علیرضا مرندی، در نخستین کارگاه تخصصی ارتباطات فرهنگستان علوم پزشکی ویژه اصحاب رسانه با عنوان "خبرنگار ارتقا دهنده سلامت"، با تاکید بر اهمیت اطلاع رسانی در حوزه سلامت و ارتقای سواد سلامت در سطوح مختلف جامعه، افزود: "سواد سلامت"، موضوعی مغفول مانده اما بسیار مهم و درخور توجه است.
وی ادامه داد: دانش و سواد سلامت در کشورمان وضعیت مطلوبی ندارد و از گروه پزشکی گرفته تا مجلس و دولت، ممکن است در خصوص شاخصههای سواد سلامت آگاهی کامل نداشته باشند؛ بسیاری از افراد، سلامت را معادل بیمار و بیمارستان میدانند، در حالیکه مباحث سلامت محور فراتر از مقوله درمان جای دارد.
مرندی، ارتقای سواد سلامت و سبک زندگی سالم را مقدم بر درمان عنوان و تصریح کرد: بسیاری از شاخصهای بهداشتی با دانش مردم ارتباط مستقیم دارد و با افزایش دانش سلامت، شاخصهای بهداشتی نیز ارتقا مییابد.
وی تصریح کرد: سواد سلامت باید متناسب با درک افراد جامعه و با زبانی ساده و قابل فهم بیان شده و انتشار یابد؛ بنابراین، رسانههای دیداری، شنیداری و نوشتاری و همچنین مسئولین حوزه سلامت و کادر بهداشت و درمان در مراکز خدمات بهداشتی درمانی باید مطالب مرتبط با سلامتی را با زبانی قابل درک از سوی آحاد جامعه، بیان کنند. ممکن است عده زیادی از مردم با مفاهیم تخصصی پزشکی آشنا نباشند، در این حالت چرخه سواد سلامت ناقص باقی میماند، چراکه با زبانی پیچیده با مردم سخن گفتیم و چیزی بر دانش سلامت آنها افزوده نشده است.
رئیس فرهنگستان علوم پزشکی ایران، عدالت در سلامت را یکی از اهداف والای نظام سلامت عنوان کرد و افزود: ارتقای سواد سلامت، شکاف طبقاتی را کمتر میکند؛ برای مثال، کسی که سواد و آگاهی کاملی از شاخصهای سلامتی ندارد، وقتی علائم بیماری را مشاهده میکند، به وضعیت سلامتی خود توجهی نداشته و زمانی به پزشک مراجعه میکند که دیر و بیماری اش حاد شده است، چنین فردی در مواجهه با پزشک شرح حال درستی نیز نمیتواند ارائه دهد و به تبع، پزشک نیز ممکن است نتواند تشخیص و درمان صحیحی داشته باشد و پروسه درمان ناقص باقی میماند و چنانچه نسخهای تجویز و بازهم اطلاعات درستی به بیمار ارائه نشود و دارو به غلط مصرف شود، مشکلات جسمی اش عود میکند و این بیمار بارها و بارها به سیستم درمان بازمی گردد و هزینههایش افزایش مییابد.
وی ادامه داد: بیماریهایی مانند دیابت، آسم، فشارخون و امثالهم، بیماریهای مزمن به شمار میروند و بیش از سایر بیماریها به آموزش و آگاهی نیاز دارند، اما به دلیل اینکه متولیان سواد سلامت را به درستی انتقال ندادهاند، بیمار به دلیل ضعف آگاهی در پیشگیری از پیشرفت بیماری اش، باید مرتباً مراجعه کند. بنابراین، کادر درمان و پزشکان باید از آگاهی یافتن بیمار نسبت به وضعیت جسمیاش بویژه در مورد بیماریهای مزمن، اطمینان حاصل کنند، زیرا مراجعه مداوم بیمار و افزایش هزینهها، شکاف طبقاتی را افزایش میدهد.
وزیر پیشین بهداشت با بیان اینکه آموزشهای سلامتی باید فعال، قابل فهم، فراگیر و مستمر باشد، خاطرنشان کرد: اگر دانش سلامت به صورت عادلانه و به درستی در همه اقشار جامعه منتشر نشود، بیعدالتی در حوزه سلامت و به دنبال آن شکاف طبقاتی در جامعه ایجاد میشود.
مرندی در ادامه گفت: سواد سلامت فقط در قشر کم سواد و بیسواد ضعیف نیست، بلکه در قشر تحصیلکرده نیز وضعیت مطلوبی ندارد، در غیر اینصورت، اکنون وضعیتی بهتر و مترقی تر را در حوزه سلامت شاهد بودیم.
رئیس فرهنگستان علوم پزشکی گفت: طبق مطالعات انجام شده طی سالیان گذشته، تنها ۴ درصد مرگ و میرها در انسان به علل پزشکی مربوط بوده و ۹۶ درصد موارد به دو عامل "تغذیه و بهداشت" اختصاص دارد. بنابراین اهمیت دانش و سواد سلامت و پیشگیری از ابتلای به بیماریها و اصلاح سبک زندگی، بیشترین تأثیر را در ارتقای سلامت انسان، بالا رفتن کیفیت زندگی و کاهش هزینههای درمان و شکاف طبقاتی خواهد داشت.
نظر شما