وقتی لِتارژی مربوط به فاکتورهایی در سبک زندگی است، معمولاً با استراحت و خواب بیشتر، داشتن رژیم غذایی مغذی و فعالیت بدنی روزانه برطرف می‌شود. اما اگر مربوط به بیماری خاصی باشد تا مدت‌ها باقی خواهد بود.
زمان‌هایی وجود دارد که لتارژی طبیعی است، مثلاً وقتی که در حال بهبودی از یک بیماری مانند آنفلوانزا هستید. اما لِتارژی می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی نیز باشد.
 

علایم لِتارژی چیست؟

لِتارژی وضعیتی از خستگی و فرسودگی است که فراتر از حد نرمال است. اگر دچار لِتارژی باشید، حتی طی فعالیت‌های معمول روزمره نیز احساس خستگی و بی‌رمقی خواهید داشت و شاید حتی انرژی نداشته باشید این فعالیت‌ها را شروع کنید.
علایم متعددی در لِتارژی وجود دارد: کمبود شدید انرژی، بی‌انگیزه بودن، خواب‌آلودگی زیاد و بی‌علاقه و بی‌اشتیاق بودن. لِتارژی می‌تواند بر زمان عکس‌العملتان، دقت و تمرکزتان و حتی حافظه کوتاه‌مدت و طرز فکر و قضاوتتان نیز اثر بگذارد.
بسته به اینکه علت اصلی لِتارژی چیست ممکن است علایم دیگری نیز وجود داشته باشند که مربوط به همان علت اصلی هستند.

علت لِتارژی چیست؟

لِتارژی دارای طیف گسترده‌ای از علت‌هاست. لِتارژی می‌تواند واکنشی نرمال نسبت به فعالیت فیزیکی، استرس و اضطراب، دل‌زدگی و یا کمبود خواب باشد. در مواردی نادر لِتارژی می‌تواند نشانهٔ وجود یک مشکل جدی در سلامتی باشد. لِتارژی ممکن است علامتی از تقریباً هر عارضه‌ای باشد، مثل:
. افسردگی یا اندوه
. کمبود آهن
. بی‌خوابی، آپنه انسدادی خواب یا دیگر اختلالات خواب
. کم‌کاری یا پرکاری تیروئید
. بیماری‌های خودایمنی
. سرطان
. دیابت
. نارسایی قلبی
. آسیب مغزی تروماتیک
. یک اختلال خواب مثل اینسومنیا یا نارکولپسی

یک سری از داروها نیز می‌توانند باعث لِتارژی شوند:
. آرام‌بخش‌ها: نوعی داروهای تجویزی که برای آرام‌کردن سیستم عصبی استفاده می‌شوند.
. ضدافسردگی‌ها: نوعی از داروهای تجویزی که معمولاً برای درمان افسردگی و اضطراب به کار می‌روند.
. آنتی‌هیستامین‌ها: داروهای تجویزی یا بدون نسخه‌ای که برای پیشگیری از تولید هیستامین در بدن به کار می‌روند.
. مهارکننده‌های بتا: این داروهای تجویزی برای مهار آدرنالین در بدن و با هدف کاهش ضربان قلب به کار می‌روند.
. قرص‌های خواب: این داروهای تجویزی برای کمک به خواب به کار می‌روند؛ اما در ساعات غیر خواب می‌توانند باعث خواب‌آلودگی شوند.
. ادرارآورها: نوعی داروهای تجویزی‌اند که کمک می‌کنند کلیه‌ها آب و سدیم را از بدن دفع کنند.
وقتی علایم لِتارژی بیشتر از ۶ ماه طول می‌کشد و پزشک نمی‌تواند علت خاصی برای آن پیدا کند، معمولاً در دستهٔ سندرم خستگی مزمن قرار می‌گیرد. سندرم خستگی مزمن یک عارضهٔ ناتوان‌کننده است که باعث احساس خستگی و بی‌رمقی بسیار زیاد می‌شود و درمانی هم ندارد.

تشخیص لِتارژی

لِتارژی بیشتر یک علامت است تا عارضه؛ بنابراین فرایند تشخیص آن شامل پیداکردن علت اصلی و درمان همان علت می‌شود. ازآنجایی‌که عوارض و فاکتورهای زیادی در سبک زندگی می‌توانند باعث لِتارژی شوند، پزشک با ارزیابی‌های گسترده‌ای، پروسه تشخیص را شروع خواهد کرد.
ابتدا پزشک سابقهٔ پزشکی کاملی از شما می‌گیرد، از جمله تمام داروهایی که مصرف می‌کنید. ضمناً پزشک یک معاینه فیزیکی از شما به عمل می‌آورد؛ مثلاً به قلبتان گوش می‌دهد، نبض و فشار خونتان را چک می‌کند و وضعیت سلامت روانتان را می‌سنجد. در این زمان این احتمال وجود دارد که پزشک علت لِتارژی را شناسایی کند.
دیگر تست‌ها نیز ممکن است توصیه شوند؛ مانند آزمایش خون و ادرار و مدفوع. ممکن است به تست‌های تصویری نیز نیاز باشد مثل ام‌آرآی.

درمان لتارژی

علت لِتارژی هر چه که باید می‌تواند زندگی را مختل کند. خوشبختانه اگر علت لِتارژی و خستگی‌تان بیماری بخصوصی نباشد که نیازمند درمان پزشکی است، می‌توانید با یک سری از راهکارها این وضعیت را بهتر کنید:
. به‌اندازه کافی و موردنیاز بدنتان بخوابید و استراحت کنید.
. رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید.
. طی روز زیاد آب بنوشید.
. به طور منظم ورزش کنید.
. یوگا یا مدیتیشن انجام دهید.
. عوامل استرس برانگیز زندگی‌تان را کاهش دهید.
. سراغ الکل و سیگار و مواد مخدر نروید.
بسته به علت لِتارژی می‌توانید مولتی‌ویتامین مصرف کنید یا داروی حال حاضر خود را تغییر دهید. البته حتماً فقط با مشورت پزشک این کار را انجام دهید.
اگر لِتارژی شما ناشی از عارضه‌ای است که قابل‌کنترل و درمان است پزشک می‌توانند راه‌حل‌های درمانی برای رفع علت اصلی را به شما توصیه کند.

چه زمانی نیازمند مراجعه به پزشک هستید؟

اگر مطمئن نیستید لِتارژی شما مربوط به عواملی در سبک زندگی است یا علامتی از یک عارضه پنهان، با پزشک مشورت کنید. خستگی یکی از دلایل شایع مراجعه افراد به پزشک است. تخمین زده می‌شود ۵ تا ۱۰ درصد از علت‌های مراجعه به پزشک مستقیماً به احساس خستگی مربوط هستند.

اگر هر یک از این علایم را دارید باید به پزشک مراجعه کنید:
. اختلال حواس
. احساس سرگیجه
. تاری دید
. کاهش وزن یا افزایش وزن ناگهانی
. افسردگی و افکار خودکشی
. سردردهای مداوم
. بی‌خوابی
. یبوست
. خشکی پوست
. تحمل نکردن سرما
پزشک بر اساس علایمی که دارید، سابقه پزشکی و عادات سبک زندگی‌تان ممکن است دستور تست عملکرد کلیه و کبد، و یا آزمایش خون و ادرار بدهد تا علت را پیدا کند.

کودکان و لِتارژی

لِتارژی یکی از علت‌های رایج رساندن نوزادان به اورژانس است. اگر کودکتان بی‌حال به نظر می‌رسد او را به پزشک برسانید. پزشک می‌تواند تشخیص دهد خستگی و بی‌حالی کودک نشانی از مشکل خاصی است یا جای نگرانی وجود ندارد. لِتارژی در کودکان می‌تواند مربوط به این عوامل باشد:
. عفونت استرپ گروه B
. سندرم خستگی مزمن
. دهیدراسیون
. نارسایی قلبی مادرزادی

منبع: تبیان