یک کارشناس محیط زیست و گردشگری با بیان این مطلب به قدس آنلاین می گوید: آموزش فراگیر و همگانی مهم ترین موضوعی است که در ورود به کوهستان باید به آن توجه داشت.

امیرحسین رحیمی می افزاید: علاقه مندان به کوهنوردی و رشته های زیرمجموعه آن که در سطح بین المللی از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند مانند سنگ نوردی، یخ نوردی، غارنوردی، کوهپیمایی و صعودهای برون مرزی پیش از هر اقدامی باید حتما آموزش های لازم را دیده باشند.

طبق آمار رسمی سازمان امداد و نجات هلال احمر کشور، تهران مقام نخست حوادث کوهستان را داراست چراکه افراد بدون هیچ آموزشی درباره طبیعت وارد کوهستان شده و دچار حادثه می شوند.

این کارشناس رسانه در حوزه کوهنوردی، محیط زیست و گردشگری ادامه می دهد: در حال حاضر بسیاری از کشورها با نام ورزش کوهنوردی و صعودهای ورزشی، دانشگاه تأسیس کرده اند.

ما نیز در ایران دانشکده علمی کاربردی هلال احمر را داریم که برخی از رشته های فنی کوهنوردی در این دانشکده تدریس می شود اما متأسفانه برخی مردم تصور می کنند همین که در کوه گام بردارند کوهنورد محسوب می شوند.

در حقیقت بین یک کوه رو، کوهنورد، طبیعتگرد و گردشگر تفاوت وجود دارد و از نظر قوانین بین الملی نوع حضور این گروه ها در ارتفاعات با هم متفاوت است.

رحیمی اذعان می کند: در حال حاضر در تمام دنیا به کسی کوهنورد می گویند که یک مدرک مقدماتی کوهپیمایی، مدرک سنگ نوردی، کوهپیمایی برف و یخ و حتی مدرک مقدماتی اسکی داشته باشد.

متأسفانه بسیاری از راهنمایان مناطق کوهستان و مربیان گروه های کوهنوردی افرادی هستند که بدون آموزش دوره های کوهنوردی حتی حدود ۲۰ سال است که این حرفه را ادامه می دهند و فکر می کنند کوهنورد هستند و بر همین اساس تورهای کوهنوردی راه می اندازند.

تأثیر کوهنوردی بر روح و جسم انسان

قائم مقام مدیرمسئول پایگاه خبری رادیو کوهنورد درباره تأثیر کوهنوردی بر روح و جسم می گوید: کوهنوردی تأثیر زیادی بر سلامت قلب و عروق دارد و حتی به تقویت عضلات و استخوان ها نیز بسیار کمک می کند.

اعضای تیم ملی کشتی هنگامی که به موقعیت مسابقات نزدیک می شوند برای تقویت عضلات خود به ورزش کوهنوردی می پردازند.

از سوی دیگر، کوهنوردی در استقامت و صبر افراد نیز بسیار موثر است و موجب صبوری انسان هم در زندگی و هم در فعالیت های روزمره کاری می شود و استرس و اضطراب را بسیار کاهش می دهد.

این کارشناس محیط زیست و گردشگری می گوید: تاکنون بسیاری از افرادی که از درمان بیماری هایی مانند سرطان، ام اس و غیره از پزشک خود ناامید شده بودند با کوهنوردی سلامت کامل خود را به دست آورده اند. بنابراین آموزش و تقویت روحیه باید خط مشی باشگاه های کوهنوردی قرار گیرد.

حتی معلولانی که در ورزش «دوی کوهستان» یا «اسکای رانینگ» با دو پای مصنوعی در کوه می دوند سبب تقویت روحیه افرا معلول و غیرمعلول جامعه شده اند.

وی با بیان اینکه علاقه مندان به کوهنوردی حتما به عضویت باشگاه های مجاز کوهنوردی درآیند، می گوید: یکی از قوانین فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی و فدراسیون جهانی سنگ نوردی این است که باید فرد کوهنورد مدارک آموزشی را دارا باشد تا اجازه صعود به قله به وی داده شود. برای مثال در صعود کوه آرارات، افراد محلی مدارک مقدماتی و پیشرفته کوهنوردان را بررسی می کنند و چنانچه فردی این مدارک را نداشته باشد اهالی آن منطقه به او اجازه صعود نمی دهند. این قانون یعنی دنیا دارد به سمت آموزش و اهمیت آن پیش می رود.

در کشور ما نیز قوانینی در این خصوص وجود دارد، اما متأسفانه افراد جامعه به قانون اهمیت نمی دهند. برای مثال فدراسیون کوهنوردی ایران در اواسط تابستان یکسری قوانین را برای ممنوعیت ورود به قله دماوند صادر می کند اما این قانون از سوی افرادی که قصد صعود دارند اهمیت داده نمی شود. حتی کوهنوردان حرفه ای نیز به این قوانین بی اعتنا هستند و تنها صعود برایشان اهمیت دارد.

الزامات محیط زیستی در موضوع کوهنوردی

رحیمی ادامه می دهد: متاسفانه قله دماوند در حال تبدیل شدن به یک سطل زباله است. خوشبختانه یکی از موضوعات محیط زیستی که در دوره رئیس پیشین سازمان محیط زیست و اکنون در حال پیگیری است این است که سازمان حفاظت محیط زیست و فدراسیون کوهنوردی درباره قوانین محیط زیستی و آموزش های فراگیر برای وارد نشدن بی ضابطه به قله دماوند، به نتیجه ای مشترک برسند.

البته هرچند در این زمینه اتفاقات خوبی رقم می خورد اما مناطق کوهستانی کشور به ویژه مناطق کوهستانی داخل شهرها نیازمند حمایت تمامی دستگاه های دولتی و نهادهای مردمی است نه فقط سازمان محیط زیست و فدراسیون کوهنوردی.

آمارهای رسمی یونسکو از میزان صعود، بازدید و تخریب قله های دماوند و سبلان نگران کننده است.

برای مثال اگر قرار است سالانه ۲۰۰ نفر از قله دماوند صعود کنند اکنون بیش از ۱۰۰۰نفر از این قله صعود می کنند و این یعنی ما داریم قله دماوند را تخریب می کنیم. 

بنابراین به قول پیشکسوت کوهنوردی و همنورد خوب دنیا «ادموند هیلاری» که می گوید: «ورزش کوهنوردی یک روش زندگی است»، امروزه می توانیم این ورزش را یک دانشگاه به حساب آوریم که در آن علاوه بر فراگیری دانش این رشته، به کسب مهارت در اخلاق و اخلاق مداری نیز می پردازیم.