تحولات اخیر لبنان، شهادت سیدمقاومت و جنایات رژیم صهیونیستی و درپی آن، دعوت رهبر معظم انقلاب برای جهاد با رژیم صهیونیستی و کمک به جبهه مقاومت، همه دغدغه‌مندان را بر آن داشته نقش خود را در این منازعه پیدا کنند تا در سمت درست تاریخ قرار گرفته باشند.
هفته گذشته تنی چند از علما و فضلای حوزه علمیه مشهد در مؤسسه میراث فقاهت خراسان گرد هم آمدند و به بیان نقش روحانیت و حوزه‌های علمیه در این جهاد مقدس پرداختند.
سرباز امام زمان(عج) و بازوی امامت
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن ملکی، استاد دروس خارج حوزه علمیه مشهد
ما سرباز امام زمان(عج) و بازوی امامت جامعه هستیم و باید مردم را به سوی امامت سوق دهیم. در موضع‌گیری‌ها و سخن گفتن‌ها نه باید افراط کرد و نه تفریط، نه عقب بیفتیم و نه جلو: «و اللازم لکم لاحق».
رهبری معظم انقلاب یک حکیم هستند؛ یعنی حکمت و مصلحت همه جهات را درنظر می‌گیرند. باید مراقبت کنیم، گوش فرادهیم و احتیاط کنیم و ببینیم آیا حرفی که می‌خواهیم بزنیم با فکر و اندیشه رهبرمان هماهنگ است یا نه؟ اینجا جای احتیاط است و در این زمینه نباید توجیه کرد.
بنابراین تنها وظیفه‌ای که داریم، این است با جهاد تبیین، مردم را به امامت در عصر غیبت متوجه کنیم.
چنین صحنه‌ها و بحران‌هایی را در تاریخ داشته‌ایم و با موفقیت پشت‌سر گذاشته‌ایم و از این بحران نیز ان‌شاءالله به‌خوبی عبور خواهیم کرد. خون تازه‌ای که در حزب‌الله دمیده شد آینده روشنی را نوید می‌دهد ان‌شاءالله.
آمادگی برای مبارزه با استکبار صهیونیستی
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم عبداللهی، استاد دروس خارج حوزه علمیه مشهد
حملات دشمن صهیونیستی به جامعه اسلامی با حمایت همه‌جانبه سردمداران غرب و حکام وابسته منطقه انجام می‌شود؛ پس باید توجه داشته باشیم با استکبار صهیونیستی جهانی درگیر هستیم.
برای مقابله با این استکبار در مرحله نخست لازم است توکل به خداوند متعال و توسل به اولیاء‌الله به‌ویژه وجود مقدس حضرت بقیة‌الله الاعظم(عج) را داشته باشیم و برای نابودی استکبار صهیونیستی دعا کنیم.
همچنین تقویت بنیه دفاعی جامعه اسلامی در برابر دشمنان، دستور صریح قرآن است و بنیه دفاعی کشور و مردم در حد امکان باید تقویت شود.
تنویر افکار عمومی برای شناخت دشمن و جریان صهیونیسم که همچون تار عنکبوتی بر دنیا پیچیده و خود را حاکم کرده نیز ضروری است.
افکار عمومی باید بداند بنای دشمن بر ریشه‌کن کردن مقدسات و ارزش‌های اسلامی است و جریان مقاومت هدف ابتدایی آن‌هاست، چون در برابر آن‌ها قرار گرفته است. دشمن به چیز دیگری جز تسلیم بی‌قید و شرط قانع نخواهد شد.
ابعاد جهاد تبیین
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا باقری‌کیا، استاد دروس خارج حوزه علمیه مشهد
در فضایی که هم‌اکنون در کشور، منطقه و جهان به‌وجود آمده است، وظیفه ما در حیطه جهاد تبیین است که دو محور دارد: تبیین دینی و تبیین سیاسی. یعنی هم بصیرت دینی و هم بصیرت سیاسی مردم باید بالا برود.
تبیین اول، هدف‌شناسی است که باید مشخص شود هدف و برنامه دین چیست. در آیه ۱۳ سوره مبارکه شورا، هدف شریعت، اقامه دین بیان شده: «أن أقیموا الدین» که لازمه‌اش تشکیل حکومت اسلامی است.
تبیین دوم، دشمن‌شناسی است که در آیه ۲۱۷ سوره مبارکه بقره بیان شده است: «وَلایَزالُونَ یُقاتِلونَکُم حَتَّی یَرُدُّوکُم عَن دِینِکم إنِ استَطَاعُوا» کسی که مدام با شما در ستیز است تا اگر بتواند، شما را از دین برگرداند. باید برای مردم تبیین شود مصداق این آیه، امروز آمریکا و اسرائیل هستند.
تبیین سوم، وظیفه‌شناسی در برابر دشمن است. از آیه ۳۵ سوره محمد استفاده می‌شود: «وَلاتَهِنُوا وَ تَدعُوا إلَی السَّلمِ وَ أنتُمُ الأعلَونَ وَاللهُ مَعَکُم وَاللهُ مَعَکُم وَلَن یَتِرکُم أعمالَکُم»؛ در برابر چنین دشمنی سستی نکنید که مجبور به سازش شوید، در حالی‌که شما در موضع برتر هستید و خدا با شماست و اقدامات شما را تنها نخواهد گذاشت.
حتی اگر رهبران و فرماندهان از دنیا رفتند یا به شهادت رسیدند، راه و مکتب نباید رها شود: «وَمَا مُحَمَّدٌ إلا رَسُولٌ قَد خَلَت مِن قَبلِهِ الرُّسُلُ أفَإن مَاتَ أو قُتِلَ انقَلَبتُم عَلَی أعقابِکم» (آل‌عمران ۱۴۴».
مقاومت برای پیشگیری از هزینه سازش
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی زمانی، استاد دروس خارج حوزه علمیه مشهد
قرآن کریم در مواجهه با دشمنان سه مدل را ارائه کرده است: جهاد، مقاومت و صلح. هر کدام از این‌ها تحت شرایطی ممکن است وظیفه جامعه اسلامی باشد.
جهاد ابتدایی در جایی است که برتری کاملی بر دشمن داریم، اما مقاومت در جایی شکل می‌گیرد که نسبت به دشمن برتری و تفوق لازم را نداریم و امکاناتمان نسبت به دشمن کمتر است یا در شرایط مساوی هستیم. اینجا وظیفه ما دفاع و ایستادگی است. اما صلح نیز در شرایطی است که طرف مقابل قابل اعتماد بوده و به تعهداتش وفادار باشد.
در وضعیت فعلی، اندیشه مقاومت یک اندیشه کاملاً قرآنی است و بر موازین کتاب‌الله و سیره پیامبر(ص) انطباق دارد و در این شرایط باید ایستادگی کرد و عقب‌نشینی جایز نیست.
با توجه به بدعهدی مکرر دشمن، فعلاً زمینه‌ای برای مذاکره و صلح نیز باقی نمانده است؛ چراکه از مذاکره و صلح برای فریب ما به‌منظور رهایی از مخمصه و ضربه زدن به جبهه مقاومت استفاده می‌کند.
جامعه دینی را باید درزمینه انگیزه تقویت کرد. تفکر ما توحیدی است و توکل بر خدای متعال جایگاه ویژه‌ای در آن دارد. این روحیه اعتماد به خدا و نصرت‌های الهی و امدادهای غیبی را در دوران گوناگون انقلاب و دفاع‌مقدس و جبهه مقاومت بارها مشاهده کرده‌ایم. باید این احساس را در مردم تقویت کرد که خدا با ماست: «والله معکم».
مردم را باید برای حضور در صحنه آماده کرد. جنگ قطعاً هزینه دارد، ولی سازش هم هزینه دارد و پیامدهای سازش خیلی سنگین‌تر از هزینه‌های جنگ و مقاومت خواهد بود.
باید پیامدهای عقب‌نشینی و بلایی را که بر سر جامعه دینی خواهد آورد برای مردم بیان کرد. عقب‌نشینی به معنای توقف نیست؛ هرچه عقب‌تر برویم، دشمن جلوتر می‌آید و تا همه چیز را نگیرد، متوقف نمی‌شود.
تبیین توانمندی‌های کشور نیز مسئله مهمی است و کسانی که اطلاع دارند برای مردم بیان کند تا خودمان را دست‌کم نگیریم.
فضای فعلی هیجانی است، ولی باید عقلانی حرکت کرد و نباید هیجان‌زده شد. راهبردهای رهبر معظم انقلاب باید به صورت معقول و با توجه به ساحت‌های مهم اجتماعی، مدیریتی و نظامی اجرا شود.
ابراز احساسات لازم است، ولی باید سعی کنیم این هیجان و احساسات را در بستر عقلانیت قرار دهیم تا امتزاج آن‌ها نتیجه خوبی را رقم بزند.
تبیین عقلانی از امامت و ولایت
حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی‌خراسانی، استاد دروس خارج حوزه علمیه مشهد
نگاه مؤمنانه به وقایع، صرفاً یک تحلیل مادی و با محاسبه متغیرهای دنیوی نیست و متغیرهای اخلاقی و تکالیف الهی و معادلات اخروی هم درنظر گرفته می‌شود. روحانیت در تبیین این بینش دینی و نگرش معنوی به وقایع و ابتلاها باید پیشگام و طرح‌کننده بحث باشد.
علما با تمسک به آیات قرآن و روایات و بیان فقهی محکم، مبانی را می‌گویند که البته نیاز به تبدیل به گفتمان رایج دارد که توسط اهل‌منبر و وعاظ و ائمه جماعات که مستقیماً با مردم در ارتباط هستند بیان می‌شود.
دعوت ما به تبعیت از امام جامعه و ولی‌امر، دعوتی همراه با توضیح و تبیین باشد. مردم از ما انتظار ندارند فقط جملاتی در تمجید رهبری عزیز بگوییم؛ بلکه انتظار دارند وجه عقلانی تصمیماتشان را بیان کنیم و عمق فقاهت و کاربست مبانی دینی در مواضع ایشان را توضیح دهیم. افق ورود روحانیت و علما به تبیین بیانات رهبر معظم انقلاب باید متفاوت‌تر و فراتر از سطح معمول تشکل‌ها و جناح‌های انقلابی باشد.
همچنین حوزه و روحانیت باید برای ارتقای سواد رسانه‌ای در این وانفسا پیشگام باشد. اگر به این مهم توجه نداشته باشیم حتی جست‌وجوی ما در رسانه و جست‌وجوگرهای اینترنتی هم جهت‌دهی می‌شود و بر اساس ذائقه‌سازی که برایمان انجام می‌دهند، حتی کنش‌ها و واکنش‌های ما را نیز محاسبه خواهند کرد. این امر آن‌قدر مهم است که پرهیز از «قول بغیر علم» به عنوان معیار تقوا و بصیرت شمرده شده است.
جهاد رسانه‌ای
حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی نوروزی، استاد دروس خارج و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیه
منطقه جنگی فعلاً از ما دور است و مردم ایران امکان حضور ندارند، ولی جهاد رسانه‌ای وسعتش به وسعت کره زمین است و در هرجایی که هستیم، ملزم به جهاد خواهیم بود.
اگر رهبر معظم انقلاب پیش از این تعبیر جهاد تبیین را به‌کار برده‌اند، الان وضعیت آن‌قدر حساس و بااهمیت است که همه دلسوزان به‌ویژه حوزه‌های علمیه باید واقعاً حالت رزم بگیرند.
برای این منظور باید احاطه و تسلط کاملی بر تاریخ اشغال‌گری اسرائیل تحت حمایت‌های استکبار داشته باشیم تا بتوانیم در این زمینه روشن‌گری کنیم و بصیرت‌افزایی داشته باشیم.
همچنین باید جریان سازشی که حکام عرب در طول این سال‌ها داشتند، تبیین شود تا هزینه سنگین سازش و تسلیم برای مردم ملموس باشد.
در کنار این باید سنت‌های الهی و نصرت الهی را با ذکر مصادیق تاریخی برای مردم بیان کرد. خداوند متعال در طول تاریخ بارها جبهه حق را یاری کرده است، هرچند ازنظر عده و عُده کمتر از جبهه باطل بوده‌اند و قدرت ظاهری زیادی نداشته‌اند.
و البته خط سرخ شهادت که از خود اوصیای دین آغاز شده و با جاری شدن خونشان جبهه حق تبلور و حیات بیشتری پیدا کرده است، نباید فراموش شود.
خبرنگار: محمد ولیان‌پور
نظر شما