به گزارش قدس آنلاین، چهل و یکمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار از فردا آغاز میشود و تا ۲ آبان ماه در پردیس سینمایی ملت ادامه دارد.
فیلم کوتاه «فلسطین در چشمهای من» با عنوان بینالمللی «Palestine in my eyes» به کارگردانی سروش البخشی نائینی و تهیه شده در انجمن سینمای جوانان ایران در بخش هوش مصنوعی چهلویکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران قرار دارد و با ۱۰ فیلم کوتاه دیگر از کشورهای ایالات متحده آمریکا، کره جنوبی، چین، ایتالیا، مالزی، یونان و ایران رقابت میکند.
فلسطین در چشمهای من نخستین فیلم کوتاه داستانیهایپررئال ساخته شده با هوش مصنوعی در ایران است که در آن شاهد حفظ و تداوم شخصیت و محیط هستیم.
در خلاصه داستان این فیلم کوتاه آمده است: «دانشمند فلسطینی فعال در حوزه هوش مصنوعی، حقیقت جنگ را از فرزند نابینای خود با ساخت یک دستگاه واقعیت مجازی پنهان میکند».
نکته قابل توجه اینکه فیلم کوتاه فلسطین در چشمهای من به صورت کامل در مرحله تولید در بستر هوش مصنوعی ساخته شده و در مرحلههای پیشتولید و پستولید فیلم هم از این ظرفیت استفاده شده است. برای این فیلم حدود ۶۷ هزار فریم و ۳۰ هزار ثانیه تصویر به کمک هوش مصنوعی ساخته شده است.
عوامل برای تولید عکسهای این فیلم از هوش مصنوعی «Midjouney» و «ChatGPT۴»، برای متحرکسازی از «Runway AI» و برای صدا و تولید موسیقی نیز از ظرفیت «UDIO» بهره بردهاند.
در بخش بینالملل چهلمین دوره این جشنواره ۱۰۷ فیلم در مسابقه اصلی، ۱۱ فیلم در بخش هوش مصنوعی و هشت فیلم در بخش واقعیت مجازی رقابت میکنند.
درباره فرایند تولید و چالشهای ساخت فیلم با هوش مصنوعی با سروش البخشی نائینی، کارگردان این فیلم به گفتوگو پرداختیم که در ادامه میخوانید.
چرا برای ساخت فیلم کوتاه سراغ روایت جدیدی از فلسطین رفتید؟
بیشتر روایتهای ما از فلسطین تکراری و بیشتر روایتها تا به امروز مربوط به غزه است اما روایت ما مربوط به تفاوتهای کرانه غربی و شرقی است. کرانه شرقی جایی است که فلسطینیها ساکن هستند. تفاوتهای بارز این دو منطقه برای من بسیار جذاب بود. هر دو جغرافیا برای فلسطین بوده اما توسط اسرائیلیها غصب شده است. به همین منظور خواستم مخاطب از زاویه جدیدی فلسطین را ببیند و روایت جدیدی بشنود. فارغ از تمام کشتارها، انفجارها و... به دنبال روایت انسانی نسبت به این رخداد بودم.
«فلسطین در چشمهای من» کاملاً با ابزار هوش مصنوعی ساخته شده؟ چرا در جهان واقعی این ماجرا را روایت نکردید؟
عدم دسترسی به آن جغرافیا و هزینه تولید، من را به سمت تولید این فیلم با هوش مصنوعی سوق داد. به جرئت میگویم صفر تا صد فرایند تولید ما با هوش مصنوعی بوده است حتی در مرحله تولید برخی از کارها مانند طراحی پوستر و اجرای موسیقی را با هوش مصنوعی انجام دادیم. کاری که تا به حال انجام نشده بود. تنها کارگردانی، تدوین و صداگذاری با هوش مصنوعی نبوده است. تیم ما موضوعی حساس یعنی فلسطین را انتخاب کرد و اساساً هزینه تولید در آن منطقه به خصوص کرانه باختری یا حتی بازسازی آن بسیار سنگین است، به همین علت تصمیم گرفتیم با هوش مصنوعی به مناطقی که دسترسی نداریم دست پیدا کرده و فضای مدنظرمان را خلق کنیم.
اصلیترین وجه تمایز این فیلم نسبت به سایر فیلمهای ساخته شده با هوش مصنوعی چیست؟
بزرگترین حسن کار ما حفظ کاراکتر و محیط در فیلم است. در داستان یک کاراکتر با شما همراه میشود و او را در موقعیتهای مختلف همچون خانه، محل کار، خیابان و... میبینید. در دنیا کسی با هوش مصنوعی چنین کاری نکرده است. در بقیه فیلمهای هوش مصنوعی حفظ کاراکتر یک چالش بسیار بزرگ است. وحدت فضا و کاراکتر در فیلم ما رعایت شده و سر این موضوع ادعا داریم. ما داستان تعریف کردیم بدون اینکه راوی بگذاریم. محیط با وحدتی که دارد خودش را تعریف میکند و این است که اثر ما را از سایر فیلمهای هوش مصنوعی جهان متمایز کرده است.
با توجه به اینکه استفاده از هوش مصنوعی در فیلمسازی کار جدیدی است، ساخت فیلم با هوش مصنوعی چه چالشهایی برای شما داشت؟
چالش در هر کاری هست. من و تیمم پیشتر با هوش مصنوعی کار کردیم. اما یکی از بزرگترین چالشهای ما در مرحله تولید؛ تحریمهای ایران و استفاده از فیلترشکن بود. در مرحله نخست باید با واسطه فیلترشکن خوب و اکانت دلاری هوش مصنوعی میخریدیم. پس از آن هم نگرانی مشخص شدن آیپی ایران وجود داشت. در هر مرحله اگر آیپی ما مشخص میشد تمام کار پاک میشد و مجبور میشدیم از اول کار را انجام دهیم. مسئله سوم هم به محدودیت استفاده از کلمات جنگ، خشونت و فلسطین در هوش مصنوعی برمیگشت. هنگام استفاده از هوش مصنوعی محدودیتهایی برای تولید محتوا با چنین کلماتی هست و اگر این اتفاق بیفتد یا کاملاً محتوا پاک میشود یا اخطار میدهند. مثلاً در سناریو نمیتوانیم بنویسیم دو سرباز، کودکی را با خود بردند؛ در این صورت تمام دسترسی شما محدود میشود. به همین ترتیب این موارد چالشهای زیادی را برای ما به وجود آورد.
هوش مصنوعی چقدر در کاهش هزینههای تولید مؤثر بود؟
اگر قرار بود فیلم من در کرانه باختری ساخته شود حدود ۲۵ میلیارد هزینه داشت اما حالا به کمک هوش مصنوعی با ۵/۱میلیارد ساخته شده است. البته باید توجه کنیم هر فیلمی را با هوش مصنوعی نسازیم. دچار توهم کارگردانی با هوش مصنوعی نشویم. همچنان خلاقیت حرف نخست را میزند تنها با هوش مصنوعی میتوان هزینه را کاهش داد و دسترسی را بیشتر کرد.
چه زمانی میتوان برای ساخت فیلم از هوش مصنوعی بهره برد؟
به نظر من زمانی که بستر واقعی متناسب با داستان فراهم باشد و محدودیت دسترسی و امکانات نباشد، اساساً دلیلی ندارد فیلم در بستر هوش مصنوعی ساخته شود. اگر من سراغ ساخت فیلم با هوش مصنوعی رفتم چون روایتم متفاوت بود و امکان دسترسی به محدوده جغرافیایی را نداشتم. مثلاً ابتدای فیلم ما با خانم بارداری شروع میشود که در پشت گیت خروجی مجبور به زایمان میشود، در این شرایط نوزاد نابینا به دنیا میآید و مادر شهید میشود. امکان روایت واقعی این ماجرا وجود ندارد. جالب است بدانید سالانه حدود ۹هزار مادر فلسطینی پشت گیتهای کرانه باختری به علت نبود بیمارستان مجهز برای زایمان شهید میشوند. این خرده داستانی که در «فلسطین در چشمهای من» روایت شده وحشتناک است و باید آگاهسازی انجام شود.
برنامه اکران بینالمللی یا شرکت در جشنوارههای خارجی را هم دارید؟
در وهله نخست مسئله فلسطین و جنایتهای رژیم صهیونیستی دغدغه شخصی من بود. به جایزه و جشنواره فکر نکردم. فقط خواستم با این ابزار روایتی را به تصویر بکشم تا نسبت به ماجرایی که خیلی در دید مردم نیست آگاهسازی انجام شود. فلسطین فقط آنچه در اخبار، سینما و... میگویند نیست. فلسطین واقعی با معضلات انسانی در فیلم ماست.
اما به صورت کلی با توجه به اینکه ایران تحریم است ما نمیتوانیم در جشنوارههای هوش مصنوعی شرکت کنیم. در این شرایط معمولاً یا فیلم به صورت مشارکتی با کشور دیگر پخش شده یا کاملاً واگذار میشود. همچنین بسیاری از جشنوارهها اجازه ورود فیلمهایی با این محوریت را نمیدهند مگر اینکه به ندرت جشنوارهای با موضوع فلسطین مشکلی نداشته باشد. ما در مرحله تولید هم برای رسیدن به محتوای مدنظر مجبور بودیم قوانین هوش مصنوعی را دور بزنیم چون همان طور که جشنوارهها با فلسطین مشکل دارند، هوش مصنوعی هم با موضوع فلسطین به هیچ عنوان همکاری نمیکرد.
آینده سینمای ایران با هوش مصنوعی را چطور ارزیابی میکنید؟
در حال حاضر به لحاظ تکنیکی ایران ۳۰ سال از دنیا عقبتر است. هوش مصنوعی حداقل کاری که میکند بهانه نداشتن امکانات و ابزار را از کارگردان میگیرد. با هوش مصنوعی ابزارهای یک کارگردان در آمریکا با کارگردانی که در تهران فیلم میسازد یکی است. با این ابزار میتوانیم از لحاظ کیفی با دنیا رقابت کنیم به شرط اینکه متولیان اهمیت آن را درک کنند و حمایت لازم را داشته باشند. ما میتوانیم یکی از قدرتمندترینها در زمینه فیلمسازی هوش مصنوعی باشیم چون ایرانیها انسانهای خلاق و داستانسرایی هستند. هوش مصنوعی به شما این امکان را میدهد که تخیلات خود را به تصویر بکشید و به مخاطب عرضه کنید. دیگر بهانهای نیست؛ امیدوارم از انقلاب هوش مصنوعی در سینما عقب نمانیم.
نظر شما