محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در گفت و گوی ویژه خبری شب گذشته با اعلام اینکه ، از سال 97 و بعداز تشدید تحریم‌، نرخ تورم به سطح 40 و 50 درصد رسید، به همین دلیل سیاست تثبیت را انتخاب کردیم، گفت:  از اردیبهشت سال قبل تا کنون تقریبا هر ماه آمار تورم بیشتر کاهش یافته است. در مهرماه تورم نقطه به نقطه به 34.5درصد و سالانه به 38 درصد کاهش یافته است. امیدواریم تا پایان سال به 30 درصد و در ادامه به کانال 20 درصد کاهش پیدا کند.

وی افزود:  تورم تولید کننده ما به 24.5 درصد کاهش یافته درحالی که در سال‌های قبل به 100درصد هم نزدیک شده بود. بخشی از کنترل و کاهش تورم تولیدکننده به دلیل تثبیت نرخ ارز به معنای نرخی پیش‌بینی پذیر است.

* هدفگذاری 25 درصدی برای نرخ رشد نقدینگی در سال جاری

فرزین با تاکید بر اینکه  نرخ رشد نقدینگی را امسال در حدود 25 درصد تعیین کرده‌ایم، گفت:  با کنترل ترازنامه بانک‌ها نقدینگی را کنترل کرده‌ایم و برای رفع تنگنای نقدینگی اقدامات خوبی انجام داده‌ایم.

وی افزود: برای تامین مالی غیرتورمی، اوراق گام را طراحی کرده‌ایم، که مشکلات آن رفع شده و امسال بالای 100 همت قابل تخصیص به زنجیره‌های تولیدی مختلف است و کارت رفاهی نیز به آن متصل شده است.  از طرفی ال سی داخلی طراحی کرده‌ایم تا به میزان 800 همت بنگاه‌ها از آن استفاده کنند.

فرزین ادامه داد:  فکتورینگ را هم طراحی کرده‌ایم تا بنگاه‌ها و بیشتر پیمانکاران از آن استفاده کنند.  گواهی سپرده خاص را امسال با نرخ حدود 25 درصد در بانک‌ها طراحی میکنیم تا بنگاه‌ها و طرح‌های خاص از آن استفاده کنند.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با اشاره به اینکه حضور ترامپ به عنوان رییس جمهور آثار مستقیمی بر اقتصاد ایران ندارد چرا که همکاری‌های تجاری، پولی و مالی با آمریکا و اروپا نداریم، افزود:  اما از نظر اثرگذاری غیرمستقیم اقتصاد آمریکا می‌تواند بر تمام اقتصادهای جهان و بازارهای مالی اثرگذار باشد. 

وی گفت: همان‌طور که مشاهده کردید رمزارزها به آمدن ترامپ واکنش نشان داد و بیت کوین 20٪ افزایش قیمت تجربه کرد اما نرخ ارز ما تنها 1٪ واکنش نشان داد.  بخشی از ترس بازارها ناشی از سیاست‌های دوره قبلی ترامپ یعنی سیاست‌های مرکانتیلیسمی بود، که اگر همین‌ها را در دوره جدید ادامه دهد بر بازارهای جهانی و همینطور اقتصادهای چین و اروپا اثر خواهد گذاشت. 

رئیس کل بانک مرکزی افزود: امروز وابستگی‌های ما بسیار کم شده و تعاملات منطقه ای را گسترش داده‌ایم و در بریکس نیز فعالیت‌های خوبی را پیش برده‌ایم و برای شروع این دوران از قبل آمادگی لازم کسب کرده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه بخشی از همکاری‌های ما با کشورهای عضو بریکس عملیاتی شده و با برخی از کشورها دلار را از مبادلات حذف کرده‌ایم، گفت:  اگرچه باید ببینیم سیاست‌های آمریکا نسبت به کشورهای منطقه ما چه خواهد بود اما ذخایر ارزی کشور امروز افزایش پیدا کرده و آمادگی لازم برای مدیریت اقتصاد کشور را داریم.

فرزین با تاکید بر اینکه ظهور ترامپ باعث خواهد شد تا همکاری‌های اعضای بریکس تقویت شود، افزود: نگرانی ما بیشتر از منظر عملیات روانی بود اما خوشبختانه در روز اعلام نتایج انتخابات امریکا شاهد بودیم که مشکلی پیش نیامد و فعالان اقتصادی انتظارات خود را با واقعیت‌ها منطبق کردند.

* تثبیت اقتصادی همچنان سیاست محوری بانک‌مرکزی / کل نیازهای ارزی واردات و صادرات به بازار  توافقی منتقل می‌شود 

محمدرضا فرزین با اعلام اینکه سیاست اصلی ما سیاست تثبیت اقتصادی است و در بازارهای رسمی تلاش میکنیم نیازهای ارزی را به خوبی تامین کنیم، در دو سال اخیر هم همین روند را طی کردیم، افزود:  یکی از ابزارهای ما برای تنظیم گری بازار طلا و ارز استفاده از مرکز مبادله ایران است که عملکرد آن با عرضه شمش و سکه و تامین ارز مشاهده شد.

وی ادامه داد:‌بخشی از تامین ارز مرتبط به کالاهای اساسی و دارو است که با نرخ 28500 تومان تأمین می‌شود و از ابتدای سال تا کنون به 10 میلیارد دلار رسیده است. بخش دیگر با ارز نیما و نرخ حدود 50 هزار تومان تامین می‌شود که شامل 50 درصد نیاز ارزی کشور است.

به گفته فرزین، همچنین با راه اندازی بازار ارز توافقی که در واقع بازار ارز تجاری است تلاش می‌کنیم کل نیازهای واردات و صادرات به این بازار منتقل شود تا نرخ شکل بگیرد و بجای بازار غیررسمی علامت دهی کند.  البته نرخ غیررسمی در برخی از کالاها به ویژه دارایی‌ها علامت دهی می‌کند و بر عمده کالاهای کشور تأثیر ندارد.

وی افزود: نرخ بازار غیررسمی بیشتر تحت تاثیر قاچاق و فرار سرمایه است اما بازار ارز توافقی تحت تاثیر تجارت واقعی کشور خواهد بود.

* ذخایر طلای در دسترس و مطمئنی داریم/ استفاده از منابع ارزی بلوکه شده

رئیس کل بانک‌مرکزی اضافه کرد:  چون تحریم هستیم باید نوع ذخایر ما متفاوت می‌شد، به همین دلیل سراغ ذخایر طلا هم رفته‌ایم که الان ذخایر در دسترس مطمئنی داریم. ما منابع ارزی در سایر کشورها داشته ایم که بلوکه شده بودیم اما اکنون با رایزنی‌های مختلف از بخش زیادی از آن‌ها استفاده می‌کنیم. 

وی افزود: ما عضو صندوق بین‌المللی پول و رئیس یک گروه متشکل از 6 کشور هستیم و اکنون حدود 5.5 میلیارد دلار سرمایه داریم. سال گذشته افزایش سرمایه 50درصدی در صندوق تعیین شد که 75 درصد آن ارز ملی خودمان است و برای منافع ملی آن را پیگری می‌کنیم.

* دلار را از مبادلات اعضای بریکس حذف می‌کنیم / استفاده از پیمان‌های پولی، اتصال کارت‌های بانکی و جایگزین سوئیفت

 رئیس کل بانک‌ مرکزی با بیان اینکه  از الگوهای همکاری متقابل با کشورهای عضو بریکس استفاده می‌کنیم که اولین آن کنار گذاشتن دلار در مبادلات است، ادامه داد:  در اولین گام از پیمان‌های پولی، گام دوم اتصال کارت‌های بانکی و در گام سوم از حذف سوئیفت در مبادلات متقابل استفاده میکنیم.

وی افزود: با 11 کشور اتحادیه پایاپای آسیایی از پیام رسان ACU استفاده خواهیم کرد تا با پیام رسان غیر از سوییفت معامله کنیم که با روسیه این اقدام را عملیاتی کرده‌ایم. همچنین از اتاق‌های تسویه پایاپای استفاده می‌کنیم و در یک مرحله جلوتر از CBDC یا همان ارزهای دیجیتال ملی استفاده خواهیم کرد.

فرزین تاکید کرد: در بریکس این طرح‌ها را ارائه کردیم و خیلی از اینها مثل بریکس پی پذیرفته شد و تلاش میکنیم این روش‌ها را با کشورهای طرف تجاری توسعه دهیم.

* اجرای برنامه اصلاحی در 8 بانک

رئیس کل بانک‌ مرکزی دربخش پایانی این گفتگو با اعلام اینکه قصد داریم صندوق‌های قرض‌الحسنه را توسعه دهیم و به دنبال ایجاد محدودیت برای آن‌ها نیستیم، گفت:  نظارت بر صندوق‌های قرض‌الحسنه کوچک و متوسط را به خارج از بانک مرکزی واگذار می‌کنیم.

به گفته وی، هدف از تأسیس صندوق‌های قرض‌الحسنه تامین مالی از طریق شبکه مویرگی برای اقشار خاص است و بعداز گسترش آن‌ها خودمان نیز آن‌ها را حمایت می‌کنیم.

فرزین همچنین تاکید کرد: در خصوص اصلاح نظام بانکی به 8 بانک ورود کرده‌ایم و اقدامات لازم انجام شده که در فرصت‌های بعدی جزئیات بیشتری را در اختیار اذهان عمومی قرار می‌دهیم.