به گزارش قدس خراسان، پیشرفت‌های بشری گاهی از محروم نگه داشتن نشأت می‌گیرد، همان جا که عده‌ای فکر می‌کنند علم و فناوری را باید در انحصار خود نگه دارند و با ایجاد تحریم به دنبال تسلیم کردن عزم یک ملت هستند، در همین مسیر است که نخبگان علمی آن جامعه به دنبال راهکارهایی برای شکستن این انحصارهای ظالمانه می‌روند و مسیر پیشرفت را هموار می‌کنند.
نخبگان سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی نیز برای شکستن انحصارها با تکیه بر دانش بومی دست به ایجاد خلاقیت، نوآوری و ابداع زده‌اند، در این راستا به سراغ احمد مولودی، سرپرست معاونت آموزش و کارآفرینی و عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مواد نوین سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی رفتیم تا با او درباره فعالیت‌های پژوهشی‌اش در حوزه تولیدات دانش‌بنیان گفت‌وگو کنیم.
ارائه محصولات نیازمحور در جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
او با بیان اینکه مجتمع فنی مهندسی یکی از مراکز فعال سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی است که در دو حوزه گروه پژوهشی مواد و مرکز خدمات فنی مهندسی فعالیت می‌کند، می‌گوید: در مرکز خدمات تخصصی به طور مستقیم با صنعت کشور و نیازمندی‌های این حوزه همکاری می‌کنیم و محصولات نیازمحور ارائه می‌دهیم.
عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مواد نوین سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی می‌افزاید: کارهای علمی و تحقیقاتی توسط گروه پژوهشی مواد انجام می‌شود و مباحث ساخت، تولید، بهره‌وری و رفع نیاز توسط مرکز خدمات فنی مهندسی صورت می‌گیرد. در این راستا نیازهای صنعتی کشور شناسایی شده و در چهار زمینه اصلی خودروسازی، پزشکی، نفت و گاز و صنایع دفاعی و نظامی ورود کرده‌ایم. این موارد همه نیازهایی هستند که از طرف صنعت به ما ارجاع شده‌اند و بر اساس آن، شبکه برنامه‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و اهداف مشخص شده و اکنون در حال خدمات‌رسانی به جامعه صنعتی هستیم.
مولودی خاطرنشان می‌کند: یکی از محصولاتی که صفر تا صد آن در این مجتمع انجام و تجاری‌سازی نیز شده است، صداگیرهای فوم فلزی هستند که در ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز مورد استفاده قرار می‌گیرند. وجوب ساخت این محصول از آنجایی شکل گرفت که مسئولان شرکت گاز خراسان رضوی به ما مراجعه کردند و گفتند چنین محصولی با شکل پیچیده و متخلخل در نمونه‌های خارجی که حدود ۲۰ تا ۳۰ سال پیش از کشورهای دیگر خریداری شده بود، وجود داشته است. این صداگیر قادر است صداها و نویزهای بسیار بالا در اندازه ۹۵ تا ۱۰۰ دسیبل در ایستگاه‌ها را به ۸۰ دسیبل کاهش دهد و بدین ترتیب همسایه‌ها و کارکنان شرکت گاز دیگر آزار ناشی از آلودگی صوتی را تجربه نمی‌کنند.
او ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه آن شرکت خارجی به یک شرکت اسرائیلی فروخته شده و ایران تحت تحریم است، این محصول صداگیر به ما فروخته نمی‌شود و همه ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز کشور از این قطعه محروم هستند و مشکلات ناشی از آلودگی صوتی در تمامی ایستگاه‌ها وجود دارد. به همین دلیل، مسئولان شرکت گاز استان درخواست کردند اگر امکان دارد این قطعه را بسازیم تا مشکل برطرف شود.
سرپرست معاونت آموزش و کارآفرینی سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با بیان اینکه دانش فنی ساخت صداگیر یا فوم‌های فلزی بسیار پیچیده و پیشرفته است و تنها پنج کشور در دنیا دارای دانش ساخت این محصول هستند، می‌گوید: با توجه به اینکه این قطعه کاربردهای نظامی نیز دارد، ایران برای واردات آن تحت تحریم است. حتی پاسخ ایمیل‌های ما برای استعلام قیمت نیز داده نمی‌شود و واردات آن بسیار دشوار است.
خودکفایی در ساخت فوم‌های فلزی و فروش به بیش از ۲۰ استان کشور
مولودی یادآور می‌شود: دوستان ما در این مجتمع نزدیک به سه سال روی دستیابی به دانش فنی تولید این قطعه کار کردند. خوشبختانه پس از این مدت توانستیم به کیفیت، استحکام و مشابهت محصول خارجی آن دست یابیم. با شرکت گاز هماهنگی‌های لازم را انجام دادیم و نزدیک به دو سال این قطعه در ایستگاه‌های تقلیل فشاری که به عنوان نمونه معرفی کردند، نصب شد. پس از دو سال، کیفیت آن مورد تأیید قرار گرفت و سپس مراحل تجاری‌سازی آن آغاز شد. برای این منظور، یک شرکت دانش‌بنیان تأسیس کردیم و در حال حاضر بیش از ۲۰ استان کشور از این محصول استفاده می‌کنند. تاکنون بیش از هزار و ۶۰۰ عدد از این محصول که دارای ۹۵ درصد تخلخل است، برای ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز فروخته شده و رضایتمندی کافی وجود داشته به همین دلیل سفارشات دیگری نیز به ما داده شده است.
او با بیان اینکه سطح آمادگی فناوری از یک تا ۱۰ ارزیابی می‌شود و برای محصول صداگیر فوم فلزی به سطح ۹ رسیده است، عنوان می‌کند: ما تنها شرکتی هستیم که این محصول را در کشور تولید می‌کنیم و قیمت محصول ما تقریباً یک پنجم نمونه خارجی آن است.
عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مواد نوین سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی خاطرنشان می‌کند: فوم‌های فلزی علاوه بر کاربرد در صنعت گاز، کاربردهای بسیاری از جمله در کاتالیست‌ها، فیلترهای صنعتی، کاربردهای زینتی و کاهش موج انفجار و ضربه دارند. ما در حال بررسی و تولید این موضوعات نیز هستیم تا بتوانیم مشتریانی برای این کاربردها جذب کنیم.
مولودی تصریح می‌کند: فوم‌های فلزی بیشتر در دو نوع تخلخل بسته و باز وجود دارند. کاربردهای فوم تخلخل بسته بیشتر در زمینه جذب انرژی و ضربه است به عنوان مثال در کاربردهای نظامی می‌توان از آن‌ها در کف نفربرها و تانک‌ها یا جداره‌های خودروها استفاده کرد تا شدت موج ضربه و انفجار کاهش یابد. با توجه به برآوردی که انجام دادیم، خودرویی که با سرعت ۱۰۰ مایل بر ساعت مجهز به فوم فلزی در سپر باشد، اگر تصادف کند، مانند این است که با سرعت ۲۰ مایل بر ساعت تصادف کرده است بنابراین به سرنشینان آسیب نمی‌رسد.
استفاده از فوم‌های فلزی در صنایع دفاعی برای کاهش تلفات
او یادآور می‌شود: یکی از شرکت‌های سازنده فوم فلزی در کانادا در سایت خود نامه تقدیر صنعت دفاعی را منتشر کرده که در آن آمده است محصول شما جان نزدیک به هزار نفر از سربازان ما را در یکی از جنگ‌ها نجات داده است؛ چرا که ما خودروهای نفربر را مجهز به فوم فلزی کرده بودیم.
این استاد دانشگاه می‌افزاید: ما نیز در این زمینه با مرزبانی کارهای تحقیقاتی انجام دادیم. در این تحقیق دو پوند تی‌ان‌تی را زیر فوم‌های فلزی منفجر کردند که نتایج خوبی در پی داشت. رئیس ستاد ارتش نیز از این آزمایش بازدید و تأییدیه لازم را دریافت کرد، اکنون به دنبال تجاری‌سازی آن در سایت آن مجموعه هستیم.
مولودی تصریح می‌کند: مرزبانی خواستار راه حلی برای نجات از تله‌های انفجاری در گشت‌زنی‌های خود بودند و متوجه شدند این موضوع پاسخگوی نیازشان است زیرا در گشت‌زنی‌ها با تله‌های انفجاری اشرار مواجه می‌شوند و خودروها معمولاً در همان جا از کار می‌افتند و اشراری که کمین کرده‌اند، مرزبانان را به شهادت می‌رسانند. به همین دلیل مرزبانی گفت اگر مدتی زمان داشته باشیم تا خودروها از کمینگاه خارج شوند و با اشرار رودررو درگیر شویم، تعداد شهدا کمتر می‌شوند.
او با بیان اینکه فوم‌های فلزی در صنعت حمل‌ونقل از جمله کشتیرانی و حمل‌ونقل هوایی نیز کاربرد دارد، می‌افزاید: این فوم‌ها در جاهایی که نیاز است صدا خارج نشود مانند بدنه موتورخانه کشتی‌ها و بدنه موتور هواپیماها می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین این فوم‌های فلزی در سپر واگن‌های مترو برای ضربه‌گیری و جلوگیری از آسیب به سرنشینان استفاده می‌شوند. در ساختمان‌سازی نیز بیشتر در حوزه زیباسازی ساختمان‌ها و جذب صوت به عنوان عایق صوتی کاربرد دارند، همچنین در بزرگراه‌ها نیز به همین منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته با توجه به اینکه قیمت فوم‌های فلزی رقابتی است، جا انداختن کاربری آن در این حوزه دشوار است و باید در زمینه تجاری‌سازی این موضوع کار کنیم.
ساخت کانکتور با یک سوم قیمت نمونه‌های خارجی در مشهد
عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مواد نوین سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با بیان اینکه یکی از موضوعات جدیدی که به تازگی به آن ورود کرده‌ایم، ساخت کانکتورهای الکتریکی است، می‌گوید: کانکتور، اتصال‌دهنده دو سیم برق است که این سیم می‌تواند از نوع برق یا مخابراتی باشد. به طور کلی کانکتورها جریان الکتریکی را به یکدیگر متصل کرده و کاربردهای بسیار متنوعی دارند.
مولودی متذکر می‌شود: در کشور ما سالانه شاهد واردات چندین میلیون کانکتور هستیم و کمتر از ۳درصد کانکتورهای موجود در ایران تولید داخلی هستند. این وابستگی ارزبری زیادی را به کشور تحمیل می‌کند. همچنین کانکتور یک قطعه بسیار حساس است و هر گونه خرابی یا عدم صحت آن ممکن است منجر به فاجعه شود. به همین دلیل برای جلوگیری از این مشکلات، به دنبال خودکفایی در ساخت این قطعه بودیم . قیمت کانکتورهای تولیدی ما تقریباً یک سوم یا یک دوم نمونه‌های خارجی است، اما مهم‌ترین موضوع در این زمینه، حفاظت اطلاعات و جلوگیری از خرابکاری در صنایع حساس کشور است.
او خاطرنشان می‌کند: فرایند ساخت کانکتورها از ابتدایی‌ترین مرحله شامل بدنه‌سازی، پوشش‌دهی و آبکاری با طلا، نقره و نیکل آغاز می‌شود تا مقاومت به خوردگی و رسانایی الکتریکی افزایش یابد، سپس مراحل مونتاژ و نصب و تست‌های بعدی نیز در مرکز خدمات تخصصی ما انجام می‌شود. با توجه به اینکه فناوری ساخت کانکتور در کشور بومی‌سازی شده، اکنون ساخت نمونه‌های جدید و ویژه آن نیز در برنامه کاری قرار گرفته است. انواع مختلف کانکتورها که پیش‌تر وارداتی بودند اکنون در داخل کشور ساخته می‌شوند و با توجه به نیاز و مشتری بالفعل این محصول، یکی از افق‌های روشن گروه پژوهشی مواد جهاد دانشگاهی مشهد و کشور می‌تواند ساخت انواع کانکتورهای ویژه باشد تا بتوانیم در این زمینه خدمت‌رسانی کنیم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه کانکتور یک قطعه حساس الکترونیکی است که عملکرد یا عدم عملکرد آن تأثیر مستقیم روی تجهیزات یا دستگاه‌ها دارد، به همین دلیل استانداردها و تست‌های بسیار سختگیرانه‌ای در ساخت این قطعه باید رعایت شود، می‌افزاید: به عنوان مثال برای یکی از تست‌ها که تست مقاومت به خوردگی است، ما مدت‌ها مشغول کار بودیم تا بتوانیم به پوشش‌دهی خاصی برسیم که در عین حفظ چسبندگی بالا و رسانایی الکتریکی، مقاومت به خوردگی را نیز افزایش دهد زیرا ممکن است این قطعه در محیط‌های دریایی نیز استفاده شود و نباید پس از چندین سال دچار خوردگی شود. در غیر این صورت اگر دچار خوردگی، زنگ‌زدگی یا اکسید شدن شود، قدرت عملکردی خود را از دست می‌دهد.
نظر شما