به گزارش قدس انلاین، کارشناس تمبر و پژوهش های تمبرشناسی این سازمان با بیان این مطلب گفت:«هفده عدد پاکت نامه تمبردار کمیاب متعلق به دوران احمد شاه قاجار (1925-1909 م. /1304-1288 ه.ش) با مهرهای سانسور پستی در شهرهای مختلف ایران توسط گنجینه تمبر ، اسکناس و سکه موزه آستان قدس رضوی خریداری گردید.»
محمّدرضا شاهرودی زاده خاطرنشان کرد: «این مجموعه نفیس و کمیاب از تاریخچه پستی کشورمان که دربرگیرنده انواع مختلف مهرهای سانسور پستی قوای نظامی روس و انگلیس از سال 1917 تا 1921 میلادی در شهرهای قزوین، کازرون، همدان، بوشهر، تبریز، بندر انزلی، رشت و کرمانشاه است، یادآور روزهای تلخ اشغال ایران توسط این قوای اشغالگر در دوران جنگ جهانی اوّل و پس از آن می باشد.»
وی قدیمی ترین پاکت نامه این مجموعه را پاکت نامهای با قدمت 96 سال عنوان کرد و افزود: «روی این پاکت نامه، مهر سانسور بمبئی هندوستان PASSED CENSOR BOMBAY به رنگ بنفش، یک لیبل با مهر سانسور پستی نظامیان اشغالگر انگلیسی در جنگ جهانی اوّل OPENED BY CENSOR به رنگ قرمز و مهر بیضی شکل «در کازرون تفتیش شد» (مهر انقلابیون ملّت کازرون از اکتبر 1916 تا فوریه 1917) به رنگ بنفش ، یک قطعه تمبر هندوستان به ارزش 2 آنا و 6 پیسه به رنگ آبی از سری پستی جرج پنجم (زیر لیبل با مهر سانسور پستی انگلیس) با مهر پستی نامعلوم و سه مهر پستی از مبدأ (احتمالاً هندوستان) به مقصد اصفهان (تاریخ دریافت: 21/2/1917) از مسیر ابوشهر دیده می شود.»
شاهرودی زاده با اشاره به سانسور یا کنترل نظام یافته مرسولات پستی در آن دوران اظهار داشت: «سابقه سانسور پستی در برخی از شهرهای بزرگ غرب ایران توسط دولت به دوران انقلاب مشروطه و بروز ناآرامی ها و به دنبال آن، آغاز جنگ جهانی اوّل و اشغال نواحی مختلف کشورمان توسط قوای اشغالگر روسی، انگلیسی، آلمانی و ترکان عثمانی و همچنین قیام انقلابیون محلی از سال 1914 تا 1918 میلادی باز می گردد.»
کارشناس تمبر این سازمان در ادامه با اشاره به اهمیت تاریخی مهرهای سانسور پستی خاطر نشان کرد: «مهرهای سانسور پستی روی این پاکت نامه ها که از نظر تمبرشناسی (فیلاتلیک) منبعی مهم برای پژوهشگران تاریخ پست ایران به شمار می روند، شامل مهر گرد «قزوین ممیزی شد» به رنگ مشکی، مهر مستطیلی «از طرف سانسور نظامی ملاحظه شد + عبارت سانسور نظامی به زبان روسی» به رنگ مشکی، مهر مستطیلی « سانسور شده است» به رنگ آبی، مهر گرد «PASSED CENSOR BUSHIHRE» به رنگ بنفش، مهر بیضی « C HAMADAN همدان» به رنگ مشکی، مهر گرد DUNSTERFORCE CENSOR POSTS به رنگ مشکی، مهر مستطیلی PASSED BY CENSOR NORPERFORCE به رنگ بنفش، مهر هشت ضلعیPASSED BY CENSOR No.549 به رنگ بنفش، مهر گرد «از طرف سانسور ملاحظه شد» به رنگ مشکی می باشند.»
وی در پایان با بیان اینکه تاریخچه پستی، اکنون به عنوان یکی از شاخه های تخصصی مجموعه داری در تمبرشناسی به شمار می آید، افزود: «جمع آوری پاکت نامه های تمبردار با مهرهای سانسور پستی در دوران جنگ یا محاصره نظامی یا پست نامه ها به مناطق دور دست از جمله حوزه های مورد توجه علاقه مندان به تاریخچه پستی می باشد چرا که هزینه های پستی اخذ شده، مسیر یا مسیرهای پیموده شده نامه ها از مبدأ تا مقصد، سیاست های پستی، نظارت پستی و تأثیر سیاست، تجارت و فرهنگ بر تشکیلات پستی و اصولاً کلیه موارد مربوط به جمع آوری، نقل و انتقال و تحویل مرسولات پستی در آنها می تواند مورد توجه و مطالعه قرار می گیرد؛ به عنوان مثال با بررسی بهاء اسمی تمبرهای الصاق شده به پاکت نامه های پست داخله ایران و وزن محتویات آنها در دوران احمد شاه قاجار می توان دریافت که هزینه پستی پرداخت شده توسط فرستنده نامه برای پاکت هایی که وزنشان تا 24/9 گرم بوده، 6 شاهی و به ازای هر 62/4 وزن اضافی 3 شاهی اضافه دریافت می شده است.»
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، گنجینه تمبر و اقلام پستی موزه مرکزی آستان قدس رضوی، به جمع آوری و مجموعه سازی تاریخچه پستی ایران به عنوان یکی از شاخه های تخصصی جمع آوری در تمبرشناسی، همواره در صدد گردآوری مجموعه پاکت نامه های بدون تمبر و تمبردار دوره های قاجار، پاکت نامه های سانسور شده، ورقه های پستی یا کارت پستال، پاکت های مهرروز، تلگراف و ... بوده است چرا که مجموعه تاریخچه پستی ایران، منبعی مهم برای پژوهشگران جهت مطالعه و تحقیق درباره تاریخ پست ایران به شمار می رود.
نظر شما