به گزارش قدس آنلاین به تازگی مناظره ای در خصوص "دولت و مسئله ارز" بین دو اقتصاددان نام آشنای کشور برگزار شد. در این مناظره علینقی مشایخی استاد بازنشسته دانشگاه شریف و حسین راغفر عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا به بحث و گفت و گو در خصوص نحوه ی تعیین نرخ ارز و همچنین بررسی سیاست های ارزی دولت ها پرداختند. در ادامه به برخی از نکات مهم این مناظره می پردازیم.

در این مناظره علینقی مشایخی با انتقاد از ارز چند نرخی و رانت هایی که وجود این سیاست ایجاد می کند گفت: وقتی شما ارزی زیر نرخ ارز بازار را در اختیار گروهی حتی برای واردات کالاهای اساسی قرار می دهید، فی نفسه برای گروهی رانت ایجاد کرده اید. اولین اتفاقی که در اینجا رخ می دهد بیش اظهاری است که به وجود می آید. یعنی این افراد مقداری ارز را ارزان تر می گیرند اما صورتی که می دهند بیشتر از آن چیزی است که برای واردات کالا خریده اند.

همچنین حسین راغفر نیز با انتقاد از تکرار چرخه های جهش نرخ ارز عنوان کرد، چیزی به نام بازار آزاد در اقتصاد ایران وجود ندارد و صاحبان ارز و کارگزاران بزرگ این بازا را در جهت حداکثر کردن منافع خود کنترل می کنند و در ماین میان مردم به واسطه ی افزایش نرخ ارز ضرر می کنند.

مشایخی: ارز چند نرخی یعنی توزیع رانت

مشایخی افزود: از طرفی کالاهایی که با ارز های ترجیحی وارد شده اند، معلوم نیست که در نهایت با قیمت تمام شده بر مبنای ارز ترجیحی به دست مردم برسد. در واقع این ارز ترجیحی اصابت نمی کند و کالاهایی که وارد می شوند از طریق کانال هایی در بازار با همان نرخ ارز بازار نرخ گذاری می شوند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: نکته دیگری که وجود دارد این است که کالاهایی که با ارز ترجیحی وارد کشور شده اند، می توانند از کشور قاچاق شوند. به عنوان مثال قاچاق دارو در کشور ما زیاد است، چرا که با قیمت رسمی وارد کشور می شوند و آن طرف مرز ارزان تر است و به همین دلیل به بیرون کشور قاچاق می شود.

مشایخی با اشاره به از بین بردن انگیزه ی تولید با تخصیص ارزی زیر نرخ ارز بازار ازاد گفت: وقتی شما می توانید با گرفتن ارز ترجیحی به فوریت به ثروتی قابل توجه دست پیدا کنید، مشخص است که انگیزه ی تولید دیگر ندارید و اینگونه است که تولید کشور رشدی نخواهد کرد. بنابراین هرکسی که صاحب نفوذ است می رود و در صف تخصیص ارز قرار میگیرد، نمونه آن چای دبش است که سرنوشت آن معلوم نیست.

راغفر: بازار آزاد اسم رمزی است که سر مردم کلاه بگذارند

در ادامه حسین راغفر، با اشاره به ساختار غلط نظام اقتصادی کشور گفت: ما در دهه اول انقلاب با وجود تحریم ها و حتی جنگ تحمیلی، بسیار شرایط مناسب تری نسبت به امروز به لحاظ اقتصادی داشتیم. در آن برهه آموزش و پرورش، دانشگاه ها و درمان رایگان بود و از طریق تعاونی ها مسکن بسیاری مسکن ساخته شد. مسئله ارز در آن سالها با توجه به اینکه محدودیت های ارزی ما بسیار بیشتر بود، اصلا مسئله مردم نبود.

وی ادامه داد: بعضی از آقایان در همین دولتی که تشکیل نشده مدعی تک‌نرخی‌سازی ارز هستند و این واقعا مسخره است و ما صدبار این مارپیچ تورمی را توضیح دادیم؛ چرا نمی‌پذیرند؟ چون کارگزار صاحبان منافع بزرگ هستند. در اتاق‌هایی تصمیم می‌گیرند نرخ ارز فلان قدر شود و اسمش را می‌گذارند بازار آزاد! بازار آزاد اسم رمزی است که سر مردم را کلاه بگذارند؛ بازار آزاد کجاست که محاکمه‌اش کنید؟