ایران با تاریخ و فرهنگی غنی، دارای تنوع غذایی بی‌نظیری است که برخی از آن‌ها به ثبت جهانی رسیده‌اند. این غذاها نه تنها نمایانگر هنر و مهارت آشپزی ایرانی هستند، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی این سرزمین را نیز تشکیل می‌دهند.
گز بلداجی؛ شیرینی سنتی ایران در فهرست جهانی
گز بلداجی، یکی از شیرینی‌های سنتی ایران، از استان چهارمحال و بختیاری به ثبت جهانی رسیده است. این شیرینی با استفاده از مواد طبیعی و محلی تهیه می‌شود و طعمی منحصر به فرد دارد که آن را از دیگر شیرینی‌ها متمایز می‌کند.
زعفران؛ طلای سرخ ایران در میراث جهانی
زعفران که به عنوان طلای سرخ ایران شناخته می‌شود، به دلیل کیفیت بالا و روش‌های سنتی کشت، در فهرست میراث جهانی کشاورزی ثبت شده است. زعفران ایرانی به دلیل عطر و طعم بی‌نظیرش در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است.
نان‌های نازک؛ لواش و نان‌های سنتی ایران در یونسکو
نان‌های نازک ایرانی مانند لواش، یوکا و چوپکا نیز به ثبت جهانی رسیده‌اند. این نان‌ها که بخشی از سفره‌های سنتی ایرانی هستند، با روش‌های خاص و مهارت‌های ویژه‌ای تهیه می‌شوند که نسل به نسل منتقل شده‌اند.
رشت: شهر خلاق خوراک‌شناسی و تنوع غذایی
رشت، یکی از کلان‌شهرهای شمال ایران است که به دلیل موقعیت جغرافیایی و آب و هوای معتدل، از دیرباز به عنوان مرکز تجارت و فرهنگ شناخته شده است. این شهر با بیش از ۴۵۰ سال قدمت، نقش مهمی در تاریخ ایران ایفا کرده است. شهر رشت به عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی در فهرست شبکه شهرهای خلاق یونسکو ثبت شده است. این شهر با تنوع غذایی و استفاده از مواد محلی، نمایانگر غنای فرهنگی و خوراکی ایران است. این شهر دارای بیش از ۲۳۰ نوع خوراک شامل پیش‌غذا، غذای اصلی و دسر است که برخی از آن‌ها در قالب کتابی به چاپ رسیده‌اند. غذاهای محلی مانند میرزا قاسمی، باقلا قاتق، و ترشی تره از جمله غذاهای معروف این منطقه هستند.
ثبت جهانی
در سال ۲۰۱۵ رشت به عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی در فهرست شبکه شهرهای خلاق یونسکو ثبت شد. این ثبت جهانی به دلیل تلاش‌های شهرداری رشت و همکاری با کمیسیون ملی یونسکو در ایران صورت گرفت. این عنوان به رشت کمک کرده است تا به عنوان مقصدی گردشگری برای علاقه‌مندان به غذاهای محلی و فرهنگ ایرانی شناخته شود. تاثیرات ثبت جهانی؛ تاثیرات مثبتی بر اقتصاد محلی و گردشگری این شهر داشته است. این عنوان باعث افزایش توجه به غذاهای محلی و ترویج فرهنگ غذایی گیلان شده است. همچنین، این ثبت جهانی به حفظ و ترویج روش‌های سنتی پخت و پز و استفاده از مواد محلی کمک کرده است.
چلو کباب؛ غذای ملی ایران
غذای ملی ایران چلوکباب است. این غذا ترکیبی از برنج ایرانی و گوشت کبابی است که به دلیل طعم لذیذ و سادگی در تهیه، به عنوان نمادی از فرهنگ و تاریخ غنی ایران شناخته می‌شود. چلو کباب نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان به عنوان یک غذای بی‌نظیر و خوشمزه شناخته می‌شود. قدمت چلوکباب در ایران حداکثر به حدود پانصد سال پیش و به سلسله صفویان بازمی‌گردد. البته چلوکباب در آن دوران شهرتی نداشت و از دوره قاجار، چلوکبابی‌ها و کباب به‌عنوان یک غذای رسمی در میان مردم پذیرفته شد. چلوکباب بین ایرانی‌های معاصر، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و علاوه بر سرو آن در مهم‌ترین مهمانی‌ها، ضرب‌المثل و اصطلاحات کوچه‌بازاری متعددی هم از چلوکباب وجود دارد که همچنان در میان مردم استفاده می‌شود. ضرب‌المثل‌هایی مثل «باپول‌ها کباب، بی‌پول‌ها دود کباب» و «نه سیخ بسوزه، نه کباب» ازجمله ضرب‌المثل‌های معروفی هستند که در میان مردم رواج دارند.
محبوب ترین غذاهای ایرانی از نگاه جهانی
آبگوشت، چلوکباب، قورمه سبزی، فسنجان، زرشک‌پلو با مرغ، باقالی پلو با ماهی، آش رشته، دلمه برگ مو و...این غذاها نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان به عنوان نمایندگان فرهنگ و هنر آشپزی ایرانی شناخته شده‌اند.
غذاهای خیابانی ایرانی: غذاهای خیابانی همیشه جذابیت خاصی دارند و بخشی از فرهنگ غذایی هر کشور را تشکیل می‌دهند. در ایران، غذاهایی مانند سمبوسه، فلافل و کباب تابه‌ای از جمله غذاهای خیابانی محبوب هستند که به دلیل طعم لذیذ و قیمت مناسب، مورد توجه بسیاری قرار می‌گیرند.
غذاهای سریع و آسان: برای کسانی که زمان کمی برای آشپزی دارند، معرفی غذاهای سریع و آسان ایرانی می‌تواند مفید باشد. کتلت مرغ یا املت گوجه‌فرنگی از جمله این غذاها هستند که به راحتی و در زمان کوتاهی تهیه می‌شوند.
غذاهای دریایی ایرانی: غذاهای دریایی نیز بخشی از آشپزی ایرانی هستند. ماهی شکم‌پر یا میگو پلو از جمله این غذاها هستند که به دلیل طعم و ارزش غذایی بالایشان، محبوبیت زیادی دارند.
غذاهای مناسبتی و فصلی: غذاهایی که در مناسبت‌ها و فصل‌های خاص تهیه می‌شوند نیز می‌توانند جالب باشند. سبزی‌پلو با ماهی برای عید نوروز یا آش رشته برای ماه رمضان از جمله غذاهایی هستند که در مناسبت‌های خاص سرو می‌شوند و بخشی از فرهنگ غذایی ایران را تشکیل می‌دهند.
غذاهای محلی کمتر شناخته شده: در جای جای ایران غذاهای محلی هستند که طعم و نوع پخت متفاوتی دارند و بسیار محبوبیت دارند. کلم‌پلو شیرازی یا میرزا قاسمی گیلانی از جمله غذاهایی هستند که هر کدام نمایانگر فرهنگ و سنت‌های خاص منطقه‌ای از ایران هستند
دسرهای نوآورانه ایرانی: دسرهای ایرانی با ترکیب‌های جدید می‌توانند بسیار جذاب باشند. بستنی زعفرانی با تکه‌های پسته یا کیک زعفرانی با کرم گل محمدی نمونه‌هایی از دسرهای نوآورانه هستند که با استفاده از مواد اولیه سنتی ایرانی تهیه می‌شوند و طعمی منحصر به فرد دارند.
قورمه سبزی، رتبه هشتم در لیست غذاهای محبوب جهانی
خورشتی خوشمزه و معطر که با سبزیجات و گوشت تهیه می‌شود. طبق آخرین نظرسنجی که در سال ۲۰۲۲ از میان ۱۵ هزار غذا انجام شد، قورمه سبزی رتبه هشتم را در میان بهترین غذاهای دنیا به دست آورد. این خورشت خوشمزه نیز یکی از بهترین غذاهای ایرانی شناخته می‌شود و در لیست ۵۰ غذای برتر جهان قرار دارد.
عارفه هدایتی_خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما