اشتیاق کودکان به سینما و جلوههای تصویری و از طرفی تغییر رویکرد برخی فیلمسازان برای تولید یک اثر سینمایی موجب شده است که برخی خانوادهها برای نشاندن فرزند خود پای یک فیلم، دست و دلشان بلرزد و نتوانند به راحتی کودک خود را به آثاری که صرفا برچسب کودک و نوجوان بر آن خورده بسپارند.
از آنجایی که سینما یکی از فضاهای گسترده و جزو اثرگذارترین حوزههای فرهنگی و اجتماعی در کشور به شمار میرود، کارشناسان وجود ۲ عنصر در این حوزه را لازم و ضروری می دانند؛ نخست اینکه تولیدکنندگان با توجه به نیازهای جامعه آثار مناسب و در چهارچوب فرهنگی کشور را در اختیار مردم قرار دهند و در گام دوم مخاطبان با افزایش آگاهی نسبت به سبکهای مختلف، اثر مناسبی را انتخاب کنند و در دام برخی تولیدات نامناسب نیوفتند.
به نظر می رسد با وجود یک بستر مناسب، آگاهی مخاطب و به دست آوردن استانداردهای بعدی، میتوان گام به گام به استانداردهای جهانی نزدیکتر شد و نگرانی والدین مخاطبین کوچک سینما را از بین برد. برای بررسیهای بیشتر در خصوص شناخت این استانداردها با حمزه ابراهیم زاده، کارشناس سینما گفتوگو کردیم.
والدین بدانند؛ هر انیمیشنی کودکانه نیست!
ابراهیم زاده درباره انتخاب اثر خوب برای کودک به والدین خاطر نشان کرد: مهمترین مهره مراقبتی در حوزه کودک، والدین هستند و تصمیمگیرنده نهایی برای آنچه کودک مخاطب آن باشد، پدر و مادر هستند. والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که صرف انیمیشن بودن یک اثر به معنای مناسب بودن آن برای کودک نیست. چه بسا تولیدات بسیاری که در قالب انیمیشن ساخته شدهاند اما به هیچ وجه ساختار کودکانه ندارند.
یکی دیگر از عواملی که این کارشناس در انتخاب یک محتوای خوب برای کودکان موثر دانست، حس و حال کودک بود. او معتقد بود که تاثیرگذاری فیلم کودک زمانی چند برابر میشود که با شرایط روحی او تناسب داشته باشد و افزود: این کار به کودکان کمک میکند که بیاموزند در شرایط مختلف چه واکنشی باید نشان دهند و راه کنار آمدن با احساساتش را یاد بگیرند.
پیشتازی سینما و افول شبکههای ملی
حمزه ابراهیمزاده در راستای تولیدات اخیر سینمای ایران در حوزه کودک عنوان کرد: به نظر میرسد یک سیر صعودی در این زمینه شکل گرفته است و از جوانب مختلف از جمله ایجاد هیجان و استفاده از شعر و آواز، پیشرفت داشته و جایگاه محبوبتر و موثرتری میان کودک و خانوادهها پیدا کرده است.
با این وجود علیرغم اتفاق و سیر مثبتی که در سینمای کودک در حال رخ دادن است، ابراهیمزاده معتقد بود که محتوای شبکههای ملی در حوزه کودک در سالهای اخیر با افت شدیدی همراه شده به طوری که کودکان دیگر حاضر به تماشای آنها نیستند. از طرفی حرکت محتواها به سمت ایدههای سطحی جذابیت آن را از بین برده و قدرت خود را در جذب مخاطب از دست داده است.
او همچنین ایراد اساسی و دلیل اصلی کاهش مخاطب را در این محتواها، عدم هیجان و موضوعات چالشی مطرح کرد و گفت: مضمونزدگی در برخی فیلمها و انیمیشنهای حوزه کودک و نوجوان باعث شده موضوعات جذاب نادیده گرفته شوند.
ابراهیمزاده این موضوع را نیز یکی دیگر از مواردی عنوان کرد که برخی تولید کنندگان را درگیر خود کرده و آنها را از پرداختن به موضوعات جذابتر برای کودکان محروم کرده و بیان کرد که با از بین بردن مضمونزدگی میتوان از تولیدات بسیار بهتری بهرهمند شد.
سینمای کودک برای فیلمسازان تابلوی ورود ممنوع ندارد!
با توجه به اهمیت بالای سینما در حوزه کودکان جنبه تربیتی آن، منطقی است که باید فیلتری مشخص برای ورود فیلمسازان به این عرصه وجود داشته باشد و تولیدکنندگان آثار کودک و نوجوان با علم و آگاهی نسبت به فاکتورهای مورد نیاز از جمله روانشناسی کودک به تولید فیلم دست بزنند اما به گفته حمزه ابراهیم زاده هیچگونه فیلتر و ممنوعیتی برای ورود برخی فیلمسازان به این حوزه وجود ندارد و تنها آشنایی با سبکهای روایت برای تولید اثر جدید کفایت میکند. البته به عقیده او ایجاد یک فضای عادلانه برای فیلمسازان باید در اولویت باشد و این مخاطب است که باید محتوای خوب را تشخیص دهد و فیلمسازان برتر را در این حوزه نگه دارد!
ذهن کودک را در دنیای انیمیشن تنها رها نکنید
این کارشناس حوزه سینما گام نهایی و مهمترین بخش تاثیر سینما بر کودک را وابسته به والدین دانست و عنوان کرد: پدر و مادرها باید بدانند که پس از دیدن یک فیلم چطور باید با فرزند خود رفتار کنند تا آموزهها به خوبی درک و تثبیت شوند.
وی در انتها گفت: یکی از مهمترین کارهایی که به والدین توصیه میشود این است که حین تماشای فیلم همراه فزرندان باشند و پس از اتمام آن، درمورد محتوا با هم گفتوگو کنند. این کار موجب میشود که قدرت بیان احساسات و تحلیل فیلم کودک تقویت شود.
تکتم شریفی نژاد – خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما