لازمه موفق ظاهر شدن در موقعیت‌های مختلف مثل مدرسه، محل کار و روابط شخصی، داشتن اعتماد و عزت نفس است. عدم اعتماد به نفس گاها می‌تواند موجب کاهش فعالیت و حضور کمرنگ در موقعیتی شود که فرد توانایی کافی برای مواجه شدن با آن را دارد در نتیجه ممکن است فرد دچار انزوای اجتماعی هم شود. در همین راستا لازم است والدین از زمان کودکی در صدد تقویت و افزایش اعتماد و عزت نفس فرزندانشان برآیند.

دلیل اهمیت عزت نفس این است که کودک نسبت به خودش احساس خوبی پیدا می‌کند و باعث می‌شود به خاطر یک خطای کوچک خود را سززنش نکند و به فکر جبران باشد. این افراد از امتحان راه‌های مختلف هراسی ندارند و بدون ترس از شکست و احساس ناامیدی در مسیرهای مختلف قدم می‌گذارند. یکی دیگر از ویژگی‌های بارز افراد با اعتماد به نفس این است که برای تلاش‌هایشان ارزش زیادی قائل هستند و موفقیت را صرفا در قالب نتیجه نمی‌دانند و از مسیری که طی کرده‌اند لذت می‌برند. این افراد حتی اگر با شکست مواجه شوند، دچار از خودنارضایتی و احساسات منفی نخواهند شد و شکست را یک تجربه برای موفقیت‌های بعدی تلقی می‌کنند؛ بنابراین افراد با اعتماد و عزت و نفس حضور و ارتباط موفق‌تری در محیط‌های مختلف مثل مدرسه، محل کار و اطرافیانشان دارند.

در مقابل کودکانی که از عزت نفس کمی برخوردار هستند، در شرایط که گمان کنند رفتارشان توسط دیگران پذیرفته شده نیست، سرشار از احساسات منفی می‌شوند و از ادامه مسیر جا می‌مانند. این دست از افراد معمولا در دفاع از خود با چالش مواجه می‌شوند و به آسانی دست‌ها را به نشانه تسلیم بالا می‌گیرند. انسان‌های بی اعتماد به نفس با شکست کنار نمی‌آیند و ترس از شکست خوردن برایشان بزرگ‌ترین مانع برای رسیدن به هر هدف است. عدم باور به خود در افراد بی اعتماد به نفس، مسئله‌ای است که باعث می‌شود در کوچک‌ترین کارهای روزانه‌شان بیش از حد به خود سخت بگیرند و توقع مضاعفی از خودشان داشته باشند.

فرصت‌ طلایی تقویت اعتماد به نفس

هنگامی که کودکان وارد مسیرهای جدید می‌شوند و تجربیات بیشتری به دست می‌آورند، در اصل در حال افزایش اعتماد به نفس و یادگیری موقعیت‌های تازه هستند. زمانی که فرد هدف تازه‌ای را دنبال می‌کند، در هر قدم مهارت‌های تازه‌ای را یاد می‌گیرد و این یادگیری پی در پی، او را در مسیر تقویت عزت نفس قرار می‌دهد. هر موقعیتی که کودک را در معرض یادگیری و ارتباط سالم با دیگران قرار دهد، کمک بسیاری به فرد برای افزایش اعتماد به نفس خواهد کرد.

تشویق افراطی مخرب است

زمانی که کودک کار خوبی انجام می‌دهد طبیعی است که انتظار داشته باشد از سوی والدین مورد تحسین قرار گیرد اما گاهی پیش می‌آید که والدین به بهانه تقویت اعتماد به نفس کودک یا به خاطر نشان دادن ارزش کار او، بسیار بیشتر از حدی که باید دست به تشویق می‌زنند. با اینکه درست همین کار باعث می‌شود که کودک توقع بالاتری از توانمندی خود داشته باشد و حتی دیگر از موفقیت‌های خود رضایت کافی نداشته باشد. سعی کنید کودک را در گام به گام تلاش‌هایش تشویق کنید.

الگو باشید

تلاش شما به عنوان والدین در فعالیت‌های روزانه تاثیر به سزایی در تقویت اعتماد به نفس فرزندتان خواهد داشت. اگر برای کارهای کوچک از خود سپاس‌ گزار باشید، زمان استراحت برای خود تعیین کنید و دست از ایده‌آل گرایی بردارید، می‌توانید تا حد زیادی اطمینان داشته باشید که فرزندتان هم درگیر مصائب بی‌اعتماد به نفسی نخواهد شد.

کودکان مقلدان بسیار خوبی هستند و جزء به جزء رفتار والدین را به خاطر می‌سپارند. اگر فرزند شما ببیند که در خانه با عجله و بی‌حوصله به کارها رسیدگی می‌کنید، او هم در مواجهه با کوچک‌ترین کارهایش همین واکنش را نشان خواهد داد و احتمالا از نتیجه هیچ‌یک از فعالیت‌های خود رضایت نخواهد داشت.

کودک را با برچسب زدن مسموم نکنید

قضاوت دیگران تاثیر مهمی بر ذهن کودکان دارد و ممکن است آنها را از هدفشان دور کند. حرف‌هایی مانند "تو تنبلی"، " از پس این کار برنمیای" و... مواردی هستند که اکثرا به یک مانع بزرگ سر راه کودکان تبدیل می‌شوند. در درجه اول لازم است والدین این عبارات را از دایره ادبیات خود حذف کنند و پس از آن مراقب باشند که دیگران نیز این قضاوت‌ها را نسبت به کودکشان انجام ندهند.

هدف‌گذاری کنید

تعیین هدف باعث می‌شود فرد احساس اطمینان بیشتری به خود داشته باشد و دائما تلاش کند تا به مقصدی که در ذهنش ترسیم کرده برسد. هدف‌گذاری در موقعیت‌های مختلف زندگی از فعالیت‌های مدرسه گرفته تا روابط اجتماعی، نقش موثری بر تقویت اعتماد به نفس کودک خواهد داشت.

در نهایت هم به یاد داشته باشید که اعتماد به نفس اساسی‌ترین اصل برای دستیابی به موفقیت است اما همیشه مانع موفقیت نیست و به عنوان مثال ممکن است فرزند شما در امتحانات مدرسه با موفقیت مواجه شود و بتواند بهترین نمره را کسب کند اما اگر دچار کمبود یا عدم اعتماد به نفس باشد، دائما درگیر مشکلات درونی خواهد بود و لذت هیچ کدام از موفقیت‌های به دست آمده را نخواهد برد.

منبع: JK Educate

ترجمه: تکتم شریفی نژاد – خبرنگار تحریریه جوان قدس