پایدار در آمارگیریها عنوان کرد: از سوی دیگر ما نمیتوانیم ایجاد یک میلیون شغل را به عنوان اشتغال پایدار و ثابت لحاظ کنیم. اگر شغلی پایدار باشد، میتوانیم بگوییم دولت توانسته شرایطی ایجاد کند که کارخانهای راهاندازی شود و با افزایش رشد اقتصادی در کشور، نیروی انسانی در بازار کار افزایش پیدا کرده و اشتغالزایی کرده است. برای مثال اکنون که فصل تابستان را سپری میکنیم اوج جذب کارگران فصلی در مجموعهها و صنایع مختلف است.
او با اشاره به قانون کار که مقرر کرده است ۴۴ ساعت کار در هفته برای هر فرد شاغل الزامی است، تشریح کرد: با این روش، آمار اشتغال به شدت پایین میآید و دولت دست به آمارسازی میزند؛ به طوری که تعریف فرد شاغل در دو سه ساعت در هفته خلاصه شده و اینگونه آمار اشتغال افزایش پیدا کرد.
چمنی در ادامه گفت: البته نهتنها دولت سیزدهم بلکه دولتهای پیش از آن هم با تغییر در مفهوم کار سعی میکردند آمار اشتغال را افزایشی و نرخ بیکاری را کاهشی نشان دهند؛ اما شاید این دولت بیشتر در این زمینه ممارست کرده است.
کشورهای پیشرفته هم توان ایجاد سالانه یک میلیون شغل را ندارند
این فعال کارگری با بیان چگونگی اثبات ایجاد یک میلیون شغل در سال توضیح داد: وقتی نحوه اشتغالزایی مطرح نمیشود، به این معناست کار کارشناسی شدهای انجام نشده که به ایجاد یک میلیون شغل منجر شده باشد. وقتی هیچ بودجهای برای ایجاد یک میلیون شغل در بودجه سالانه کشور لحاظ نشده و هیچ خبری هم بابت راهاندازی و شروع به کار کارخانه و کارگاهی منتشر نشده است، ایجاد یک میلیون شغل از نظر علمی و منطقی قابل اثبات نیست.
او ضمن اشاره به اینکه حتی ایجاد یک میلیون شغل در مدت یک سال در کشورهای پیشرفته هم امکانپذیر نیست، گفت: در مواجهه با این ادعا برمیگردیم به همان مبحثی که با یک میلیون تومان میتوان اشتغال آفرینی کرد! در واقع هرچقدر ایجاد شغل با یک میلیون تومان امکانپذیر باشد، ایجاد یک میلیون شغل در یک سال هم میسر است.
افسانه پدرامیفر – خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما