حتماً تا به حال تصاویر قبرستان بقیع را دیده‌ و شنیده‌اید وهابیون با ساختن بنا بر قبور به‌شدت مخالف‌ هستند و آن را نوعی بدعت و شرک به خداوند می‌دانند. اگر تا به حال به سفر حج رفته باشید، احتمالاً از نزدیک با اعتراضات آن‌ها در این زمینه نسبت به شیعیان مواجه شده‌اید. شاید از خودتان پرسیده باشید حقیقت چیست؟ آیا این کار واقعاً پسندیده و درست است؟ آیا ساختن حرم و زیارتگاه بر محل دفن اولیای الهی، مورد تأیید خداوند و خود اولیاست؟

زیارتگاه اصحاب کهف

شاید برایتان جالب باشد بدانید در مورد ساخت زیارتگاه بر قبر انسان‌های برگزیده، در خود قرآن نمونه‌ای داریم. خداوند در آیه ۲۱ سوره کهف به زیبایی به این مطلب اشاره کرده و می-فرماید: «... و اینچنین ما مردم را بر حال اصحاب کهف آگاه ساختیم تا خلق بدانند وعده خدا (به روز معاد و زنده کردن مردگان) بحق بوده و ساعت قیامت البته بی‌هیچ شک خواهد آمد، آن‌گاه که میانشان تنازع و خلاف در امر آن‌ها بود (یعنی در عدد یا آیین آن‌ها که قائل به معاد و قیامت بودند) پس بعضی گفتند: باید گرد آن‌ها حصار و بنایی بسازیم (که در حبس از خلق مستور و ممنوع شوند) خدا به احوال آن‌ها آگاه‌تر است و آنان که بر واقع احوال آن‌ها ظفر و اطلاع یافتند (یعنی خداپرستان و نیکان امت با خود) گفتند: البته بر ایشان مسجدی بنا کنیم». پس از وفات اصحاب کهف، میان مردم اختلاف نظری به‌وجود آمد. گروهی معتقد بودند بنایی بر محل دفن آن‌ها ساخته شود تا برای همیشه از نظرها پنهان شوند؛ ولی عده‌ای که بر راز آن‌ها آگاه شده بودند و آن را دلیلی بر روز رستاخیز می‌دیدند، پیشنهاد کردند روی محل دفن ایشان مسجدی بنا شود تا یاد و خاطره این انسان‌های بزرگ و با ایمان زنده بماند.  

مقام ابراهیم

در آیه دیگر در خصوص خواندن نماز در اماکن می‌فرماید: «از مقام ابراهیم برای خود نمازگاهی اتخاذ کنید» (بقره/ آیه۱۲۵)  خوب است بدانید مقام ابراهیم سنگی کنار کعبه است که نشان پای حضرت ابراهیم(ع) بر آن نقش بسته است. قرآن این مقام را از آیات و نشانه‌های روشن خداوند بر زمین شمرده و مسلمانان را به نماز در این جایگاه دعوت می‌کند. این سنگ، اکنون در استوانه‌ای طلایی‌رنگ، در فاصله ۱۳متری خانه خدا قرار دارد.

همچنین می‌دانیم پیامبر(ص) پس از رحلت، در خانه خود به خاک سپرده شده و مرقد ایشان دارای بنا بود و  اگر ردی از پیامبر(ص) در این دیدگاه وجود داشت اصحاب و از جمله امام علی(ع) به این نحو عمل نمی‌کردند. در جریان توسعه مسجدالنبی(ص) این مکان در مسجد واقع شد.

بزرگداشت شعائر الهی

یکی از وظایف مهم مسلمانان بزرگداشت شعائر الهی است. براساس همین وظیفه است که میان مسلمانان ـ اعم از شیعه و سنی ـ اهمیت دادن، محترم شمردن و عظمت و شکوه بخشیدن به مساجد و اماکن مقدس (مانند مسجدالحرام، مسجدالنبی(ص) حرم مطهر حضرت رسول اکرم(ص)، حرم امیرالمؤمنین(ع) در نجف اشرف و...) یکی از شعائر محسوب می‌شود. به همین دلیل مسلمانان در تمام کشورها و شهرهای اسلامی، مساجد را به صورت مجلل و باشکوه و با عظمت خاصی بنا می‌کنند و هر کدام بر حسب فرهنگ، آداب و رسوم و بافت اجتماعی و سنتی خود، با استفاده از نقشه‌ها و معماری‌های خاصی به این کار ادامه می‌دهند. شاهد این سخن، مساجد رفیع و باعظمت و آراسته‌شده است. گنبد سبز و زیبای مرقد شریف پیامبر اکرم(ص) یکی از دلیل قاطع بر جواز بنای مسجد و گنبد بر قبور انبیا و اولیاست.

بهترین زیارتگاه

در نتیجه ساخت زیارتگاه بر محل دفن پیامبران و امامان نه تنها اشکالی ندارد، بلکه آثار و فواید بسیار زیادی نیز دارد. به عنوان مثال:

•        ساخت زیارتگاه بر محل دفن امامان وسیله‌ای برای بزرگداشت و ابراز احترام و محبت به ایشان است.

•        ساخت زیارتگاه، محلی برای ذکر و عبادت خداوند است.

•        زیارتگاه‌ها محل رفت و آمد مؤمنان هستند و این موجب حفظ ارتباط روحی آن‌ها با امامان می‌شود.

حرف آخر

زنده نگه داشتن نام و یاد انسان‌های برگزیده و ساختن زیارتگاه و مسجد بر محل دفن آن‌ها، نه تنها منافاتی با توحید و یکتاپرستی ندارد، بلکه مورد تأیید خداوند نیز است. به‌راستی برای عبادت و پرستش خداوند یکتا، چه جایی بهتر از مسجدی در کنار بهترین بندگان او می‌توان یافت؟

خبرنگار: آزاده خلیلی