نقش رسانه در استفاده عمومی از هوش مصنوعی فراتر از انتقال اطلاعات است. رسانه‌ها می‌توانند به عنوان نهادهایی برای آموزش و ارتقاء سواد دیجیتال عمل کنند و به کاربران کمک کنند تا توانایی‌های لازم برای تعامل مؤثر با فناوری‌های هوش مصنوعی را کسب کنند. به این ترتیب، رسانه‌ها نه تنها به ترویج فناوری کمک می‌کنند، بلکه زمینه‌ساز ایجاد یک جامعه آگاه و مسئول نسبت به تأثیرات هوش مصنوعی نیز هستند.

در نهایت هم‌افزایی میان هوش مصنوعی و رسانه می‌تواند به ایجاد یک اکوسیستم سالم و پایدار منجر شود که در آن تکنولوژی به نفع جامعه توسعه یابد و شهروندان بتوانند از فرصت‌های آن بهره‌برداری کنند. این همکاری نیازمند تعهد به شفافیت، اخلاق و آموزش در تمامی سطوح است تا بتوانیم آینده‌ای مثبت و پایدار برای نسل‌های آینده رقم بزنیم.

کسب سواد رسانه نیازمند تلاش فردی است

محمد لسانی، مدرس روابط عمومی و رسانه در گفت‌وگو با خبرنگار تحریریه جوان قدس درباره اینکه چگونه سواد رسانه‌ای می‌تواند به افراد کمک کند تا از فناوری‌های هوش مصنوعی به طور مؤثر و مسئولانه استفاده کنند، گفت: اصولاً آموزش سواد رسانه‌ای و آگاهی‌بخشی به جامعه از چند لایه تشکیل می‌شود. لایه اول، پیگیری و تلاش خود فرد است. لایه دوم، تلاش و نقش خانواده است که والدین باید بتوانند در این زمینه ورود کنند. سومین لایه، آموزش رسمی در مدارس و دانشگاه‌هاست. چهارمین لایه، نظام فرهنگی و رسانه‌ای است که به سال‌های شما مربوط می‌شود. در نهایت، لایه پنجم به نظام اجتماعی و حکمرانی مربوط می‌شود که در بالاترین سطح خود، حکمرانی قرار دارد. یعنی حاکمیت باید فضایی فراهم کند و تشکل‌های اجتماعی و فضای تنفسی ایجاد کند تا افراد بتوانند در آن توانمند شوند.

وی با اشاره به افزایش اطلاعات تولید شده توسط سیستم‌های هوش مصنوعی، درباره چگونگی تشخیص اطلاعات معتبر توضیح داد: هوش مصنوعی فقط به‌عنوان یک ابزار برای کمک به انسان‌ها و افزایش کارایی است. خلاقیت، یکی از ویژگی‌های متمایز انسان از هوش مصنوعی است، شامل توانایی تولید محتوای خلاقانه و درک احساسات می‌باشد. انسان‌ها می‌توانند تولیداتی داشته باشند که موجب جذب خواننده شوند، در حالی که هوش مصنوعی در لایه‌های خاصی از امور فعالیت می‌کند و ممکن است در آینده توانایی‌های خود را در زمینه احساسات و خلاقیت تقویت کند.

این مدس سواد رسانه افزود: نکته مهم این است که باید تفاوت‌های بین سطح انسانی و ماشینی را درک کنیم و از هر دو سطح به طور مسئولانه بهره‌برداری کنیم. همچنین، در مورد تشخیص اطلاعات معتبر و غیرمعتبر، نیاز به ابزارهای سریع و مؤثر برای بررسی حقایق وجود دارد .

لسانی درباره هوش مصنوعی ملی نیز بیان کرد: در حال حاضر ما هوش مصنوعی ملی نداریم که بتواند توصیه‌هایی مبتنی بر داده‌های مورد نیاز افراد در داخل بدهد و در حوزه آموزشی کمک کند. ما باید یک هوش ملی تدارک ببینیم تا بر اساس داده‌هایی که وجود دارد، بتواند در مدارس و دانشگاه‌ها فعالیت کند.

وی بحث اقتصادی و فیلتر بودن بسیاری از خدمات هوش مصنوعی را در محدودیت تولید هوش مصنوعی ملی موثر خواند و گفت: سوگیری‌های محتوایی نیز در هوش مصنوعی های رایج وجود دارد که در حوزه‌های مختلف به‌صورت کامل دیده می‌شود. به نظر من، مهم‌ترین مسئله، تدارک دیدن بستر مناسب برای این هوش مصنوعی و بسترسازی برای فعالیت است. پس‌ از آن می‌توانیم به تعریف تمرین‌ها و فعالیت‌های آموزشی و درگیر کردن افراد با هوش مصنوعی بپردازیم که می‌تواند در فرایند آموزشی تاثیرگذار باشد.

چگونه بهتر استفاده کردن افراد از هوش مصنوعی

این کارشناس درباره اهمیت آموزش سواد رسانه‌ای در مدارس و دانشگاه‌ها و همچنین استفاده صحیح از هوش مصنوعی گفت: بحث هوش مصنوعی، صرفا بحث آموزش رسمی و به قول معروف مبتنی بر کتاب نیست، بلکه یک مسئله کارگاهی و میدانی برای حل مسئله است. باید با تعریف فعالیت‌های آموزشی و گره‌گشایی در زندگی شخصی هر فرد، تمرین‌های مختلفی برای افراد در نظر گرفته شود. فعالیت‌های آموزشی که در این زمینه لازم و نیاز به دسترسی‌های مختلف برای افراد دارد.

محمد لسانی تشریح کرد: اصولاً افرادی که استفاده از هوش مصنوعی را یاد می‌گیرند، می‌توانند زمان خود را به‌خوبی مدیریت کنند. این افراد کیفیت عملکرد و کنش‌های خود را افزایش می‌دهند، خطاهای کمتری تجربه می‌کنند و در فعالیت‌های خود نتایج بهتری به دست می‌آورند. جلب رضایت مدیران، بهبود خروجی و نتیجه‌گیری آثار و فعالیت‌ها از مسائلی است که با داشتن سواد رسانه‌ای می‌تواند محقق شود.

او در پایان عنوان کرد: این افراد می‌توانند آورده‌های بیشتری در سبد خود داشته باشند و با تکیه بر ابزارهای فناورانه، زندگی بهتری را تجربه کنند. البته خطراتی مانند اعتیاد به فناوری، تنبلی و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت‌ها نیز وجود دارد. همچنین، ممکن است به تدریج هوش انسانی به حاشیه برود و افراد اعتماد به نفس کمتری پیدا کنند. بنابراین، شناخت نقش فناوری بسیار حائز اهمیت است.

ناهید آذرنوش _خبرنگار تحریریه جوان قدس