پرونده ثبت جهانی ایذه از سال ۲۰۰۷ در فهرست موقت یونسکو قرار گرفت و از همان زمان تاکنون موضوع ثبت جهانی این منطقه تاریخی به یکی از دغدغه‌های جدی فعالان و دوستداران میراث فرهنگی تبدیل شده است. شهرستان ایذه را به عنوان یک موزه روباز می‌شناسند منطقه‌ای که علاوه بر برخورداری از طبیعت بکر و منحصر به فرد، از سازه‌های تاریخی ارزشمندی نیز برخوردار است که همین موضوع موجب شده در فهرست یونسکو برای ثبت جهانی قرار بگیرد.
اشکفت سلمان، نقوش برجسته کول فرح، آثار باستانی خونگ اژدر، گوردخمه‌های مربوط به ایران باستان، کوشک نورآباد، ارگ اتابکان، روستای شمی، نقش برجسته‌های زیبا و سنگ‌نگاره‌های متعدد از جمله آثاری هستند که در این منطقه پراکنده شده‌اند و هر یک از این آثار گویای آداب و رسوم، آیین‌ها، هنر و نبوغ انسان‌های ساکن در این سرزمین هستند.
از آثار بدست آمده ایذه از جمله نگاره‌ها و نقش برجسته‌های عیلامی (نخستین حجاری‌های ایران باستان پیش از هخامنشیان) می‌توان نتیجه گرفت که آنجا مرکز مهمی در زمان عیلامی‌ها بوده‌ است. این آثار به دو دسته آثار عیلام قدیم و نو تقسیم می‌شود.
اکنون پس از گذشت بیش از ۱۵ سال از پیگیری پرونده ثبت جهانی ایذه، بسیاری از فعالان و دوستداران میراث و همچنین علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ می‌خواهند بدانند این پرونده پس از سال‌ها به کجا رسید.
پیگیری‌های بی‌نتیجه
برخی فعالان میراث فرهنگی تعلل اداره کل میراث فرهنگی استان را از جمله عوامل مهم به نتیجه نرسیدن این پرونده پس از سال‌ها عنوان می‌کنند.
فرامرز خوشاب، دوستدار میراث فرهنگی در شهرستان ایذه درباره پیگیری‌های فعالان میراث فرهنگی برای ثبت جهانی ایذه به ایرنا می‌گوید: حدود چهار سال پیش با مدیر کل وقت دفتر ثبت آثار تاریخی در وزارت میراث فرهنگی در این باره گفت‌وگو کردیم که در نتیجه آن گروهی از یونسکو از منطقه بازدید کردند و فهرستی از کاستی‌های پرونده آماده شد که پس از آن شهرداری و شورای شهر ایذه همکاری لازم را در زمینه‌های مختلف همچون ساماندهی محوطه‌ها با نظارت میراث فرهنگی داشتند.
وی ادامه داد: در دو سال گذشته با وجود پیگیری‌هایی که از اداره کل میراث فرهنگی استان انجام شده به نظر می‌رسد پرونده ثبت جهانی ایذه کنار گذاشته شده و اولویت این اداره کل نیست.
خوشاب افزود: در حال حاضر پرونده ثبت جهانی ایذه آماده است اما هر چه برای پیگیری آن فریاد می‌زنیم گوش شنوایی وجود ندارد.
این دوستدار میراث فرهنگی در شهرستان ایذه با اشاره به پیگیری این موضوع از نماینده مردم این شهرستان در مجلس شورای اسلامی افزود: نماینده فعلی قول مساعد همکاری داد اما اینکه چقدر نسبت به عملی کردن این وعده اقدام کنند هنوز برای ما شفاف نیست با این حال همچنان نسبت به این مسئله امیدوار هستیم.
انتظار از دولت جدید
این دوستدار میراث فرهنگی در شهرستان ایذه ادامه داد: در زمان استاندار سابق چندین بار موضوع این پرونده از استانداری خوزستان پیگیری شد اما استانداری تمایلی نسبت به این موضوع نشان نداد اما اکنون از استاندار جدید خوزستان انتظار داریم مسئله ثبت جهانی ایذه را به عنوان یک اولویت ملی و مطالبه بین‌المللی مد نظر داشته باشد.
وی به اهمیت پرونده ثبت جهانی ایذه اشاره و خاطرنشان کرد: مسیر توسعه شهرستان ایذه از راه گردشگری می‌گذرد و باید به این مهم به عنوان موضوعی برای برون‌رفت این شهرستان از محرومیت‌ها توجه جدی شود.
خوشاب افزود: شهرستان ایذه کارخانه‌ای ندارد و ما نیز تمایلی به صنعتی شدن این شهرستان نداریم؛ چراکه از یک سو توسعه صنعت آلودگی‌های محیطی را به دنبال دارد و از سوی دیگر شهرستان ایذه با وجود ظرفیت‌های متنوع می‌تواند از طریق صنعت گردشگری توسعه یابد.
مطالعات ناتمام
سیدمحسن حسینی، معاون میراث فرهنگی خوزستان در این باره توضیح می‌دهد: در حال حاضر پرونده شهرستان ایذه با نام «سرزمین سنگ‌نگاره‌ها» برای ثبت جهانی انتخاب شده است.
وی شهرستان ایذه را یکی از مهم‌ترین ‌مناطق کشور از نظر آثار باستانی و وجود سنگ‌نگاره‌ها عنوان کرده و می‌افزاید: سال‌هاست مطالعات روی پرونده ثبت جهانی ایذه در حال انجام ‌است و امیدواریم سال آینده مطالعات اولیه به طور کامل انجام و پرونده تکمیل شود تا به مرحله نهایی یعنی ثبت جهانی برسد.
ایذه پایتخت فرهنگی قوم بختیاری 
شهرستان ایذه را موزه روباز می‌دانند. شهری باستانی که در کنار جاذبه‌های تاریخی خود، با داشتن طبیعت بکر و خدادادی هر گردشگری را مجذوب خود می‌کند. آب و هوای معتدل، تنوع جغرافیایی، رودهای فصلی و دائمی، دریاچه‌های قابل کشتیرانی و قایق‌سواری، اقامتگاه‌های مختلف، روستاهای خطی، محصولات کشاورزی و دامداری، جنگل‌های بلوط با گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری، دشت‌های وسیع، جاده‌های روستایی شاعرانه و کوچه‌باغ‌های ایرانی بخشی کوچک از میراث طبیعی و فرهنگی این جغرافیای کوهستانی در استان خوزستان است. دست سوسن، کُهشور، جنگل‌های بلوط، تالاب‌های بندان و میانگران، آبشار و روستای شیوند، زراس، گلزار، مرغاب، رود کارون، پل‌های قوسی، تنگ قاسمی، روستای حاجی کمال، سد و نیروگاه کارون۳، قلعه مدرسه، الهک، محوطه تاریخی اشکفت سلمان، موزه باستان‌شناسی ایذه، کول‌فرح، خونگ اژدر، کوشک نورآباد، ارگ اتابکان، روستای شمی، جاده روستایی پرچستان اورک شالو، قبرستان شهسوار و قلعه سرخه از جاذبه‌های این شهرستان محسوب می‌شوند.
همچنین امامزاده سلطان ابراهیم(ع)، شهپیر و سیدصالح از جاذبه‌های مذهبی شهرستان ایذه است.
شهرستان ایذه با شهرهای قلعه تل، دهدز، اندیکا و مسجدسلیمان هم‌مرز است و پایتخت فرهنگی قوم بختیاری محسوب می‌شود.