خشکی زاینده‌رود به عنوان یکی از مهم‌ ترین منابع آب این شهر، تأثیرات منفی بر صنعت گردشگری اصفهان گذاشته است، زاینده رودی که هر سال کمتر از یک ماه دراصفهان جاری است نه تنها کشاورزان بلکه سهم محیط زیست و گردشگران را از این رودخانه عظیم فلات مرکزی به حداقل رسانده است.
خشکی زاینده‌رود نه تنها به کاهش آمار گردشگری دامن زده است، بلکه حیات تالاب بین‌المللی گاوخونی اصفهان در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان را تحت شعاع قرارداده به طوری که این بهشت فرحبخش که زمانی مکانی برای زمستان گذرانی و زادآوری پرندگان مهاجرت و سایر جانوران بود اکنون در حال تبدیل‌شدن به کانون گردوغبار و ریزگردهای سمی است .
بر اساس آمار و ارقام شدت خشکسالی فعلی در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده و۸۰ درصد مناطق استان اصفهان درگیر خشکسالی بلندمدت است.

مشاغلی که از دست می‌روند

تصاویر خشکیدگی زاینده‌رود که این روزها فضای مجازی را پر کرده است تصویر نامطلوبی از شهر ایجاد کرده و بر جذابیت آن تأثیر منفی گذاشته است؛ همچنین فعالیت‌های تفریحی مانند قایق‌سواری و پیاده‌روی در کنار رودخانه که زمانی بسیار محبوب بودند، اکنون دیگر امکان‌پذیر نیستند.
متأسفانه خشکی زاینده‌رود سبب کاهش زیبایی طبیعی شهر شده و از یک سو تجربه گردشگران را تحت تأثیر قرار داده است و از سوی دیگر باعث کاهش تنوع فعالیت‌های گردشگری نیز شده، به نوعی که بسیاری از فعالیت‌های تفریحی که بر پایه آب شکل گرفته بودند، اکنون دیگر وجود ندارند.
زاینده‌ رود به عنوان شاهرگ حیاتی اصفهان، نقش مهمی در تأمین آب این شهر دارد ؛ بنابراین خشکی این رودخانه نه تنها بر کشاورزی بلکه بر صنعت گردشگری نیز تأثیر گذاشته و رمق بسیاری از مشاغلی را که پیرامون جاذبه‌های طبیعی و تفریحی این رود شکل گرفته‌اند را گرفته است!

زاینده رود تا دو سال آینده «پرآب» می‌شود

 یکی از آرزوهای مردم اصفهان، زنده دیدن زاینده رود است و اینک استاندار اصفهان این نوید را به مردم می دهد تا دو سال آینده شاهد احیای رودخانه زاینده رود باشند.
مهدی جمالی‌نژاد در حاشیه جشن «ایران ۱۳» ویژه خانواده تاکسیرانی اصفهان در جمع خبرنگاران اظهار کرد: احیای زاینده رود با کمک پروژه های مختلف به ‌طور جدی در دستور کار است و می‌توانیم این نوید را به مردم نصف جهان بدهیم تا دو سال آینده رودخانه اصفهان را پرآب خواهیم دید.

استاندار اصفهان امیدوار است بتواند در قالب برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، عمرانی و زیرساختی وضعیت گردشگری را بهبود ببخشد.

تعیین سهم‌خواهی 
برای اینکه بتوان به پرآبی زاینده رود بنا بر ادعای استاندار اصفهان امیدوار بود بدون شک باید ریل سیاست‌گذاری در خصوص تخصیص حقابه‌ها به حوزه کشاورزی، صنعت و همچنین برداشت برای مصارف دیگر تعیین شود.
متأسفانه به دلیل خشکسالی در حال حاضر سهم حقابه زیست محیطی رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی شفافیت و اهرم اجرایی لازم را ندارد.
با توجه به اینکه در حال حاضر ناترازی گسترده‌ای میان منابع و مصارف آبی در این حوضه آبریز وجود دارد و کفه مصارف سنگین‌تر از منابع است، بنابراین توجه به این موضوع مبنی بر ممنوعیت بارگذاری جدید بر منابع آب زاینده رود تا پیش از تعیین تکلیف در این حوضه آبریز باید در دستور کار قرار گیرد.
در حال حاضر برداشت‌های غیرمجاز در حوضه آبریز زاینده رود حد فاصل تونل‌های انتقال آب تا سد زاینده رود و همچنین حد فاصل سد زاینده رود تا سد چم آسمان به بلای جان منابع آبی پایین دست بدل شده و تا ۶۰ درصد از آورد آبی تونل‌های انتقال آب کوهرنگ و چشمه لنگان در مصارف غیرمجاز مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
یکی دیگر از راهکارهای اجرایی حل مسئله حوضه آبریز زاینده رود توجه وزارت جهاد کشاورزی به تعیین الگوی کشت متناسب با شرایط و همچنین تغییر شیوه‌های آبیاری است. 
در حال حاضر کشت سنتی در این مناطق زمینه هدررفت آب را مهیا می‌کند. به استناد اظهارات کارشناسان در این حوضه، استقرار مدل‌های آبیاری نوین می‌تواند میزان مصرف آب را تا ۶۰ درصد کاهش داده و زمینه استفاده بهینه از آب را فراهم کند.

با توجه به اینکه ۶ درصد از خروجی حوضه آبریز زاینده رود به صنایع اختصاص دارد، بنابراین توجه به استفاده از پساب می‌تواند زمینه کاهش آب مورد استفاده صنایع در حوضه آبریز زاینده رود را شکل دهد.
بنا بر اظهارات کارشناسان ریشه بسیاری از مشکلات مرتبط با زاینده‌رود بارگذاری‌های بی رویه است و باید اذعان کرد در تخصیص‌ها با منابعی که ایجاد شده، تعادل وجود ندارد؛ بنابراین تا زمانی که وزارت نیرو تکلیف بارگذاری‌ها را روشن نکند، مسئله خشکی زاینده رود همچنان برقراراست.

رودخانه کسری دارد
آورده طبیعی رودخانه زاینده‌رود حدود یک میلیارد و ۱۳۸ میلیون مترمکعب آب است که از این مقدار حدود یک میلیارد سهم حقابه بَران و بخشی هم سهم محیط ‌زیست است. 
مجموع نیازهای آبی تأمین‌شده از رودخانه یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون مترمکعب است، این در حالی است که در حالت طبیعی رودخانه ۱۰۰ میلیون مترمکعب کسری دارد و فقط برای حقابه و تالاب گاوخونی کفاف می‌دهد.
از سوی دیگر، افزون بر ۴۳۰میلیون مترمکعب آب برای نیاز آشامیدنی مردم اصفهان تخصیص‌یافته است، ۱۵۰ میلیون مترمکعب برای نیاز یزد، نائین، کاشان و نطنز، ۲۰۰ میلیون مترمکعب برای صنعت و حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب نیز حق اشتراک رودخانه در نظر گرفته‌شده است.

این در حالی است که حجم انتقال آب در تونل اول و دوم کوهرنگ به گفته کارشناسان روند کاهشی داشته و آمارها نشان می‌دهد طی دو دهه گذشته میزان انتقال آب کمتر از ۳۰ میلیون مترمکعب بوده است  که درنهایت آب به مخزن سد زاینده‌رود نمی‌رسد و در مسیر این حوضه آبریز به‌طور غیرمجاز نیز از آن برداشت می‌شود.

وعده نزدیک یا دور؟
وعده پر آبی زاینده رود از طرف استاندار اصفهان آن هم تا دو سال آینده بیشتر به نظر می رسد با توجه به ناتمام ماندن برخی از پروژه ها برای انتقال آب به اصفهان و همچنین لاینحل ماندن اختلافات بر سر راه برداشت آب کمی دور از ذهن باشد.
برای نجات زاینده رود نیاز است در نخستین گام سهم حقابه‌ها و اختلافات چندین ساله در حوزه برداشت میان استان‌های اصفهان، چهار محال و بختیاری و خوزستان حل شود، سیستم های نوین آبیاری در مزارع راه اندازی شود، الگوی کشت باتوجه به خشکسالی تغییر کند، تلاش برای بازچرخانی آب و استفاده از پساب به منظور استفاده صنعت در دستور کار قرار گیرد.

در این رابطه بر همگان واضح و مبرهن است موضوع مدیریت مصرف در این راستا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است به شرطی که واقعاً مصارف کنترل و توسعه‌ها محدود شود، نوع مصارف در حد معقول‌تر و بهینه باشد اما این اتفاق نیازمند تکمیل پروژه‌های انتقال آب در کنار مقابله با برداشت‌های بی‌رویه در بالادست و اصلاح شبکه‌ها و الگوی کشت در پایین‌دست است و اگر این عوامل با هم اتفاق بیفتد، شاید بتوان به پرآبی زاینده رود در چندین سال آینده امیدوار بود!

خشکی ریشه‌دار
پرفسور پرویز کردوانی پدر علم کویر شناسی ایران در خصوص دلایلی که اصفهان را به این روز رسانده است نقل می کند: 
آب زاینده رود زمانی که اصلاً شهری وجود نداشت از سمت غرب به روستاهایی همچون ورزنه می رفت و مازاد آن هم به باتلاق گاوخونی می رسید. در سال ۱۳۳۰ بنگاه مستقل آبیاری که به جای وزارت نیرو فعالیت می کرد، به کشاورزان اعلام کردند با پرداخت ۲۵هزار تومان از کوهرنگ یک به آن‌ها آب می رسد. 
کوهرنگ یک در سال ۱۳۳۲ ساخته شد. حتی قبل از آن نیز ذوب آهن ساخته شد که به آب زیادی نیاز داشت.ذوب آهن ۱۸هزار هکتار فضای سبز دارد که ۳هزار هکتار آن از آب باران است و ۱۵هزار هکتار آن باید آبیاری شود، حتی برای خنک کردن موتورها هم از آب زلال زاینده رود استفاده می کردند. به مرور شهرها ساخته شد و آب بیشتری مصرف شد. وقتی دیده شد میزان آب در حال کاهش است دولت قانونی را  وضع کرد که ابتدا آب باید به مصرف شرب (شهری) برسد، بعد از آن آب سهم صنعت شود.
 اگر این آب زیاد  آمد برای خانه‌های روستایی و بعد ازآن برای کشاورزی و متأسفانه برای تالاب گاوخونی نیز آبی در نظر گرفته نشد!متأسفانه صنعت بدون توازن توسعه پیدا کرد و در شعاع حدود ۵۰کیلومتر شروع به گسترش صنعت کردند.
 بعد از آن از دهه ۶۰ آپارتمان‌های بلند و ارزان قیمت در اختیار مردم شهر گذاشته شد و گسترش شهرنشینی و صنعت تا آنجا پیش رفت که دیگر آب را به‌روی کشاورزان بستند!