عبدالحسین کلانتری در آغاز شصت و پنجمین اجلاس معاونان فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور افزود: وزیر علوم عنایت ویژه‌ای به موضوع فرهنگ در دانشگاه دارد و آن را پیوست و حاشیه نمی‌داند بویژه اینکه در برنامه و صحبت‌های مختلف خود به این موضوع اشاره کرده‌است.
وی افزود:وزیر علوم نهاد علم را نهادی فرهنگی می‌داند و معتقد است که اگر این نهاد نتواند به امور فرهنگی توجه کند، حتی اگر در عرصه فناوری و علمی نیز پیشرفت چشمگیری داشته باشد به رسالت خود عمل نکرده است. این نگاه کاملاً با اسناد بالادستی حوزه آموزش عالی و نگاه امام و رهبر معظم انقلاب اسلامی تطبیق دارد و نگاهی روبه‌جلو و مترقی است. بر همین اساس وی بر تکریم عالمان و توجه به کرامت دانشگاهیان تأکید دارد. الحمدلله این مهم موضوعی است که همواره در دستورکار و مورد تأکید معاونت فرهنگی بوده است و حتی در اوج ناآرامی‌های ۱۴۰۱ نیز بر این موضوع اصرار داشتیم و این نگاه را ابلاغ و تأکید کردیم.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تصریح کرد: ما معتقد بودیم و هستیم که این نوع مواجهه عاقلانه و مدبرانه و کریمانه مبنا دارد و مکرر مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است. منطق عرصه فرهنگی؛ گفت‌وگو، مدارا و عقلانیت برای رسیدن به وفاق و همدلی است و نه منطق زور و تهدید. ِ لذا بارها عرض کردم که معاونت فرهنگی چهره جمالی و رحمانی نهاد علم است و نه چهره جلالی و قهری. معاونت فرهنگی باید ملجأ و پناهگاه دانشجویان و استادان باشد و تأکید داشتم و دارم که از تمام ظرفیت‌های قانونی استفاده کنید تا فعالیت‌های دانشجویی رونق یابد. چرا که فعالیت دانشجویی، به تعبیر صریح رهبر معظم انقلاب برای نظام یک فرصت است.
کلانتری با تأکید بر محوریت فعالیت‌های دانشجویی در دانشگاه اذعان کرد: باید به دانشجویان و مجموعه‌های دانشجویی فرصت فعالیت داد. از سعی و خطای دانشجویی نهراسیم. سعی و خطا در دانشگاه کم هزینه‌تر از خطا در محیط بیرون از دانشگاه است. این سعی و خطا لازمه تکامل و اجتماعی شدن است. بنابر این باید با شفقت و مهربانی و والدانه با دانشجویان برخورد کرد. اساساً کار فرهنگی را باید به سطح کار تربیتی ارتقا بخشید و در این مسیر مهم‌ترین الگوها من و شما هستیم. کار فرهنگی را نباید به تقویم‌گرایی و مناسک‌گرایی تقلیل داد. بلکه باید به معنا در کار فرهنگی توجه داشت و این هم از نکات مهم مورد تأکید وزیر علوم است.
کلانتری گفت: وزیر علوم بر مسئولیت اجتماعی دانشگاه نیز تأکید دارد که باید از این فرصت استفاده کرد و مجموعه فعالیت‌هایی که در این زمینه انجام می‌شده را تقویت کرد.
وی ادامه داد: نهاد دانشگاه نمی‌تواند نسبت به جامعه محیطی خود بی‌تفاوت باشد. چراکه دانشگاه از متن جامعه برآمده است و از آنجا رشد و نمو پیدا کرده است. مسئولیت اجتماعی دانشگاه در قبال جامعه و مسائل مردم نه تنها یک مسئولیت اخلاقی است، بلکه یک مسئولیت هویتی و وجودی است. یعنی وجود دانشگاه تا آنجا برای جامعه معنادار است که بتواند مسائل مردم را حل کند و از آلام و مشکلات آن‌ها بکاهد.این مسئولیت نه تنها متوجه کلیت نهاد دانشگاه است که متوجه تک تک بازیگران و کنشگران این نهاد است. بخصوص استادان و دانشجویان.
وی افزود: فعالیت دانشجویی را باید معطوف به حل مسائل جامعه کرد؛ جامعه محلی، ملی و جهانی. کما اینکه فعالیت استادان را هم باید به سمت مسائل بومی، ملی و جهانی جهت داد.ما مسئولیتی تاریخی و تمدنی داریم.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم خاطرنشان کرد: این نگاه و تأکیدات وزیر علوم مسئولیت ما را دوچندان می‌کند و فرصت کم‌نظیری را پیش روی کنشگران فرهنگی در دانشگاه قرار می‌دهد و باید با برنامه‌ریزی از این فرصت‌های حمایتی استفاده کرد. ما باید ادراک دقیقی از اکنون و فردای جامعه و دانشگاه داشته باشیم و خود را متناسب با این تحولات سامان دهیم. این ادراک یکبار برای همیشه نیست و مرتباً باید بروزرسانی شود. لذا باید کرسی‌های آزاداندیشی را تکثیر و تقویت کرد.
وی گفت: هم‌اکنون سه رویداد ملی در این زمینه در مجموعه آموزش عالی شکل گرفته است که باید آن‌ها را نیز تقویت کرد و علاوه بر آن در مقیاس دانشگاهی نیز رویدادهای مشابهی را تمهید کرد. باید باور داشته باشید که آزاداندیشی خطر نیست، بلکه فرصتی است برای خلاقیت، نوآوری، پیشرفت، نقد و پرسش‌گری. آزاداندیشی موهبتی خداداد است که هیچ کس نمی‌تواند آن را از انسان سلب کند. و الحمدلله این ظرفیت در کشور نهادینه شده است که باید از آن استفاده کرد.
کلانتری با بیان الزامات تغییر و تحول سیاستگذاری در برنامه‌ریزی‌های فرهنگی گفت: جامعه تغییرات سریع و گسترده ای را تجربه کرده است و طبیعتا سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی ما در دانشگاه نیز باید تناسبی با این تحولات داشته باشد. سرعت تحولات مرتباً در حال افزایش است. پیشران اصلی این تحولات در دوره اخیر فناوری‌های جدید و نوظهور، خصوصاً بسط و گسترش فضای مجازی است. فضای مجازی و فناوری‌های وابسته به آن، نظیر بلاکچین و هوش مصنوعی و... تحولات عمیق و گسترده‌ای در عرصه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بهمراه داشته است. تا آنجا که می‌توان ادعا کرد ما پس از تمدن صنعتی و فراصنعتی امروزه در آستانه ورود به تمدن جدیدی هستیم که همه چیز، بالاخص سپهر فرهنگی و اجتماعی و سیاسی جامعه و دانشگاه را تغییر داده است.
وی افزود: این تحولات اساساً کارکردهای کلاسیک و سنتی دانشگاه‌ها را نیز دستخوش تعییر کرده است. امروزه نهاد دانشگاه انحصار خود را توسعه و ترویج علم از دست داده است. مرزهای ملی برای حکمرانی علم کمرنگ شده است و انواع سکوهای خارجی در این زمینه ورود کرده‌اند. سیطره شبکه‌های اجتماعی الگوی فراغتی دانشجویان را تغییر داده است. حضور در شبکه‌های اجتماعی و استفاده از نرم‌افزارهای موبایلی به‌شدت گسترش پیدا کرده است. مصرف موسیقایی افزایش چشمگیری پیدا کرده و همه این تحولات دست بدست هم داده و ما را وارد جهان اجتماعی و فرهنگی جدیدی کرده است.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم بیان کرد: در این جهان جدید الگوی مدیریت فرهنگی سنتی هرمی و سلسله مراتبی جوابگو نیست و باید از مدل حکمرانی توزیع شده، مشارکتی و افقی استفاده کرد. الگویی که از ظرفیت تمام کنشگران و بازیگران و کاربران استفاده می‌کند.
وی با اشاره به شروع سال تحصیلی جدید اذعان کرد: جشن آغاز سال تحصیلی و جشن دانشجویان نوورود را مانند سال های قبل برگزار و تمهیدی داشته باشید که حضور خانواده‌های دانشجویان را نیز در این ایام جشن و سرور داشته باشیم. چنانکه سال قبل نیز تأکید و تجربه شد، حضور والدین در دانشگاه و ارتباط مستمر با آن‌ها برای دانشگاه بسیار مفید و راهگشاست و لدا از هر فرصتی استفاده کنید و حضور آن‌ها را در دانشگاه‌ها داشته باشید. همچنین، آغاز سال تحصیلی بهترین فرصت است که مجموعه‌های متنوع دانشجویی خود را به دانشجویان نوورود معرفی کنند. لذا فضا و امکانات لازم برای این امر را مهیا کنید.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزات علوم گفت: همچنان واگذاری فعالیت‌های فرهنگی به دانشجویان و مجموعه‌های دانشجویی اولویت راهبردی ماست و در این زمینه دانشگاه‌ها رتبه‌بندی نیز شده‌اند. طبیعتا با استفاده از سامانه فرنما می‌توانیم فعالیت سال تحصیلی جدید با سال تحصیلی پیشین را مقایسه کنیم. نگاه ما این است که کافی السابق از تصدی‌گری برنامه‌های فرهنگی بکاهیم و به مجموعه‌های دانشجویی واگذار کنیم.
کلانتری افزود: افزایش گستره مخاطبان برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی و اجتناب از برنامه‌های تکراری و مخاطبان تکراری نیز همچنان یکی از راهبردهای اصلی و مهم معاونت فرهنگی است و بر این باوریم که اگر برنامه‌ها به مجموعه‌های دانشجویی واگذار شود، به دلیل قرابت نسلی، برنامه‌های متنوع‌تر، جذاب‌تر و پرمخاطب‌تر خواهد شد. بعلاوه، این راهبرد، امکان رشد و تعالی دانشجویان را فراهم کرده و آن‌ها را پیچ و خم‌های اجرا آشنا می‌سازد که در نهایت آن‌ها را برای ورود به جامعه آماده می‌سازد.
وی ادامه داد: قانون‌گرایی و اجتناب از ورود سلایق شخصی در مدیریت فرهنگی دانشگاه اصل مهم دیگری است که امکان گفت و گو و توافق شما را با ذینفعان فراهم می‌سازد. ما در یک نظام مستقر انجام وظیفه می‌کنیم که ارکان آن شکل گرفته و انبوهی از قوانین و آیین‌نامه‌ها برای مدیریت فرهنگی موجود است. لذا تنگ نظری و اعمال سلایق شخصی هیچ جایی در مدیریت فرهنگی دانشگاه ندارد و همه ذیربطان همچون گذشته باید به قانون تمکین کنید.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با اشاره به سیاست‌های اجرایی این معاونت اذعان کرد: یکی از سیاست‌های اخیر در حوزه فرهنگی، هدایت انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی به سمت فضاهای نوآوری و فناوری بوده است که دستاوردهای خوبی داشته است.
نظر شما