به گزارش قدس آنلاین، این انتشارات که مجموعه‌ای قابل توجه از رمان‌ها را در ادبیات دینی و آیینی با تیراژ بالا تولید کرده، مخاطبان بیشماری را گرد هم آورده و رنگ و بوی تازه‌ای به ادبیات دینی داده است.  به‌نشر در زمینه تولید کتاب‌های رمان و داستان دینی، سبد متنوعی از آثاری که در حوزه ادبیات دینی هستند، در بین تولیدات بزرگسال به‌نشر وجود دارند که همگی جزو آثار پرفروش و با چاپ های متعدد هستند و بیش از 50 چاپ را پشت سر گذاشته‌اند.

نویسنده دینی باید هم دین را بشناسد و هم داستان را

مظفر سالاری نویسنده و رئیس کتابخانه و موزه وزیری یزد درباره شرایط مطلوب برای نگارش رمان دینی خوب می‌گوید: وقتی بحث رمان دینی را مطرح می‌کنیم با مسائل مختلفی روبرو هستیم. کسی که می‌خواهد راجع به دین یک اثر ادبی خلق کند اولاً باید دین را کامل بشناسد، در وهله بعدی باید داستان‌ را بشناسند و دیگر اینکه باید بداند برای چه مخاطبی می‌خواهد کار کند و در واقع مخاطب هدفش کیست. آیا مخاطبانش کسانی هستند که دین‌دار، ولایتمدار و انقلابی‌اند یا دنبال قشر خاکستری است، یا می‌خواهد سراغ قشری برود که میان دینداری و رها کردن دین مانده‌اند و یا حتی ممکن است مخاطب یک داستان دینی قشری باشد که اصلاً ارتباطی با دین ندارد.

این نویسنده با بیان اینکه رمان دینی باید به یک نیاز واقعی و فوری مخاطب مشخصی جواب بدهد تاکید می‌کند: این مهم است که نویسنده بداند نسل‌ها و قشرهای مختلف مسئله‌شان با دین چیست و باید به همین پاسخ بدهد و چیزی ننویسد که مناسب 50 یا 100 سال پیش بوده است. بنابراین باید دین، داستان و مردم زمانه خودش و نیازهای آنها را بشناسند و مجموع اینها کار را فوق‌العاده سخت می‌کند. اما نکته مهم اینجاست که این نویسنده دارای صلاحیت که می‌خواهد رمان دینی خلق کند بالاخره باید از سمت نهادی حمایت شود و شرایط به گونه‌ای باشد که او حداقل یکسال بتواند با مبلغی که قرارداد می‌بندد کار کند و شش ماه را صرف تحقیقات درباره مقاطع تاریخی، ساختار و پیرنگ داستان کند و درباره مسئله اجتماعی که می‌خواهد مطرح کند تحقیقات محیطی انجام دهد. لذا نویسنده ادبیات دینی با کار سختی روبروست و فکر می‌کنم نهادهای مختلف فرهنگی همچون وزرات فرهنگ و ارشاد تا سایر نهادها باید به افراد صاحب صلاحیت کمک کنند. اما متاسفانه شرایط اینطور پیش نمی‌رود و هیچ‌گاه سابقه نداشته مدیرکل ارشاد استان یکبار تماس بگیرد و جویای احوال شود و آن مناسبات و پیوندی که باید میان نویسندگان و نهادهای فرهنگی باشد، وجود ندارد اما ما همچنان به امید روزی هستیم که این پیوندها برقرار شود. یکبار بنده پیشنهاد دادم مقام معظم رهبری که شَم قوی در شناخت ادبیات داستانی دینی دارند و آثار را با دقت رصد می‌کنند، نویسندگان را دور هم جمع کنند تا فضایی برای تعامل بیشتر میان آنها به وجود بیاید اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.

نویسنده کتاب پرفروش «دعبل و زلفا» همچنین می‌گوید: بهرحال نیازها و چالش هایی که مردم با آن روبرو هستند خیلی زیاد است اما چاره اندیشی‌های واقعی هم صورت نمی‌گیرد. هرچند امثال من که کار می‌کنیم همچنان امیدواریم اگر به ما کمک نمی‌کنند حداقل چوب لای چرخ ما نگذارند. به طور مثال در رمان «گنج‌های کامبرین» که از تجربیات چند ساله‌ام برای نوشتن آن استفاده کردم در ممیزی‌های ارشاد گرفتار حذفیاتی شد، همین بخش‌ها طعم و مزه‌ای است که به کتاب جذابیت می‌دهد تا مخاطب آن را دنبال کند و طبیعتاً با حذفشان جذابیتش هم از دست می‌رود. اما برعکس می‌بینیم که در آثار ترجمه درها را باز گذاشتند و همه چیز ترجمه می‌شود درحالی که ما در بخش تالیفی نیازمند بیشترین حمایت هستیم اما سنگ‌اندازی‌ها و موانع بیشتر است اما با این حال خیلی‌ها در این شرایط کار می‌کنند.

رئیس کتابخانه و موزه وزیری یزد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت «به نشر» در ارتقای سطح ادبیات دینی تصریح می‌کند: معتقدم «به نشر» باید الگو و سرمشقی برای همه انتشارات کشور باشد. زیرا این نشر وابسته به آستان قدس رضوی است و این پتانسیل و ظرفیت را دارد که مواردی که به آنها اشاره کردم را انجام دهند. من واقعاً علاقمندم همه رمان‌هایم که در انتشارات دیگر منتشر شده مانند رمان «نیمه شب» که به چاپ 125 رسیده را در «به نشر» چاپ کنیم یا نویسنده دیگری همچون آقای میرکیانی علاقمند است آثارش که در انتشارات دیگری به چاپ رسیده در «به نشر» منتشر شود زیرا برخورد و تعاملی که این انتشارات با نویسندگان دارد چه زمانی که آقای سعیدی بودند و چه در دوران مدیریت جدید آقای فرزانه، بسیار خوب است و این مدیران همواره برای بهبود وضعیت مجموعه تلاش می‌کنند و روز به روز هم شاهد پیشرفت آنها هستیم؛ زیرا اینها مدیران باتجربه‌ای هستند و نوع ارتباط و تعامل با پدیدآورندگان آثار را به خوبی می‌دانند.

اما نقدی که به وضعیت «به نشر» دارم این است که آستان قدس رضوی نباید این انتشارات را خودگران کند و باید حتماً از آن پشتیابی شود که بتوانند بهتر برنامه ریزی کنند. زیرا این مجموعه فرهنگی اگر دنبال جریان‌سازی است در صورت عدم حمایت و با توجه به وضعیت گرانی کاغذ و چاپ دیگر فرصت برنامه ریزی برای آثار فاخر را نخواهد داشت و به نظرم تولیت آستان باید به این انتشارات کمک کند تا بتواند در فضای بین المللی و با آثار ترجمه جریان‌های موثر و مهمی را ایجاد کند.  

مدیری می‌خواست 500 عنوان کتاب چاپ کند

در ادامه مصطفی خرامان، نویسنده و دبیر طرح داستانی  در انتشاران به‌نشر با اشاره به لزوم حمایت نویسندگان از سوی نهادهای فرهنگی مرتبط می‌گوید: نویسندگان باید از سوی کسانی که فرهنگ را سازماندهی می‌کنند همچون وزارت فرهنگ و ارشاد مورد حمایت قرار بگیرند، اتفاقی که متاسفانه کمتر شاهد آن هستیم. به طور مثال در طول دو سال و نیم که کشور درگیر کرونا بود و کمتر کسی در آن شرایط مشغول کار بود، هیچ یک از مسئولان حتی برای یک بار با نویسندگان تماس نگرفت که شما در این دو ساله چگونه زندگی می‌کنید. وضعیت درباره اغلب ناشران دولتی هم به این صورت بود، به ویژه در دولت مرحوم رئیسی مدیران انتشارات دولتی افرادی بودند که از این حوزه شناختی نداشتند و فردی به عنوان مدیر یکی از همین انتشارات منصوب شده بود که حتی نویسندگان را هم نمی شناخت. یا مدیری داشتیم که عنوان کرده بود می خواهد در یک سال 500 عنوان کتاب چاپ کند! مشخص است که این فرد اصلاً نمی داند کتاب چیست و چطور تولید می شود. اینها ناشران دولتی هستند و ناشران خصوصی هم به کتاب‌های دینی و جنگ توجهی نمی کنند چون اغلب این آثار سفارشی است. اما ما پروژه‌ای در «به نشر» داشتیم که چهار سال به طول انجامید تا این رمان‌ها به یک سرانجامی برسد؛ رمان‌هایی امروزی که سعی کردیم در خلال آنها نکات دینی را هم لحاظ کنیم.

خرامان درباره دلایل موفقیت رمان‌های دینی «به نشر» و استقبال مخاطبان از آنها تاکید می‌کند: به نظرم دلیل اصلی موفقیت این رمان‌ها ناشی از اتفاقی است که در خود کتاب‌ها افتاده  و معتقدم مهمترین عامل مخاطب‌سنجی است. به عبارتی می‌توان گفت رمان‌هایی که نوشته شده کاملاً امروزی است. با این اوصاف طبیعی است آن رمانی که با سبک و سیاق زندگی امروزی به رشته تحریر درآمده مخاطب بیشتری هم داشته باشد. فکر می‌کنم مجموعاً یکی یا دو کتاب در دوره تاریخ اسلام نوشته شده و بقیه کتاب‌هایی که داستانشان در فضای معاصر می‌گذرد فروش بیشتری هم داشتند.

این نویسنده در واکنش به این پرسش که در چرخه تولید یک رمان وجود چه مولفه‌هایی در تعامل میان ناشران و نویسندگان ضروری است تا منجر به خروجی بهتر شود، می‌گوید: یک زمانی اینطور مرسوم بود که ناشران می‌گفتند رمان را بیاورید تا بخوانیم، سپس به نویسنده مبلغ پشت جلد چهارماه پس از چاپ کتاب را می‌دادند که البته عمدتاً ناشران بخش خصوصی اینگونه‌اند و دولتی‌ها هم در چنین فضاهایی نیستند اما با صحبت‌هایی که ما با مدیران «به نشر» داشتیم مقرر شد پس از عقد قرارداد یک پیش پرداخت به نویسندگان بدهند و زمانی که نویسنده رمان را تحویل داد باقی مبلغ را به او بپردازند و او دیگر به چاپ کتاب و زمان توزیع کاری نداشته باشد و به عبارتی پس از تحویل کتاب با نویسنده تسویه می‌شود. خوشبختانه آنها هم قبول کردند و این شیوه قرارداد به نویسنده این امکان را می‌دهد که در شرایط بهتری بنویسد.

خرامان در پایان به دلایل موفقیت «به نشر» در ترویج ادبیات داستانی دینی اشاره می‌کند و می‌گوید: حداقل در مورد پروژه‌ای که ما اجرا کردیم اتفاقات بسیار خوبی افتاد و من می‌بینم که کتاب‌ها خیلی خوب در بازار به فروش می‌روند و در رونمایی‌ها به خوبی از آنها استقبال می‌شود. به نظرم اگر بخواهیم اصلی‌ترین دلیل موفقیت «به نشر» را در ترویج داستان‌های دینی برشماریم به مخاطب‌سنجی و شناخت دقیق از آنها می‌رسیم.