از باب‌الرضا(ع) که وارد حرم مطهر می‌شدی، پس از عرض سلام، زائران را می‌دیدی که رو به مانیتورها نشسته و با چشمان خیس اجرای تعزیه را دنبال می‌کردند. تعزیه‌ای که به یاد شهید خردسال کربلا در ویرانه شام در ایوان ولی‌عصر(عج) صحن پیامبر اعظم(ص) اجرا شده بود و بزرگ و کوچک را جذب خودش کرده‌بود. این را می‌توانستی از سکوت بچه‌ها که محو تماشا شده‌ بودند و از چشمان سرخ بزرگ‌ترها بفهمی.

اجرای تعزیه در فضای حرم مطهر رضوی که اقدامی بی‌نظیر است، آن هم در محضر امام رئوف؛ دهه آخر صفر در مشهد اتفاق افتاد و با استقبال زائران بارگاه امام رضا(ع) روبه‌رو شد.

محمد عباسی، کارشناس مسئول هنرهای تبلیغی اداره مراسم‌ و آیین‌های آستان قدس رضوی و مجری برنامه‌های حرم مطهر در رواق امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با قدس، برنامه‌هایی که در حوزه هنری در چند ماه گذشته به‌ویژه در دهه پایانی ماه صفر در حرم مطهر رضوی اجرا شده را تشریح کرد.

وی با بیان اینکه براساس آیین‌نامه اداره مراسم و آیین‌ها در معاونت تبلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی، در طول سال به اجرای نمایش آیینی در حرم مطهر توجه شده است، گفت: حوزه هنری عرصه‌ای نوپا در حرم مطهر است و ما مدت زیادی نیست که فعالیت‌های هنری‌مان را در حرم مطهر آغاز کرده‌ایم و طبق آیین‌نامه انجام وظیفه می‌کنیم.

در نخستین گام، نمایش‌نامه «قصیده ابدی» و نماشعر رضوی مصور را در ایام دهه کرامت به مدت پنج شب اجرا کردیم که با استقبال زائران و مجاوران بارگاه مطهر رضوی مواجه شد.

وی افزود: هر سال در ماه محرم، کاروان نمادین از میدان 15خرداد تا حرم مطهر به حرکت درمی‌آید که امسال با برنامه‌ریزی‌ای که داشتیم این کاروان نمادین با همان پوشش‌ها و لباس وارد حرم مطهر شدند و با اینکه تبلیغاتی هم در این زمینه صورت نگرفته بود اما اجرای این گروه از باب‌الجواد(ع) تا ایوان حضرت ولی‌عصر(عج) مورد استقبال زائران در شب دوم محرم قرار گرفت.

هشت شب و هشت تعزیه اجرا شده در بارگاه رضوی

وی به تعزیه‌های اجرا شده در بارگاه مطهر رضوی اشاره و خاطرنشان کرد: روز شهادت حضرت رقیه(س) گروه هنری عشاق‌الحرمین به سرپرستی آقای جواد همایونی که هنرمند شناخته شده‌ای در مشهد هستند در قالب تعزیه‌خوانی در ورودی طبرسی اجرا داشتند؛ با هماهنگی که صورت گرفت این گروه توانستند وارد حرم مطهر شوند و در شب شهادت آن حضرت در ایوان ولی‌عصر(عج) اجرا داشته باشند که مورد اقبال زائران قرار گرفت.

عباسی ادامه داد: استقبالی که از این برنامه‌های هنری شد ما را به این سمت برد که در طول دهه آخر صفر از غروب 19 تا پایان ماه صفر 11 برنامه را پیش‌بینی کنیم که البته به دلیل برگزاری محفل قرآنی و خطبه‌خوانی شب شهادت حضرت رضا(ع) و همین‌طور آیین چهارپایه‌خوانی، امکان برگزاری برنامه در چهار شب آخر ماه صفر را از دست دادیم اما در شب‌های دیگر با موضوعاتی مثل حسین کرد کلاتی، خرابه شام، دیر راهب، تعزیه حضرت عباس(ع)، تعزیه حضرت علی اصغر(ع) و... هشت تعزیه در حرم مطهر رضوی برگزار شد.

گروه عشاق الحرمین در شب شهادت امام حسن(ع) با موضوع شهادت ایشان و گریز به کربلا و شبی دیگر با موضوع لحظات آخر زندگی حضرت رسول(ص) باز هم با نگاهی به کربلا در حرم مطهر رضوی اجرای تعزیه داشتند.

تئاتر آسمان هشتم محمد برومند و استقبال زائران

کارگردان برنامه‌های هنری حرم مطهر رضوی گفت: با توجه به سفارش‌های تولیت محترم آستان قدس رضوی و تأکیدات قائم مقام و مدیر عالی حرم مطهر؛ نمایشی با موضوع امام رضا(ع) با عنوان «آسمان هشتم» در صحن امام مجتبی(ع) اجرا شد که ورود امام رضا(ع) به نیشابور و نماز باران حضرت را روایت می‌کرد که آقای محمد برومند، کارگردان شناخته شده تئاتر و تیم هفتاد نفره‌اش 9 اجرا در حرم مطهر داشتند و با استقبال گسترده زائران نیز روبه‌رو شد.

یک نمایش دیگر هم با عنوان «حقیقت آهوان» در روگذر شیرازی به مدت پنج شب اجرا شد. این نمایش، قصه خانمی به اسم آهو بود که در فضاهای مجازی امروزی گیر می‌افتد و بعد می‌رسد پشت دیوارهای حرم مطهر و با توسل به حضرت رضا(ع) از آن چالش‌ها رهایی می‌یابد.

اجرای گروه‌های مرثیه‌خوان در نقاط مختلف حرم مطهر رضوی

عباسی به اجرای گروه‌های سرود مرثیه‌خوانی در حرم مطهر رضوی هم اشاره کرد و گفت: این گروه‌ها که از استان‌های مختلف کشور آمده بودند پیش از اجرای تئاترها در حرم مطهر اجرا داشتند که مورد اقبال زائران قرار گرفت.

اجراهای گروه‌های سرود پاتوقی را هم توسط نوجوانان مشهدی داشتیم که سرودهایشان را در نقاط مختلف حرم مطهر اجرا کردند. در پنج روز آخر ماه صفر 250اجرای پاتوقی با حضور استان‌های مختلف با زبان‌ها و گویش‌های مختلف در 9 منطقه حرم مطهر داشتیم.

سوگ‌خوانی برای امام مهربانی‌ها و شعرخوانی به «رسم دعبل»

عباسی به برنامه سوگ‌خوانی برای امام مهربانی‌ها هم اشاره کرد و افزود: برنامه دیگری که در حوزه هنری انجام شد برنامه سوگ‌خوانی بود که برای نخستین بار با محوریت گروه ماهو انجام شد و سه شب اجرای سوگ‌نامه رضوی داشتند. برنامه «رسم دعبل» نیز با اجرای شاعر آیینی، ولی‌الله کلامی که از زنجان میهمان ما بود و سید رضا یعقوبی برگزار شد. این شب‌های شعر به مدت پنج شب در رواق دارالحجه حرم مطهر و با تلاش‌های دوست خوبم حسین قاسمی کارشناس حوزه هنری برگزار شد.

یکی دیگر از برنامه‌های ما در حوزه هنری، دکلمه‌خوانی بود که 11 شهریور پس از نماز ظهر و عصر با حضور تعدادی از دکلمه‌خوانان نوجوان با عنوان «در پناه مولا» برگزار شد.

در این ایام 50 شاعر در حرم مطهر شعرخوانی کردند، 50 گروه سرود به مرثیه‌خوانی پرداختند و50 دکلمه‌خوان داشتیم که در برنامه‌های رسمی دهه آخر صفر حرم مطهر اجرا داشتند.

وی یادآور شد: هر هنرمند مشهور یا غیرمشهور که علاقه‌مند به ابراز ارادت به ساحت امام مهربانی‌هاست و اصول اجرا در حرم مطهر رضوی را رعایت کند، می‌تواند در این بارگاه مطهر حضور یابد و برای خیل عظیم زائران به اجرای برنامه هنری بپردازد. اجرای برنامه در محضر امام رضا(ع) ابراز ارادت هنرمند به ساحت امام هشتم(ع) است و امام مخاطب این اجراها هستند، از این رو باید اصول و شرایط آن رعایت شود.

عباسی در پایان با تأکید بر اینکه به دنبال برنامه‌ریزی برای اجرای تئاترهای دینی در حرم مطهر به‌ویژه در هفته دفاع مقدس هستیم، گفت: امیدواریم این برنامه‌های هنری که در محضر خود امام رضا(ع) به طور زنده اجرا می‌شوند را حضرت به کرمشان از همه ما بپذیرند.