آیین رونمایی جلد نخست دانشنامه حقوق ایران، عصر امروز ۲۵ شهریور در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.
در این نشست آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد، سرپرست علمی دانشنامه حقوق ایران، گفت: در عصر مشروطه مستشارالدوله رساله «یک کلمه» را نوشت و گفت مشکل جامعه ما یک کلمه است و آن قانون است زیرا در آن دوره بی‌قانونی مایه بدبختی بود و خواست ملت، عدالت‌خانه و مجلس. اما قبل از قانون، مسئله حق مهم است چون جامعه ما تا پیش از آن حق‌مدار نبود و دولت برای ملت حق قائل نبود. بشر از آن جهت که بشر است، حق دارد و ما خدایی را می‌پرستیم که برای بندگانش حق قائل است.
استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی افزود: باید بر آنان که دانشکده حقوق را چنین نام نهادند و نه دانشکده قانون، آفرین گفت. این در حالی است که کلیة‌القانون نام دانشکده‌های مشابه در کشورهای عربی است. اگر قبل از تقنین، فرهنگ حق‌شناسی و حق‌مداری را رواج می‌دادیم و در دانشکده‌ها، مردم را با این فرهنگ آشنا می‌کردند و دولت‌ها برای مردم قائل حق بودند، اتفاق دیگری می‌افتاد.
مدیر بخش حقوق مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در ادامه ابراز کرد: مرحوم جعفری لنگرودی پیش‌تر در عرصه دانشنامه‌نگاری کار کرده بود، اما آن‌چه جایش خالی بود، نگارش دانشنامه حقوق به شیوه مدرن بود. آنان که به شیوه دانشنامه‌نویسی آگاه باشند زیاد نبودند اما این را موهبت الهی می‌دانم که در فرصت کوتاهی عالی‌ترین حقوق‌دانان کشور قبول زحمت کردند و دانشنامه حقوق ایران به زیور طبع آراسته شد.
امتیازات دانشنامه حقوق ایران
در ادامه این نشست ابراهیم بیگ‌زاده، استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی به ایراد سخن پرداخت و گفت: آن‌چه «دانشنامه حقوق ایران» را از لحاظ محتوایی بی‌بدیل کرده است آن است که اولاً این دانشنامه به موضوعی خاص یعنی علم حقوق با تمرکز بر حقوق نوشته شده ایرانی از آغاز قانون‌گذاری در این کشور تاکنون توجه کرده است، بدون آن‌که از سایر شاخه‌های جهان‌وسیع و گسترده این علم غافل بماند.
این مؤلف دانشنامه حقوق ایران اضافه کرد: ثانیاً مداخل این اثر از لحاظ علمی بسیار با ارزش و مستند هستند و نشان می‌دهد که این مداخل جملگی توسط استادان و صاحب‌نظران و اندیشمندان متخصص در مداخل مورد نظر تحت زعامت علمی دکتر سیدمصطفی محقق داماد و نظارت شورای علمی دانشنامه حقوق ایران به رشته تحریر درآمدند، ضمن آن‌که استفاده از ویراستاران زبده، مدیر اجرایی متبحر، متخصصان کتاب و کتابخانه و مدارک و اسناد به ارزش علمی و شیوایی و رسا بودن این اثر افزوده است. بنابراین این اثر نه‌فقط به لحاظ علمی بلکه به لحاظ شیوایی قلم و زیبایی ظاهرش نیز جذاب می‌نماید.
در ادامه برنامه نسرین مَهرا، استاد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: دانشنامه می‌تواند با استفاده از منابع دست اول، منبعی مفید برای پژوهش و دانش کارآمد و کاربردی باشد تا هم مرجعی استاندارد باشد و هم به ارتقای دانش حقوقی در ایران یاری رساند. انتشار دانشنامه حقوق ایران حرکتی جسورانه، وطن‌پرستانه و ماندگار است که با چنین ابتکار ارزنده‌ای می‌تواند آفریننده منبعی جوشان برای حقوق حال و آینده باشد.
اهمیت دانشنامه‌نویسی در نشر علم
آخرین سخنران این نشست حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بود که اظهار کرد: این دانشنامه نخستین دانشنامه تخصصی حقوق است که با استاندارد دانشنامه‌نویسی تدوین شده است و اطلاعات حقوقی ذی‌قیمتی دارد.
استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: باید دانشنامه‌نویسی را یک فعالیت علمی مهم دانست که در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هیچ مقاله پژوهشی نمی‌تواند مانند مدخل یک دانشنامه حق مطلب را درخصوص یک موضوع ادا کند لذا من به دانشجویان پیشنهاد می‌کنم که کار پژوهشی را با مراجعه به دانشنامه‌ها شروع کنند. مدخل‌نویسی دانشنامه یک کار مهم پژوهشی است که باید در آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی وارد شود.
این مؤلف دانشنامه حقوق ایران، مدخل‌نویسی را نیازمند احاطه کامل بر موضوعات و نظریات دانست و گفت: با توجه به تغییراتی که در اثر زمان در مباحث حقوقی رخ می‌دهد، باید دانشنامه‌ها به سرعت چاپ و یا برخی مدخل‌ها به‌روزرسانی شوند. در پایان پیشنهاد می‌کنم در مجلدهای بعدی دانشنامه حقوق ایران، مدخل‌هایی هم به بزرگان و مشاهیر حقوق کشورمان اختصاص یابد.
در بخش‌های دیگر این برنامه، گفتارهای تصویری سیدحسین صفایی، حمید گوینده و رحیم نوبهار، اعضای شورای علمی دانشنامه حقوق ایران پخش و در پایان از جلد نخست «دانشنامه حقوق ایران» رونمایی شد.
نظر شما