فاطمه روحانی زاده مشاور و درمانگر کودک و نوجوان گفت:  پدر و مادرها مقدار زیادی از عمر را صرف این می‌کنند که پول در بیاورند و پول را صرف موفق شدن بچه‌ها و ثبت نام در کلاس موسیقی، زبان یا خیلی هنرها و مهارت‌های دیگری می‌کنند، اما چقدر شما به اهمیت عزت نفس پی بردید و در موردآن‌ها با بچه هاکار کردید چقدر برای حفظ و مراقب از عزت نفس بچه‌ها هزینه کردید. چقدر برای این مورد زمان گذاشتید.

ردپای عزت نفس در مشکلات رفتاری و ذهنی 

این درمانگر کودک و نوجوان گفت:کمبود عزت نفس، ریشه‌ بسیاری از مشکلات رفتاری و ذهنی ماست. اگر چه نمی‌توان به عزت نفس به عنوان داروی معجزه آمیز برای رفع همه‌ مشکلات نگاه کرد، اما واقعیت این است که اگر کمی دقیق‌تر و عمیق‌تر بررسی کنیم، در بسیاری از مشکلات و چالش‌های زندگی شخصی و شغلی خود، می‌توانیم ردپای عزت نفس را به عنوان یکی از ریشه‌ها ببینیم.

روحانی زاده افزود: کمبود عزت نفس، موجب می‌شود در تصمیم گیری ها، برای دانش، نگرش، تجربه و الگوهای ارزشی خودمان، به اندازه‌ی دیگران، اعتبار قائل نباشیم و به همین دلیل، برای اطرافیان سهمی بیش از آنچه باید، در تصمیم‌گیری‌های شخصی خود قائل شویم. آنچه به عنوان اعتماد به نفس پایین ما را نگران می‌کند، عموماً (و البته نه همیشه) می‌تواند حاصل عزت نفس پایین باشد. کمبود اعتماد به نفس می‌شنویم و می‌بینیم که اکثر مردم برای بهبود اعتماد به نفس تلاش می‌کنند، بیش از آنکه واقعاً از جنس اعتماد به نفس باشد، میوه‌ی نامطلوبی است که از ریشه‌ی عزت نفس پایین روییده است و ما به جای درمان ریشه، در تلاش برای بهبود میوه هستیم.

این درمانگر کودک گفت: بسیاری از ما به دلیل عزت نفس پایین، نقدهای عالمانه‌ی دیگران را نمی‌پذیریم و بسیاری دیگر، به دلیل عزت نفس پایین، جرات رد کردن نقد منتقدان را نداریم. انتقادناپذیر بودن به صورت مطلق، و احترام به نقد همه‌ی افراد، شاخصی قطعی از ناهنجاری در حوزه‌ی عزت نفس است.

این روانشناس افزود: کافی است به تعاملات انسان‌ها در شبکه‌های اجتماعی سر بزنید تا این ناهنجاری‌ها را گهگاه خود را در لباس فرهنگ و شعور و گاه در لباس خشونت پنهان می‌کنند، ببینید. متاسفانه، آن‌قدر که برای ما از اهمیت درس خواندن و حفظ کردن و رقابت کردن و امتیاز جمع کردن و موفق شدن گفته‌اند، برای افزایش عزت نفس و مراقبت از عزت نفس نگفته‌اند. همچنین مادرها و پدرهایی که وقت و عمر خود را به پول تبدیل کرده و تمام آن پول و دارایی و وقت باقیمانده را برای کلاس‌های زبان و ورزش و موسیقی فرزندان خود هزینه کرده‌اند، در بودجه بندی منابع خود و انتخاب رفتارهای خود، سهمی برای افزایش عزت نفس فرزندان خود قائل نشده‌اند.

کمبود عزت نفس باعث مقایسه خود با دیگران می‌شود 

روحانی زاده ادامه داد: کمبود عزت نفس باعث می‌شود به جای مقایسه‌ی وضعیت امروز خودمان با گذشته‌ی خودمان، به صورت دائمی مشغول مقایسه‌ی خودمان با اطرافیان باشیم. اگر چه به عنوان شعار، همه بلدند از این حرف‌ها بزنند، اما برای پیدا کردن کسانی که جرات و توانمندی دارند که خود را با دیگران مقایسه نکنند، باید چراغ در دست بگیرید و دور شهر بگردید و آخر کار هم، احتمالاً ناامید به خانه بازگردید. کمبود عزت نفس باعث می‌شود که برای استعدادها و توانمندی‌های خودمان ارزش کمتری قائل باشیم و بیشتر ببینیم جامعه به چه استعدادها و توانمندی‌هایی، تمایل دارد. همه‌ی ما این جمله‌ی درست را شنیده‌ایم که در جامعه‌ای که هیچ کس بر اساس استعدادهایش کار و زندگی نمی‌کند، همه بیکار و مرده اند.

روحانی زاده مطرح کرد: بسیاری از مهارت‌هایی که ما در آن‌ها قوی نیستیم، یا برای بهبودشان تلاش کرده‌ایم، اما موفق نبوده‌ایم، در کنار علت‌های مختلف، عموماً با عزت نفس پایین هم گره خورده‌اند. کسی که عزت نفس پایین دارد، هنگام سخنرانی، ارزش و اعتبار وجود خودش را در گرو قضاوت مخاطب می‌بیند. پس هر شکستی  که اجتناب ناپذیر هم هست نه تنها او را به تمرین بیشتر ترغیب نمی‌کند، بلکه انگیزه‌ی او را از تلاش برای بهبود در سایر حوزه‌های زندگی نیز می‌گیرد. عزت نفس پایین، جرات انتخاب سبک زندگی مطلوب را از ما می‌گیرد و باعث می‌شود، تنها فرصت زندگی را که یک بار بیشتر در اختیار نداریم، به دیگرانی بفروشیم که حتی ثانیه‌ای هم، زندگی و دنیا را از نگاه ما تجربه نمی‌کنند.

عزت نفس، ایمان داشتن فرد به ارزش کلی خودش است

وی گفت: عزت نفس، ایمان داشتن فرد به ارزش کلی خودش است که در نهایت یک ویژگی خاص آن فرد به حساب می‌آید که هرچند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد، تغییر دادن آن بسیار سخت است. اعتماد به نفس، اعتماد شما به توانایی هایتان در مقابله با چالش ها، تعامل با دنیا و حل مشکلات است. عزت نفس، حس ارزشمندی درونی شمااست، یعنی نسبت به توانایی خود چه دیدگاهی دارید و تا چه اندازه خودتان را ارزشمند می‌دانید. ممکن است شما در یک زمینه خاص اعتماد به نفس بالایی داشته باشید، اما احساس ارزشمندی درونی نکنید. برای درک بهتر این موضوع که عزت نفس چیست و هضم کامل آن در ادامه لیستی از ویژگی‌های افرادی که عزت نفس بالایی دارند که برای شما آورده‌ایم. البته ممکن است تمامی این ویژگی‌ها به صورت همزمان در یک شخص وجود نداشته باشد.   از خود و دیگران تشکر و قدردانی می‌کنند. از رشد کردن استقبال می‌کنند و چالش‌ها را می‌پذیرند. همواره در حال کشف ویژگی‌های درونی خود هستند.   اغلب خودشان تصمیم می‌گیرند، اما نظرات افراد صاحب نظر را نیز می‌پذیرند. هنگام مواجهه با مشکلات و چالش‌ها واقع گرا هستند. همواره خود و دیگران را به سمت جنبه‌های مثبت زندگی هدایت می‌کنند. انگیزه کافی برای تلاش برای رسیدن به اهداف خود دارند. در صورت شکست، دلیل آن را پیدا کرده و از اشتباهات خود درس می‌گیرند. انتقادات دیگران را بدون تعصب گوش می‌دهند، چون می‌دانند ارزش وجودی آن‌ها به نظرات دیگران بستگی ندارد.

وی افزود: افراد با عزت نفس پایین دقیقا در نقطه مقابل افرادی هستند که عزت نفس بالایی دارند. از این رو آشنایی با ویژگی‌های این افراد نیز خالی از لطف نخواهد بود. خودشان را دوست ندارند و دیگران را بهتر از خودشان می‌دانند. هر کاری انجام دهند احساس می‌کنند به اندازه کافی خوب نیست. نقاط ضعف خود را بزرگ می‌کنند و دید منفی و بدبینانه به زندگی دارند. همیشه احساس ترس، اضطراب و افسردگی دارند.   انتقاد درست و سازنده را قبول نمی‌کنند.   در بیان نیازهای خود احساس شرم، خجالت و استرس دارند.

راهکارهای ساده‌ای برای افزایش عزت نفس

این مشاور و درمانگر کودک و نوجوان تصریح کرد: راهکارهای ساده‌ای برای افزایش عزت نفس وجود دارند. آگاهی از این راهکارها می‌تواند به شما کمک کند که این ویژگی مثبت را در خود تقویت کنید. در ادامه سعی کرده‌ایم چند مورد از مهم‌ترین این راهکارها را به صورت خلاصه برای شما لیست کنیم. انجام کارهای متفاوت و مسئولیت پذیری جدید را تجربه کنید. سعی کنید برای انجام برخی کارها داوطلب شوید و اگر در انجام آن موفق نشدید، آن را بیان کرده و درباره علت عدم موفقیت و نقاط ضعف خود در این مورد با دیگران صحبت کنید. هیچ وقت و تحت هیچ شرایطی خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. تنها کسی که شما حق دارید خودتان را با او مقایسه کنید، خودتان هستید. خودتان را همانگونه که هستید دوست داشته باشید و با خود مهربان باشید. خودتان را ارزشمند بدانید و هر روز نقاط مثبت تان را به خود یادآوری کنید. جسور و قاطع باشید. یعنی به نظرات و نیازهای دیگران احترام گذاشته و از آن‌ها نیز توقع داشته باشید که به نظرات و نیازهای شما احترام بگذارند. برای این کار می‌توانید به رفتار افراد قاطع نگاه کنید و کارهای آن‌ها را تکرار کنید.