مدتی پیش خبری عجیب مبنی بر یک گروگانگیری خانوادگی در رشت، فضای مجازی را با واکنشهای فراوانی مواجه کرد. این گروگانگیری که حدود ۳ سال به طول انجامید، بهانهای شد تا خبرگزاریهای مختلف، آن را از جوانب مختلف بررسی کرده و ابعاد را مورد پردازش قرار دهند. طبق گزارش مفصلی که یکی از خبرگزاریها از این واقعه منتشر کرده بود، خانواده گروگان شرح حالی از آنچه از سر گذراندند، بیان کردند.
پدر خانواده در این گفتوگو از شکنجههای متعددی گفت که در این مدت گریبان خانوادهاش را گرفته بوده است. او در همین راستا عنوان کرد: علاوه بر مادر همسرم که تحت شکنجههای روحی و روانی گروگانگیرها تاب نیاورد و از دنیا رفت، آزار و اذیتهای دیگری هم بر خانوادهام تحمیل شد؛ آنها برای تحت فشار قرار دادن همسرم، فرزند کوچکم را از او دور میکردند و او را شکنجه روحی میدادند.
پدر این خانواده در ادامه توضیحاتش عنوان کرد: پس از ختم گروگانگیری، تمام اعضای خانواده من درگیر مشکلات شدید روحی شدند. زمانی که به روانشناس مراجعه کردیم، پزشک به ما اعلام کرد که همه اعضاء درگیر اختلال اضطراب پس از سانحه شدهاند که به راحتی به وجود نمیآید.
اختلال اضطراب پس از حادثه
اختلال اضطراب پس از حادثه که نام علمی آن PTSD است، معمولا پس از تجربه یا مشاهده اتفاقات بسیار ناراحتکننده و ترسناک رخ میدهد. برخی از این اتفاقات میتوانند شامل مواردی همچون جنگ، تجاوز جنسی، حوادث طبیعی، تصادفات شدید، مشاهده حوادث خشن و تجربه تروما در کودکی باشد. سربازانی که در جنگ شرکت یا در مناطق جنگی زندگی میکنند، ممکن است به این اختلال دچار شوند؛ مانند افرادی که در فلسطین و سوریه زندگی میکنند. حوادث طبیعی نیز مانند زلزله، سیل، طوفان و سونامی نیز میتواند تاثیر زیادی بر ایجاد اختلال PTSD داشته باشد.
یکی دیگر از عواملی که ممکن است افراد را دچار اخلال اضطراب پس از سانحه کند، تجربیات ناخوشآیند مثل از دست دادن عزیزانشان است. علاوه بر آن ممکن است افرادی که در یک تصادف سنگین یا حادثه شدید قرار گرفتند، این اختلال را تجربه کنند. تجربیات دوران کودکی میتواند افراد را در بزرگسالی با اختلال مذکور مواجه کند. زمانی که یک کودک شاهد قتل، شکنجه یا خشونت شود، میتوان او را در معرض PTSD دانست.
با این تفاسیر بی شک خانواده رشتی که بیش از ۲ سال تحت گروگانگیری بودند، علاوه بر آسیب جسمی و مالی، آسیب های فراوان روحی نیز دیده اند که اطرافیان و جامعه این خانواده نباید این مهم را فراموش کنند. حسین پیرنیا، پزشک روانشناس در گفتوگو با قدس، به بررسی بیشتر این اختلال پرداخت و روشهای درمان موثر را ذکر کرد.
شبکه دوستان این اختلال را کمرنگ میکند
حسین پیرنیا راهکارهایی را برای بهبود وضعیت این اختلال که توسط خود فرد قابل اجرا است، عنوان کرد و گفت: فرد مبتلا به این اختلال میتوانند برای بهبود شرایط، جهت شروع یک درمان حرفهای، به روانپزشک یا روانشناس مراجه کند یا با شرکت در گروههای حمایتی، در محیطی امن برای بحث و تبادل تجربیات مشابه قرار بگیرد. کار دیگری که این افراد میتوانند با انجام آن وضعیت اختلال را بهبود ببخشند، تمرینات آرامسازی است. این تمرین شامل تکنیکهای متعددی از جمله یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی است که میتوانند به کاهش اضطراب کمک کنند.
پیرنیا یک روش موثر برای بهبود وضعیت اختلال PTSD، حفظ ارتباطات اجتماعی با دوستان و خانواده دانست و گفت: این روش با ایجاد شبکهای از حمایتهای اجتماعی، میتواند اختلال فرد را کمرنگ کند.
او مورد بعدی که در دسته درمانهای این اختلال قرار داد، مراقبت از سلامت جسمانی بود که در توضیح آن بیان کرد: در شرایطی که فرد دچار اختلال اضطراب پس از سانحه شده، لازم است تا مراقبتهایی را در حوزه تغذیه سالم، خواب کافی و ورزش صورت دهد.
پیرنیا روش بعدی که آن را بر بهبود شرایط روحی این افراد موثر اعلام کرد، خلوت کردن و راز و نیاز با خدا و توکل بر او بود.
طبق گفته این روانشناس، علاوه بر فعالیتهایی که فرد میتواند برای خود انجام دهد، اطرافیان او نیز وظایفی از جمله حمایت عاطفی، تشویق به گام برداشتن سوی درمان، صبوری کردن، آموزش و دادن آگاهیهای لازم و تشویق به انجام کارهای آرامشبخش دارند.
اختلال اضطراب پس از حادثه در بزرگسالان بیشتر است
پیرنیا درخصوص طول مدت دوام این اختلال تشریح کرد: اختلال PTSD میتواند حل شدنی باشد اما این نتیجه به چند عامل بستگی دارد؛ عواملی مثل شدت اختلال، نوع درمان و تمایل فرد به درمان. بر اساس تحقیقات، ۴۶ تا ۶۰ درصد افراد مبتلا به این اختلال، با مراجعه به درمان مناسب، توانسته بخش قابل توجهی از آن را درمان کنند. لازم به ذکر است افرادی که اختلال خود را درمان میکنند، همچنان نیاز به مراقبت و حمایت خواهند داشت.
این روانشناس درمورد شدت اختلال مذکور در بزرگسالان و کودکان خاطرنشان کرد: این اختلال در بزرگسالان معمولا شدیدتر و ماندگارتر بروز خواهد کرد، به طوری که ممکن است مشکلات پیچیدهتری مثل افسردگی و اضطراب را تجربه کنند. از طرفی اختلال اضطراب پس از سانحه در کودکان درمان آسانتری دارد و علائم آن که شامل ترسهای شدید، کابوسها و مشکلات رفتاری است، تحت مراقبت و درمان مناسب، به زودی بهبود خواهد یافت.
حسین پیرنیا درنهایت عوامل متعددی را موجب تشدید اختلال اضطراب پس از حادثه دانست و در این راستا بیان کرد: عوامل متعددی میتواند این اختلال را تشدید کند که از جمله آنها میتوان به یادآوری خاطرات بد و یادآور حادثه، مشکلات روانی دیگر، مصرف مواد مخدر و الکل، استرس و فشارهای روزمره، تنهایی و عدم حمایت اطرافیان و مشکلات خواب اشاره کرد.
تکتم شریفی نژاد_ خبرنگار تحریریه جوان
نظر شما