پتروپالایشگاه‌ها که از ادغام پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها به وجود می‌آیند، مزیت‌های زیادی برای کشورها دارند. به همین دلیل طی سال‌های گذشته با جدیت در دستور کار کشورهای مختلف قرار داشته‌اند. این واحدهای صنعتی کمک می‌کنند که از خام فروشی فاصله بگیریم و به تولید محصولات نهایی و با ارزش افزوده بالا مبادرت کنیم.

مزیت‌های پتروپالایشگاه‌ها فقط از نظر اقتصادی مطرح نیست. این واحدهای صنعتی به لحاظ زیست محیطی و امنیت انرژی نیز برایمان مزیت دارند. با توجه به این مزیت‌ها، ضرورت دارد وزیر نفت آتی برنامه مدونی در این حوزه داشته باشد و بتواند مصوبات قانونی را در این زمینه اجرایی کند.

خوشبختانه بسترهای لازم برای توسعه پتروپالایشگاه‌ها در کشور وجود دارد. قانون تنفس خوراک و مصوبه برنامه هفتم توسعه مبنی بر تهاتر روزانه 150 هزار بشکه نفت با تجهیزات پتروپالایشگاهی چارچوب‌هایی هستند که در زمینه توسعه پتروپالایشگاه‌ها مشخص شده‌اند.

نیاز است دولت به عنوان قوه مجریه اهتمام جدی به توسعه پتروپالایشگاه‌ها داشته باشد و وزارت نفت برنامه مدونی در این حوزه ارائه دهد. به زعم کارشناسان، توسعه مینی پتروپالایشگاه‌ها مانند آنچه در کشورهای شرق آسیا و از جمله چین راه‌اندازی شده است، می‌تواند بسیار کارساز باشد.

به زعم بسیاری، پتروپالایشگاه‌ها جزو مسائل اولویت‌دار کشور است و غفلت از آن‌ها می‌تواند مضرات زیادی برایمان داشته باشد. از همین رو، باید سیاست‌گذاری‌های دقیق در راستای اجرای مشوق‌های قانونی برای توسعه پتروپالایشگاه‌ها در دستور کار باشد.

نظرات مرتضی صبوری‌فرد، کارشناس ارشد انرژی را در خصوص مسائلی که در بالا گفته شد، جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.

صبوری­ فرد در خصوص لزوم توسعه پتروپالایشگاه در کشور و مزیت­ هایی که این طرح برایمان دارد، تصریح کرد: مزیت­ های این واحدهای صنعتی به لحاظ صنعتی، محیط زیستی و اقتصادی بر کسی پوشیده نیست. پتروپالایشگاه­ها سود سرشاری را نصیب ما می ­کنند و به دور شدن کشور از خام فروشی منجر می­ شوند.

وی ادامه داد: توسعه پتروپالایشگاه ­ها برای اقتصاد ملی مزیت دارند. این واحدهای صنعتی می ­توانند ارزش افزوده بالایی ایجاد کنند و به افزایش درآمدهای ارزی کشور منجر شوند. احداث و بهره ­برداری از پتروپالایشگاه ­ها به لحاظ اشتغال­ زایی نیز برایمان اهمیت دارند و منافع کشور را تأمین می ­کنند. به کار گرفتن نیروهای ماهر در حوزه ­های فنی و غیرفنی به افزایش اشتغال­ آفرینی در کشور می­ انجامد که در نهایت به نفع اقتصاد ملی است.

این کارشناس ارشد انرژی توضیح داد: یکی از جنبه ­های توسعه پتروپالایشگاه­ ها موضوع صنعتی شدن کشور است. باید در نظر داشته باشیم که ساخت این واحدهای صنعتی نیازمند زیرساخت­ های اساسی مانند راه ­ها، بنادر و خطوط انتقال انرژی است که به صنعتی شدن مناطق مختلف کشور کمک می­ کند. از سوی دیگر، توسعه پتروپالایشگاه ­ها به تقویت صنایع پایین دستی نظیر صنایع شیمیایی پلاستیک، نساجی و... می ­انجامد.

صبوری­ فرد گفت: موضوع بعدی که در ارتباط با پتروپالایشگاه ­ها اهمیت دارد، مسئله استقلال انرژی است. در این رابطه، با احداث پتروپالایشگاه­ها به سمت کاهش وابستگی به واردات محصولات نهایی و فرآورده ­ها حرکت می­ کنیم که از اهمیت اساسی برخوردار است. به این ترتیب، کاهش هزینه­ های وارداتی و تقویت استقلال اقتصاد انرژی کشور رقم می­ خورد.

وی ادامه داد: پتروپالایشگاه ­ها می ­توانند از طریق بهبود فرآیندهای تولید و پالایش از منابع نفتی، بهره ­وری بیشتری داشته باشند و از هدررفت منابع جلوگیری کنند. پتروپالایشگاه ­ها به لحاظ محیط زیستی نیز برایمان منفعت دارند. استفاده از تکنولوژی­های پیشرفته در پتروپالایشگاه­ ها می ­تواند به کاهش آلاینده­های زیست­محیطی کمک کند. از طریق بازیافت می ­توانیم از محصولات تولید شده در پتروپالایشگاه ­ها مجدداً استفاده و از ایجاد پسماندهای مضر جلوگیری کنیم.

این کارشناس ارشد انرژی توضیح داد: وزیر نفت پیشنهادی دولت چهاردهم باید برنامه مدونی در حوزه توسعه پتروپالایشگاه­ ها داشته باشد. از آنجائیکه پتروپالایشگاه­ های مزیت­ های فراوانی برای کشور دارند و منافع کشور را به لحاظ اقتدار و عدم وابستگی به دیگران تأمین می­ کنند، این موضوع باید با جدیت در دستور کار دولت بعد باشد و وزیر نفت آتی نیز اهتمام جدی به توسعه پتروپالایشگاه ­ها داشته باشد.

صبوری فرد گفت: عملیاتی­ سازی مشوق­ هایی مانند تخصیص تنفس خوراک و قانون تهاتر روزانه 300 هزار بشکه نفت با تجهیزات پتروپالایشگاهی دارای اهمیت زیادی است. این مشوق­ها می­ توانند نقش موثری در توسعه پتروپالایشگاه ­ها در کشور داشته باشند و بستر را برای برخورداری جامعه از مزیت ­های این واحدهای صنعتی فراهم کنند.

وی ادامه داد: تخصیص تنفس خوراک به پتروپالایشگاه­ ها کمک می ­کند که هزینه­ های اولیه این واحدهای صنعتی بزرگ کم شوند و بازگشت سرمایه زودتر اتفاق بیفتد. همین امر به عنوان مشوقی برای سرمایه­ گذاران عمل می­ کند. مصوبه برنامه هفتم توسعه در زمینه امکان تهاتر نفت با تجهیزات پتروپالایشگاهی نیز در شرایط تحریم برایمان مزیت­ های زیادی دارد. این روش ریسک پایینی دارد و می ­تواند دسترسی ما را به اقلام راهبردی موردنیاز در پتروپالایشگاه ­ها تسهیل کند و باید وزیر نفت دولت چهاردهم با برنامه ویژه به دنبال توسعه ظرفیت پتروپالایشگاهی کشور باشد.

وی ادامه داد: از طریق تهاتر نفت با تجهیزات پتروپالایشگاهی می­ توانیم سریع­تر به تکنولوژی­های پیشرفته در این حوزه دسترسی داشته باشیم و روند توسعه پتروپالایشگاه­ها را تسریع کنیم.